Лідзія Арабей - Пошукі кахання - Аповесці, апавяданні

— Не, што ты, не апраўдвайся, я сама вінавата, я ж ведала, што ты жанаты... Для мяне гэта быў месяц шчасця.

— I для мяне...

Ён прыгарнуў яе да сябе. Дождж стукаў у іх над галовамі, а яны сядзелі, прытуліўшыся адно да аднаго, і маўчалі. Таня ніяк не магла паверыць, што траціць яго назаўсёды,— вось жа ён, тут, з яго цяплом, з яго дыханнем... Няўжо гэта можа знікнуць так проста, знікнуць, і ўсё...

— Я асуджаў людзей, якія, маючы жонак, заводзяць раманы... Аказваецца, усе мы чалавекі... I гэта цяжка... За ўсё добрае ў жыцці трэба плаціць... Пакутаю, пакаяннем...

— Трэба,— згаджалася яна, а сама думала, што ён — у сям’і, з дзецьмі скора забудзе яе, а яна... У суме, у адзіноце вечароў і выхадных дзён... Не скора перагарыць у ёй гэта каханне, ёй прыйдзецца дорага заплаціць.

— Не крыўдзіся, калі я не буду табе званіць... Я буду цябе помніць, але трэба адразу, як хворы зуб вырываць.

— Хірургічны падыход,— сказала з іроніяй.

— Іначай нельга... Я не магу крыўдзіць жонку, мы разам перажылі шмат цяжкага... Даруй мне...

I нават гэтае жорсткае расстанне, калі рвалі, рэзалі па жывым, не зменшыла павагі да яго, наадварот, яшчэ больш узвысіла ў яе вачах. Ну так, ён не хоча хавацца са мной пазавуголлі, хлусіць і жонцы, і мне, ён не баіцца рэзаць па жывым. Можа, так і лепей, бо ўсё роўна канец быў бы адзін, навошта ж запускаць хваробу, даводзіць адносіны да таго, што ўзненавідзяць адно другога і ў памяці ад кахання застанецца толькі прыкрасць, лепей так, хоць і моцна баліць.

Яны вярнуліся ў горад, ён завёз яе дадому. I гэта быў канец. Ён знік, нібыта болей не існавала яго ні ў гэтым горадзе, ні наогул на зямлі — ні званка, ні паштоўкі.

Таня як захварэла — нічога не ела, пахудзела, яна пастарэла, пабрыдчэла, на скронях убачыла некалькі сівых валасоў. «Ад гора сівых не бывае, значыцца, ад гадоў»,— падумала з горкім сумам, успамінаючы іх размову.

Часам адчай пачынаў так душыць, што думала накласці на сябе рукі — навошта далей жыць, чаго? I нават думала — як гэта зрабіць. I агортваў страх, падступалі млоснасць, мутарнасць, калі ўяўляла сваю смерць. Не, нялёгка гэта зрабіць нават у хвіліну самага горкага адчаю.

Дзівілася сама з сябе — думала пра смерць, хацела смерці, а хадзіла на работу, абедала ў буфеце, размаўляла і нават смяялася.

А цераз месяц пасля іх развітання, калі Таня пачала ўжо пакрышку супакойвацца, аказалася, што яна цяжарная.

Таня выйшла з паліклінікі як аглушаная, з хвіліну стаяла на тратуары, успамінаючы, у які бок ёй трэба ісці дадому, пабрыла па тратуары, між людзей, якія, як і ўчора, і пазаўчора, ішлі, спяшаліся са сваімі клопатамі, безуважныя да іншых, безуважныя да яе. Як і ўчора, і пазаўчора ехалі па вуліцы аўтобусы, тралейбусы, стаялі чэргі каля латочкаў, дзе нешта прадавалі, экскаватар капаў пасярод тратуара яму. Жыццё ішло, такое жорсткае ў сваім няспынным руху, у сваім імкненні ў невядомае, у будучае, якое праз хвіліну зробіцца мінулым, зноў у будучае, далей, далей, і што б ні здарылася з чалавекам, яно не спыніцца ні на хвіліну — у здзіўленні, спачуванні, адчаі.

Яна прыйшла дадому, замкнулася ў сваім пакоі, лягла на ложак. Потым злавіла сябе на адчуванні, што ёй хочацца моцна зарагатаць. Ці не пачынае яна вар’яцець? I ўсё ж ёй хацелася зарагатаць, і яна села на ложку, закрыла твар далонямі, засмяялася.

Яна была ўпэўнена, што такое з ёю здарыцца не можа — чаму ж раней не было, у гады маладзейшыя? I раптам... Во фокус, як сказала б Люба. I што цяпер рабіць? Страшна, непрыемна, але прыйдзецца зрабіць тое, што робяць у такіх выпадках многія жанчыны, не я першая, не я апошняя.

Першая, апошняя... Але гэта са мною здарылася першы раз у жыцці, першы раз і апошні... Смешна было б у маім узросце строіць ілюзіі, спадзявацца на цуд — што яшчэ сустрэну чалавека, палюблю, выйду замуж і нараджу... Хопіць з мяне кахання, сытая па макаўку. А дзіця? Што, калі нарадзіць дзіця?..

Яна ўстала, пачала хадзіць па сваім невялічкім пакойчыку. «Вось тут пастаўлю ложачак... Будзе дзяўчынка, вядома, дзяўчынка, у яе будуць белыя валаскі і сінія вочкі... Я ж так хацела некалі мець дзіця, і вось яно, і што ж яго — забіць?»

Таня хадзіла па сваім пакойчыку, як ваўчыца, замкнёная ў клетцы. Жаданне мець дзіця і страх, што прыйдзецца перажыць — сорам, адказнасць перад тым, невядомым яшчэ жыццём, ды і цяжкасці, звычайныя цяжкасці, ёй жа зусім няма адкуль, ад каго чакаць дапамогі, сястра з мужам на Далёкім Усходзе, ды каб і тут была — у яе свая сям’я, дзеці.

Ну, сорам, гэта глупства, разважала Таня. Цяпер не той час, як некалі, ды яшчэ ў вёсцы, дзёгцем вароты такім жанчынам не мажуць. Вунь тая, архітэктарка, успомніла Таня адну жанчыну, замуж не выйшла, а бачыла, што старэе, і нарадзіла... А Верына сяброўка, Нэла, успомніла яшчэ адну жанчыну, якая нарадзіла без мужа. Бо кожная жанчына хоча мець дзіця... I страх адзіноты... Каб не застацца пад старасць з адной чарапахаю...