Юлія Шарова - Don Giovanni, або Памілаваны свавольнік

Увесь астатні час нешта ў ёй варушылася: Анна зноў спрабавала прачытаць гэты палімпсест. Яна не хацела верыць у тое, што Джавані наўмысна забіў Камандора. А яшчэ яна чыста па-жаночы хацела верыць, што ўсё ж адыграла ў ягоным жыцці нейкую выключную ролю. Усё ж ён паспрабаваў перад ёй апраўдацца, калі яго злавілі на спробе гвалту Дзэрліны. Донна Анна лічыла сябе вартай толькі выключнай ролі.

.Яна высачыла Джавані зусім выпадкова — на цёмнай начной вуліцы. Проста заўважыла здалёк самотны мужчынскі сілуэт і загадала лёкаям, што неслі ейныя насілкі, ціха ісці за ім. Непадалёк ад гарадскіх могілак яна выйшла і загадала лёкаям пачакаць. Дзіўна, але ніякага страху яна ў тыя хвіліны не адчувала. Анна ўвайшла на могілкі праз бакавую брамку — яна ведала яе, бо тут была яшчэ свежая магіла ейнага бацькі. А Джавані шпацыраваў якраз вакол помніка Камандора. І яна назірала ўсю гэту вар'яцкую сцэну запрашэння каменнай статуі на вячэру. Ёй раптам стала страшна за Джавані, і жаданне адпомсціць, знішчыць яго неяк адышло ўбок. Джавані быў выключным, выбітным — і Анна не магла дапусціць, каб ён загінуў такім вось недарэчным чынам. Анне падалося, што яна можа на нешта паўплываць. Таму яна і пайшла за Джавані, калі ён пакінуў могілкі.

На цёмнай вуліцы яна дагнала яго і гукнула. Твар Анны быў пад густым вэлюмам, фігуру хаваў чорны плашч. Джавані, вядома ж, быў заінтрыгаваны і таму загадаў Лепарэла хутчэй бегчы дадому і рыхтаваць святочную вячэру для Каменнага госця, каб лёкай не замінаў.

Безумоўна, ён быў шчыра здзіўлены, калі пазнаў Анну. Яна спрабавала яго ўгаварыць не рабіць таго, што ён задумаў. У тыя хвіліны яна была гэткай жа шчырай, як Джыльда, што першай пагрукалася ў дзверы да Спарафучыле. Але што яна пачула ў адказ?

«Даруйце, але гэта проста гульня. Гэта мая гульня, у якой вы былі прызам. Не, я не ўпісваў вас у свой il catalogo. Я не хацеў вас публічна ганьбіць і нават пасля маёй смерці ніхто не даведаецца, што вы былі тысяча чацвёртай іспанкай. Я ўвогуле не думаў з вамі вось так абыходзіцца, хоць я і жадаў вас не дзеля калекцыі: ніхто так не разумеў і не адчуваў мяне, як вы. І тут раптам з'яўляецца дон Атавіа. Я не хацеў упусціць вас і страціць. Але ж прапанаваць вам тое, што прапанаваў ён, я не магу. Я не магу вам гарантаваць такую вернасць, я іначай яе разумею. Я нездарма вярнуўся да вас, і я б вяртаўся і надалей, нават калі б вы сталі ягонай жонкай. Я разумею, што вы павінны былі за некага выйсці замуж, але.»

«Ты разумееш, што можаш не дажыць да ран­ку?» — абрубіла яна гэтую цынічную тыраду.

Больш не было сэнсу рысавацца. Ён спачатку нічога не адказаў, нават павярнуўся да яе ў профіль, каб Анна не бачыла ягоны твар. Зрэшты, у змроку позняга вечара гэта не мела ніякага сэнсу.

«Разумею, — нарэшце прамовіў дон Джавані. — Але я даў слова гонару твайму бацьку».

«Мяне заўсёды забаўляла, калі мужчыны твайго кшталту разважаюць пра гонар», — сказала донна Анна, і ў голасе ейным пачулася ці то іронія, ці то роспач.

Дон Джавані зноў прамаўчаў.

«Мне падавалася, дон Атавіа быў найвялікшай перашкодай. Але ж усё выяўляецца значна больш складаным. Твой бацька без асаблівай гасціннасці прымаў мяне ў сваім доме».

«А ў мяне ты калі-небудзь пытаўся, ці. Навошта ты ад мяне адмовіўся?! Ты сам усё ўскладніў!»

«У гэтым ты маеш рацыю. Але ўжо позна. Ён неўзабаве прыйдзе».

Дон Джавані раптам адчуў, што яму страшна. Банальна страшна, як маладому рэкруту, што трапіў у войска і адразу апынуўся ў баі пад стрэламі. Ён узяў Анну за плечы і прытуліў да сябе. Ад яе ішло цяпло, яно на хвілю прымусіла забыцца на тое, што развязка ўжо зусім блізкая.

«Я прашу вас толькі пра адну ласку — насіце па мне жалобу цягам года, — прашаптаў ён і пацалаваў дачку Камандора ў вусны праз вэлюм. — Няхай людзі думаюць, што справа толькі ў вашым бацьку. Вы можаце мне гэта паабяцаць?.. »

Яна прамаўчала і сышла ў цемру.

Далей адбылося тое, што адбылося, — вячэра, Каменны госць, пякельная фантасмагорыя. А потым Анна проста адмовілася прыспешваць вяселле з Атавіа: «Lascia, o caro, un anno ancora allo sfogo del mio cor». Яна адзіная з усёй гэтай кампаніі мсціўцаў даравала Джавані, хоць мела ўсе падставы яго ненавідзець.

Донна Анна сыходзіць.

Сцэна XIV

Дон Атавіа адзін.

Рэчытатыў «Come mai creder deggio...».

— Якая белая і пухнатая донна Анна ў цябе атрымалася! — з ледзь заўважнай прыкрасцю вымавіў Грынкевіч і адарваўся ад манітора ноўтбука, на якім Анна дэманстравала яму свае нататкі. — Дый увогуле, я матывацыю ўчынкаў дона Джавані тут не вельмі разумею. Неяк усё занадта складана.