Максім Клімковіч - Янкі, альбо Астатні наезд на Літве

-- Я ведаю, што трэба рабіць, -- пасміхнуўся былы ўлан, -- рэч у тым, што...

-- Рыбентроп!.. Молатаў!.. Пакт!.. -- знянацку даляцела знізу.

Заінтрыгаваная грамада падступілася да парэнчаў. Па-над самай брукаванкай істэрычна лапатаў крыламі стракаты папуга. Двое вусатых раварыстых, якія шалёна круцілі педалі тандэма, мерыліся злавіць уцекача проста ў палёце. Гідкі рабы вусач руляваў толькі адной рукой, другая драпежна хапала паветра. Псіхапат з тэатральнымі вусікамі, не раўнуючы, як тое каўбойскае ласа, раскручваў па-над галавой металёвую стужку рулеткі.

Публіка з жахам ціснулася да камяніц, каб даць дарогу дзікаму паляванню.

-- Врэдытэль! Амэрыканскі шпыон!

-- Хальт! Цурук! Хэндэ хох!

Зляканы папуга ўцякаў ад раварыстых на злом галавы, нібы тая Бандароўна ад пана Патоцкага.

-- Качагары!.. Сабакі!.. -- агрызнуўся птах і неадкладна паплаціўся за непавагу.

Пракураныя пальцы рабога вусача хіжа схапілі птаха за хвост. Уцякач адчайна таргануўся, з усяе моцы залапатаў крыламі. Імгненне, і папуга ўжо ляцеў да Нёмана. А ў зжаўцелых ад нікаціну пальцах засталіся толькі тры вясёлкавыя пёркі.

Неўзабаве сюррэалістычны птах ужо сядзеў на юце вадаплаўнай рэстарацыі і старанна вывучаў свой хвост.

Хросны праводзіў шалёных раварыстых халодным позіркам:

-- Нашу вытворчасць застрахаваць трэба. Інакш нам усім капец. Спярша з’яўляюцца самалёты без апазнавальных знакаў. Следам -- вусатыя прыхадні ў напаўвайсковых фрэнчах. А потым незаўважна падкрадаецца...

3.

Масянджовы сонечны дыск паволі каціўся да бэзавых аблокаў, што насоўваліся з боку Друзгенікаў. Востракрылыя нёманскія ластаўкі са свістам расціналі паветра па-над імклівай плынню. Лакавыя хвалі разыходзіліся ад носа вадаплаўнай рэстарацыі і белай пенай лашчылі валуны нёманскіх берагоў.

Маленькі Сруль урачыста нёс перад сабой спод з вялікай смажанай куркай. Хрумсткая скарынка спакушала Срулева вока, чароўны водар прымушаў каўтаць сліну.

-- ...ты ніколі не лётала! Павуцінне крылом не ткала! -- пашкадаваў смажаную курку жыдзёнак і пацягнуўся да ножкі.

Навум Фабрыкант з’явіўся перад афіцыянтам-пачаткоўцам сувора і ўрачыста, нібы Майсей перад фараонам.

-- Ты каму гэта нясеш? -- пільна спытаў ён пляменніка.

-- Вунь таму пану асадніку ў сініх галіфэ, -- Сруль паказаў вачыма на столік.

За шыхтом пустых пляшак праглядаўся добра-такі пачырванелы нос праўдзівага пшэцкага асадніка.

-- Колькі разоў той пан ванітаваў?

-- Ужо два! -- неадкладна азваўся Сруль. -- Але ж пасля Ласосны паказчыкі заўсёды ўзрастаюць.

-- Малайчына, -- пахваліў малога спрактыкаваны бізнесовец, -- будзеш потым згадваць старога Навума, ды за навуку дзякваць. А цяпер глядзі, як гэта робіцца!

Фабрыкант-старэйшы забраў курку і знік у камбузе, але неўзабаве вярнуўся. Цяпер на сподку ляжала недарэчна малая засмажаная птушачка -- крыху большая за вераб’я.

Навум з каменным тварам паставіў заказ перад чырвонаносым. Госць вадаплаўнай рэстарацыі адразу накалоў птушанятка на відэлец і прымружаным вокам агледзеў з усіх бакоў.

-- О-о-о, kurcza! -- зароў на ўсю палубу піяка. -- Сo to jest?

-- Яснавяльможны пан мае рацыю, -- з бездакорнай ветлівасцю прамовіў Навум, -- гэта ёсць праўдзівая курка.

-- Taka mała?!..

-- Звычайная. Не велька і не малая. Pan iest wielkim panem, вось таму курка і падаецца яму замалой.

-- Owszem! Wielkim!

Ступень алкагольнай атупеласць вялікага пана не пакідала сумневу, што ён не будзе спрачацца, калі Навум выставіць яму за птушачку рахунак, як за праўдзівую курку. Старэйшы Фабрыкант пільна агледзеў наведвальнікаў, падлічыў выпітыя пляшкі і беспамылкова вызначыў ступень алкагольнага ачмурэння кожнага.

Неўзабаве Навум з маленькім Срулём ужо перабраліся на карму ў загарадку, дзе стаялі клеткі. З-за кратаў вытыркаліся дробныя птушыныя галоўкі. Някідкія шэра-жоўтыя пёркі нагадвалі пра сціплую прыгажосць роднага краю.

-- Вы ж мае, вы ж мае, перапёлачкі... -- замілавана прамовіў Фабрыкант і падхапіў за лапы з тузін фальшывых курак.

Перапёлачкі танютка заціўкалі -- плакалі.

-- Kurcza!.. Духоўнасць!.. Блядкі!.. -- пачулася аднекуль.

Навум злякана агледзеўся, і тут проста яму на плячо апусціўся здаравузны папуга. Нялюдскае зеленкаватае вока глядзела на беларускіх птушачак з непрыхаванай юрлівасцю. У маленькага Сруля адразу адвісла сківіца.

-- Які прыгожы пеўнік!.. -- з дзіцячай непасрэднасцю ўразіўся ён. -- А які разумны! Пэўна, з Палесціны да нас прыляцеў! А дзюба! Рыхтык нос у настаўніка нашага ешыбота!