— Добры дзень... Дзякую,— і, божа мой, падала руку...
Вярнулася на сваё месца яшчэ з горшым настроем. Адсунула ўбок работу, падперла галаву рукою.
— Ну, што яшчэ здарылася? — насцярожылася Люба.
Таня ўхмыльнулася.
— Куліка сустрэла...
— Абразіў?
— Не, павітаўся, руку падаў, павіншаваў з выхадам на работу.
Люба ўздыхнула, быдта цяжкую ношку з плячэй скінула.
— Дык чаго ты? Чаго кіснеш?
— Бо адказала на прывітанне... Руку падала!
Люба зняла акуляры, выцерла іх белаю хусцінкаю, зноў надзела, уважліва праз іх паглядзела на Таню.
— Цябе бывае цяжка зразумець. Радавацца павінна, што канфлікт ліквідаваны, што, магчыма, не будзе чапіцца, перашкаджаць...
Таня маўчала. А сама думала. Разумная Люба... Яна заўсёды асцерагаецца канфліктаў. Але чаму?.. Чаму мы такія добранькія?.. Чаму не можам сказаць у вочы нягодніку, што ён нягоднік, чаму, ведаючы, што ён нягоднік, падаем яму руку?.. I я не лепшая... I я падала... Абы ўсё было ціха... Не хапае сілы на барацьбу... Ды каб і пачала шабуршыцца — хто б мяне паслухаў.
Ад некага яна чула, ды ў адно вуха заляцела, праз другое вылецела, быдта рэдактар некаму сказаў: «Мне не патрэбны таленавітыя, мне патрэбны старанныя». Кулік-то ўжо будзе старацца, будзе выпінацца, каб дагадзіць.
Зазваніў тэлефон, Люба ўзяла трубку, паслухала, падняла на Таню вочы:
— Цябе...
Таня падышла да тэлефона.
— Мама, угадай, адкуль я званю? — у сынавым голасе звінела радасць.
— Не ведаю, сынок... Можа, з Палаца піянераў?
— З дому! — пераможна заявіў сын.
— З якога дому? — не зразумела Таня.
— Во бесталковая, не можа зразумець — з нашага дому, з нашай кватэры, прыйшоў дзядзька з чамаданчыкам і паставіў нам тэлефон, чырвоненькі... Ты мяне чуеш?
— Чую, чую,— адказала Таня.— Дык ты не смяешся з мяне, у нас тэлефон?
— Добрыя смешачкі, адкуль жа я табе званіў бы... Слухай, мама, цяпер ты мне пазвані, я паслухаю, ці добра ён працуе, мояса, толькі ў адзін канец звоніць?
— Пазваніць табе? А які наш нумар?
Саша на тым канцы дроту засоп, трубка звякнула аб нешта, але скора зноў зазвінеў сынаў голас.
— Во тут напісана...
Саша назваў нумар тэлефона, Таня набрала яго і пачула поўнае захаплення:
— Алё! Мама! Гэта ты?
— Я...
— Калі ты прыйдзеш дадому?
Таня паглядзела на гадзіннік.
— Скора ўжо, яшчэ гадзіна засталася.
— Скарэй прыходзь!
— Добра, сынок, а ты пакуль будзь дома, нікуды не бяжы, я скора прыйду, і мы з табою сходзім да цёці Веры і дзядзі Валодзі.
— Ага, добра,— ахвотна згадзіўся сын.
Таня паклала трубку, паглядзела на Любу, якая слухала размову па тэлефоне.
— Павінны ж быць у нашым жыцці хоць маленькія радасці,— сказала яна.
— Павінны,— згадзілася Люба.
I пайшло далей жыццё — дзень за днём, дзень за днём, паскараючы і паскараючы свой бег. Не агледзелася Таня, як мінуў верасень, надышоў кастрычнік, часцей зацерусіў дождж, вецер агаляў гарадскія скверы, паркі, усцілаючы дол жоўтым лісцем бярозы, клёнаў, раніцою над зямлёй падоўгу віселі белыя туманы, карацейшым і карацейшым рабіўся дзень, работу цяпер канчалі пры электрычным святле, дадому Таня ішла цёмначы і ўставала, на работу ехала цемнатою, уціскаючыся ў перапоўнены, яшчэ не адышоўшы ад сну тралейбус.
У рэдакцыі ў яе ўсё было нібыта нармальна, Кулік не чапіўся да яе матэрыялаў, але яна не магла слухаць яго выступленняў на лятучках, такія яны былі напышчаныя і няшчырыя. I іншыя ў рэдакцыі пасмейваліся, але маўчалі.
Яе неяк сцішвала, супакойвала сёлетняя восень з гэтымі кароткімі днямі, здавалася, цемната затуляе ад нечаканай прыкрасці, цясней звязвае з сынам — болей трымае яго пры доме. Яна кіравала цяпер Сашам па тэлефоне, правярала, ці ў час вярнуўся ён са школы, казала, што вымаць з халадзільніка на абед, давала яму гадзіну часу на гульню ў двары і праз гадзіну правярала па тэлефоне — ці дома ўжо, ці сеў за ўрокі. Вельмі баялася, каб зноў не ўлез у якую бяду, не нарабіў шкоды і ёй, і сабе, а галоўнае — сабе. Яна старалася падсоўваць яму цікавыя кнігі, каб прывіць любоў да чытання, каб менш вабіла вуліца, а больш кніга, запісала яго ў гурток малявання пры Доме піянераў.
Жыццё ўступіла ў тую паласу, калі ўсё ідзе нармальна, роўна, калі нішто не выбівае з каляіны, калі здаецца, што так ужо будзе бясконца, бо як ні ўглядайся ўдаль, у будучае, нічога там не ўбачыш, нічога не ўгадаеш. Што тоіцца там, як сыходзяцца абставіны, падзеі, што снуюць са сваіх нябачаных ніцяў — новую радасць? Новую бяду? Здаецца, усё перадумаеш, што з табою можа здарыцца, але таго, што здарыцца, ніколі не ўгадаеш, бо жыццё не кепскае і не добрае, як сказаў адзін пісьменнік,— яно арыгінальнае.
Читать дальше