Язэп Палубятка - Вайсковае евангелле [Горкае дабравесце радавога Міхася Лабуты]

6.2/ Было па-чалавечы сорамна, бо ўсе навокал лаяліся. Лаяліся без усякай на тое патрэбы, самымі брыдкімі, самымі апошнімі словамі, асабліва прапаршчыкі.

6.3/ За першыя два тыдні Лабуце абрыдла ўсё зялёнае адзенне вайскоўцаў, сцены будынкаў. Нават лісце на дрэвах не радавала вока.

6.4/ Шмат што здзіўляла тут вясковага хлопца. Дробны прыклад таму: шыхтавы статут кожны дзень павінны былі вучыць усе.

6.5/ Здавалася, што вакол толькі адныя дурні, бо казалі яны ўсе адно і тое ж: не думай, а выконвай. “Камандзір за цябе думае”, — казалі яны і самі таксама не думалі.

6.6/ У сапраўднасці ўсё было зусім інакш, як на парадзе ці ў кіно. Адносіны паміж салдатамі былі дзікунскія: стараслужачыя мардавалі маладых штодня і без усякай на тое прычыны. I навабранцы высвятлялі між сабою адносіны.

6.7/ Найбольш прыгнятала тое, што тут ніхто не лічыў цябе за чалавека.

6.8/ Учарашняе ўяўленне пра войска не адпавядала сённяшняй рэчаіснасці.

ПРАЦА — НАЙЛЕПШАЯ ВАЙСКОВАЯ НАВУКА

7.1/ Міхась Лабута хутка прызвычаіўся да вайсковай службы. Увогуле яна мала чым адрознівалася ад працы ў калгасе.

7.2/ Зранку перад шыхтам навабранцаў з‘яўляўся начальнік каранціна капітан Берагавы і, як той брыгадзір, размяркоўваў асабовы склад маладога папаўнення на працу.

7.3/ Іншы раз афіцэры са штаба часці патрабавалі салдатаў дзеля сваіх патрэбаў. Радавы Лабута неяк выпадкова трапіў працаваць да начальніка штаба палка. Баяўся ён вялікага начальніка і таму стараўся. Зранку на лецішчы палоў трускалкі. Потым рамантаваў нейкі хляўчук. Па ўласнай ініцыятыве паправіў веснічкі.

7.4/ Тут было спакойна. Не лаяўся прапаршчык, не гыркаў камандзір, не муштравалі сяржанты, не білі яфрэйтары.

7.5/ Спадабалася начальніку праца маладога салдата. Ён нават пачаставаў падначаленага шклянкаю піва.

7.6/ На працягу тыдня наступнага гэты ж камандзір яшчэ тры разы патрабаваў Лабуту дзеля ўласнай патрэбы.

7.7/ У часці працавалі ўсе без выключэння салдаты, хто болей, хто меней. “Салагі” не разгіналі спіны, “чарпакі” рабілі выгляд, што працуюць, “дзяды” бестурботна грэліся на сонцы.

7.8/ Старшына заўжды з задавальненнем казаў: “Праца — аснова навучання салдатау ва Узброеных сілах СССР, самая лепшая баявая падрыхтоўка”.

7.9/ За месяц службы ў войску радавы Лабута аж тры разы сустракаўся з баявою тэхнікай: два разы мыў колы БМП і адзін раз пабачыў танк у перадачы “Служу Савецкаму Саюзу” па тэлевізары.

7.10/ Працоўнае навучанне доўжылася на працягу ўсяго курса “Маладога байца”.

ЛАЗНЯ

8.1/ І казаў старшына Свістуноў маладым салдатам: “Радуйцеся, няўлюдкі, бо адзінае святое, што засталося ў савецкім войску, — лазня”

8.2/ За тыдзень службы ўся вопратка навабранцаў набрыняла потам. Сподняе, як і цела, было аднолькавага колеру і прыкра смярдзела.

8.3/ Лазня нябачным магнітам цягнула ўсіх да сябе. Настрой быў святочны. Без усялякага панукання хацелася спяваць. Цела і душа патрабавалі ачышчэння.

8.4/ Сцены будынка лазні як знешне, так і звонку былі непрыбраныя, са столі капала брудная вада, але ўсё роўна плюхацца было прыемна.

8.5/ I тут усё было падпарадкавана суровым вайсковым канонам. “Салагі” мылі плечы “дзядам”, церлі мачалкаю ды падносілі ў кубачку папіць халоднай вады.

8.6/ Усё той жа каратыш, што зваўся яфрэйтарам Чыкіным, паклікаў да сябе радавога Лабуту, разлёгся на лаўцы ды загадаў: “Бі! Моцна бі!” Лабута біў венікам з-за вуха. Яфрэйтар быў незадаволены, лаяўся, пагражаў, патрабаваў паддаць яшчэ пару. Міхась не выцерпеў абразаў, перахапіў венік і ўдарыў гузыром па галаве. Чыкін зваліўся з палка. Падбеглі “дзяды” і, каб абараніць гонар савецкага войска, са словамі “Мы выб'ем з цябе грамадзянскую пыху”, пабілі нагамі.

8 7/ “Салагі” разбегліся па кутах і не ўступіліся за Лабуту.

8.8/ Мыліся роўна паўгадзіны. Затым прапаршчык раздаваў чыстую бялізну. Раздаваў і запісваў у сшытак, хто што атрымаў. Трусы радавому Лабуце выпалі апошняга памеру. Іх можна было падцягнуць пад пахі, і ўсё роўна хаваліся калені.

8.9/ Пасля лазні ўсе вайскоўцы рушылі да казармаў, уздымаючы нагамі хмары дарожнага пылу. Пыл драў нос і садзіўся на чыстыя твары. Праз хвіліну яны (твары) змянілі свой пунсовы колер на шэры.

8.10/ Прапаршчык загадаў спяваць "Кацюшу”. Салдаты спявалі з задавальненнем і вышэй цягнулі нагу.

8.11/ У казарме ўсе мелі брудны выгляд.

ПРЫСЯГА

9.1/ Ва ўсім адчувалася святочная напружанасць, навабранцы мылі прыбіральню да пяці гадзін раніцы. Камандзір палка ўласнай насоўкай праверыў чысціню кожнай ракавіны.