Максім Клімковіч - Янкі, альбо Астатні наезд на Літве

Пляменнік з дзядзькам перазірнуліся. Навумава рука спрактыкавана схапіла папугу за лапы і страсянула.

Неўзабаве небарака сядзеў у вялізнай клетцы і абзываў усіх запар улюбёнымі слоўцамі з лексікону рускай графіні.

Вадаплаўная рэстарацыя мінула бакен і пайшла ўздож самага берага. З’яўленне на сцежцы страшных раварыстых прымусіла маладога бізнесоўца насцярожыцца. Вусачы шалёна круцілі педалі, гналі ўтаптанай сцежкай уздоўж берага.

-- … аддай птыцу, бэзродны касмапалыт! -- заходзіўся рабы.

Маленькі Сруль неадкладна павярнуўся да берага спіной і красамоўна паляпаў сябе па дупе.

-- Юдэн! Шысэн! -- не стрываў псіхапат.

Фабрыкант спалохана загадаў стырнавому Гіршу паскорыць ход. “CUD NAD NIEMNEM” пакрысе аддаляўся ад шалёных правадыроў. З’яўленне Янукевіча падвяло рысу пад недарэчным інцыдэнтам.

-- Што за лямант, гвалт і гармідар? -- пагрозліва спытаў ён. -- Жыды-хамы-быдла.

-- За намі нейкія вар’яты па беразе ўвязаліся, -- азваўся Фабрыкант і, як заўсёды, не здолеў паўстрымацца ад хлусні, -- абяцаліся рэстарацыю нацыяналізаваць!

-- А я-такі іх перамог! -- пахваліўся Сруль і асцярожна пачухаў дупу.

Пярдолэк ачмурэла зірнуў на палоннага папугу:

-- Во, стары знаёмец! -- здзівіўся ён. -- А карга твая дзе?

-- Чамадан, вакзал, Расея, -- Манамахава дзюба трагічна расчынілася.

-- Карацей, мы з табой абодва сіроткі, -- паспачуваў былы жандар і надзейна закруціў засаўку дротам. -- Гаротныя, без сцяга і без Радзімы.

4.

Ягамосць Жыгімонт Аўгуст нерухома сядзеў у вільготнай паўцемры замкавай залы. Скразняк варушыў шытыя золатам адраджэнцкія габелены з выявамі “Пагоні”, “Калюмны” і “Дайновы”. Жыгімонт Стары нядобра касавурыўся з партрэта на “Бялага Ожэла”. Дрыготкае святло паходняў памнажалася ў залачоных рыцарскіх шаломах, нагрудніках і тарчах.

Хударлявы прайдзісвет у дарагім кунтушы імпэтна зняў перад манархам капялюш са стравусіным плюмажам і годна схіліў голаў.

-- А цяпер я, самы знаны ў Еўропе чарнакніжнік, алхімік, астролаг і некрамант, без аніякакага шалберства, махлярства і адвядзення зроку выклічу з чыстца каралеву Барбару з роду Радзівілаў!

Дужыя пальцы Жыгімонта Аўгуста ўчарэпіліся ў парэнчы залачонага фларэнтыйскага фатэльчыка, ажно суглобы храбуснулі. Чарнакніжны пан Твардоўскі распрастаў і высока падкінуў у паветра вэлюм, шыты срэбнымі зоркамі і кабалістычнымі пісьмёнамі. Прасцірадла дзіўным чынам затрымалася ў паветры, краі яго паволі апусціліся, і пад танюткім ядвабам таямніча азначылася зграбная жаночая постаць.

Высакародны твар Жыгімонта Аўгуста збялеў, залачоны фатэльчык жалобна рыпнуў.

-- Гэта дакладна яна? -- недаверліва запытаўся манарх.

-- Князь Цемры літасціва пагадзіўся адпусціць яе да світанку, -- пан Твардоўскі пакрысе сцягваў паўпразрысты вэлюм.

Калі з-пад краю ядвабнага прасцірадла паказалася вытанчаная лытка, апошні з Ягелонаў разгублена захаўкаў шырока разяўленым ротам. Спірытычны сеанс пераўзыходзіў самыя смелыя спадзяванні няўсцешнага ўдаўца.

Пан Твардоўскі ўскінуў руку і нашаторыў вушы, нібыта прыслухоўваўся да трансцэндэнтных галасоў.

-- Яго ягамосць Люцыпар папярэджвае манарха, каб той не мацаў прывід. Дазволена толькі глядзець і ставіць пытанні, -- з гэтымі словамі знакаміты некрамант эфектна сашморгнуў тканіну.

Барбара Радзівіл выглядала па-ранейшаму вабна, пэўна, у чыстцы яна таксама карысталася каралеўскімі прывілеямі. І толькі моцна сцямнелы твар сведчыў пра яе ачышчальныя пакуты. Чорная Дама загадкава пасміхнулася. Жыгімонт Аўгуст не стрываў. Залачоны фатэльчык перакуліўся, і Ягелон кінуўся да каханай з крыкам:

-- Басенька!.. Мая Басенька!..

Як толькі дрыготкія пальцы манарха крануліся пляча Барбары, здань бездапаможна ўскінула рукі і знікла ў таямнічым дымку…

І тут на здымачную пляцоўку выбег галівудскі рэжысёр у шчыгрынавым пінжаку і каўбойскіх ботах.

-- Знята! -- задаволена канстатаваў ён, падміргнуў акцёру, які выконваў ролю Жыгімонта Аўгуста, і па завядзёнцы ўсіх рэжысёраў не стрымаўся ад самаадзнакі, -- а знята -- геніяльна!

Здымачны дзень быў скончаны. Аператарскі кран паволі апусціў кінакамеру долу. Стары гарадзенскі замак, дэкараваны пад нясвіжскую рэзідэнцыю Радзівілаў, асвятліўся сляпучымі сафітамі. Грымёрка збірала свае транты. Асвятляльнік гасіў паходні. Крэсовыя хаблы, якія ўдавалі магнатаў і шляхту, пасунуліся па піва.

Вось ужо колькі тыдняў старажытныя муры, што памяталі Вітаўта і Баторыя, акупавала кіназдымачная група з Галівуду. Чараўнікі “фабрыкі мрояў” здымалі гістарычны блокбастар “Чорная Дама”. І калі на ролі слыннага ліцвінскага манарха, ягоных сваякоў і паплечнікаў былі запрошаны выключна галівудскія зоркі, то на ролю Чорнай Дамы лепшай акцёркі за тутэйшую мулатку Ісабэль Карвальес не знайшлося.