Максім Клімковіч - Янкі, альбо Астатні наезд на Літве

Зрэшты папуга злаўчыўся, выкруціўся і дзеўбануў гаротніцу ў галаву. Варона, як той Ікар, кульнулася і ўвайшла ў крутое піке. Крылаты нахабнік даў спрытнага нырца следам.

Загрымела бляха, і аднекуль з-за дахаў панеслася:

-- Пярловіца!.. Духоўнасць!.. Блядкі!.. Матухна-Расія!.. Распуцін -- наша ўсё!..

Дзікі крык вароны пацвердзіў, што гвалтаўнік нарэшце дасягнуў жаданай мэты.

Чакісты з жалезнымі зубамі юрліва каўтануў сліну.

-- А вы, таварыш Пранік, кажаце! Маўляў, ніякіх полавых стасункаў. Гляджу я на неба і думку гадаю: чаму я не сокал? Чаму не лятаю?

-- Ты гэта што маеш на ўвазе? -- нядобра прымружыўся суразмоўца. -- Хіба чакісты і камуністы можа ператварыцца ў драпежную птушку? Такая рэакцыйная тэорыя супярэчыць перадавому вучэнню!

-- Сядзелі на дубе два сокалы: адзін -- Ленін, другі -- Сталін! -- цытатай з Купалы заступіўся за калегу палітычна падкаваны таварыш Баян. -- Гэты папуга, як падказвае мне класавае чуццё, з цырку ўцёк, што ў Гародню прыязджае. Я тут днямі афішу бачыў. Таварышы чакістыя… А можа, раварысты ў цырк прыехаў?

-- Чаму ты так думаеш? -- зацікавіўся таварыш Пранік.

-- Цырк -- самае камуністычнае мастацтва з усіх мастацтваў. Я вось і ў мінскім Доме Чырвонай Арміі нават фільм такі бачыў, таксама “Цырк” называецца. Як Любоў Арлова негрыцёнка ратуе…

-- Пэўна, ад белапалякаў? -- спачувальна ўдакладніў таварыш Пранік.

-- А можа, і ад беланеграў. Не памятаю.

Некалькі хвілін камандзір чакісцкай групоўкі “Халодная галава” нервова грыз мундштук “Беламорыны”, нарэшце спытаўся:

-- Магчыма, яго сапраўды цырк зацікавіў. Прынамсі, я гэтага не выключаю. Дарэчы, дарагія таварышы, вы мне казалі, там яшчэ адзін вусаты правадыр быў. Дык што, яны абодва ў цырк пададуцца?

-- Той жа вусаты дзядзька -- лідэр саюзнай дзяржавы! Хіба такі правадыр у цырку не можа з’явіцца? -- слушна азваўся таварыш Баян.

9.

Вялізны залацісты певень узбіўся на плот, энергічна залапатаў крыламі і закукарэкаў на ўсю Пярэспу. Курыны гарэм неадкладна азваўся з дашчанага буданчыка шматгалосым істэрычным лямантам. Дзверы рыпнулі, і з куратніка выйшаў высокі худы жыд у зашмальцаваным лапсердаку, са сцішэлай куркай пад пахай. Дагледжаныя пейсы, што дробна завітымі спіралькамі звісалі з-пад ярмолкі, разгойдваліся пры кожным руху.

Жыд лоўка падхапіў курку за лапы, страсянуў і спрытна прыціснуў раскудлачаную шыю да пасечанай калоды. Сонечны праменьчык прабегся па нагостраным лязе, і сякера трапна цюкнула. Галава з расчыненай у адчаі дзюбай адляцела на ганак.

-- Кыц-кыц-кыц! -- танюткім, нібыта ў кантара, тэнарком паклікаў курыны кат.

Чорны пархаты кот скаціўся прыступкамі, схапіў здабычу і з хіжым гырчэннем пацягнуў яе пад ганак.

Акно сядзібы, што стаяла на падворку, з рыпеннем расчынілася.

-- Дзядзька Навуме! А, дзядзька Навуме! -- паклікаў з акна хлапечы дыскант.

-- Чаго табе, Сруль? -- жыд з безгаловай куркай у руцэ нават не азірнуўся.

-- А Бог, між іншым, усё бачыць! -- з’едліва папярэдзіў хлопчык. -- Мяркуеш, на Боскім Судзе табе не прыгадаюць, што ты сам курку забіў, мінуючы рэзніка?

-- Ша! -- запярэчыў парушальнік жыдоўскіх законаў, -- я -- Навум Фабрыкант! А, значыцца, мне дазволена не толькі куркам галовы рэзаць.

-- Вось-вось. А яшчэ: трэфныя шынкі для тутэйшых гояў адчыняць, з блаславення папскага легата кантрабандным “віна роса” гандляваць, з мінскімі чакістымі шахер-махер мець.

-- Колькі было дзірачак ува ўсёй мацы, якую габрэі выпеклі са дня ўцёкаў з Егіпту і па мінулы Пейсах -- столькі табе прышчыкаў на язык, Сруль! -- добразычліва пажадаў Фабрыкант пляменніку.

-- Дзядзька Навуме, а чаму ты называеш мяне Сруль, а не Ісраэль? -- не здаваўся той. -- Гэта ж ты для мяне такое імя прыдумаў?

-- Скажы яшчэ дзякуй, што Зянонам не назваў! -- пасміхнуўся Навум. -- Не, ну вы толькі паглядзіце на гэтага шлімазла! Імя яму не падабаецца, трэфовыя шынкі вочы муляюць. А маленькі гешэфт, які і я, і Гірша з Моўшам, і нават ты з тых шынкоў маем, таксама не падабаецца?

-- Фуна хазэр гута гор! -- імгненна азваўся маленькі Ісраэль на ідыш, маўляў: ад свінні шчэць мець, і гэта ўжо няблага.

Праз колькі гадзін Навум Фабрыкант заносіў у сталовую ёмістую фаянсавую супніцу. Ён трымаў прыбор урачыста і пераможна, нібы Юдзіф галаву Алаферна. Чароўны пах курынага булёну напоўніў пакой. Навумавы вучні, дваццацігадовыя бейбусы Моўша з Гіршам перазірнуліся, зашморгалі насамі і сінхронна пацягнуліся да лыжак. Маленькі Сруль каўтануў сліну. Пасля кароткай малітвы невялічкі кагал апетытна засёрбаў.