Максім Клімковіч - Янкі, альбо Астатні наезд на Літве

Пярдолэк стрымана кашлянуў і шоргнуў ботам. Графіня выглядала абсалютна неадэкватна. Скукожаны твар набыў нечаканы зямлісты колер, сетка маршчынаў на шчоках нагадвала расколіны на пасохлых градах. Шкляныя вочкі ззялі панурай агрэсіяй, нібы вуголле праса. Пэўна, так выглядаў Іван Жахлівы адразу пасля забойства свайго сына.

Соф’я Уласьеўна рашуча пасунулася да Янукевіча, і гэта прымусіла яго інстынктыўна адступіць на крок.

-- Я прыйшоў дапамагчы вам, -- душэўна вымавіў Пардолэк і баязліва абцёр плячыма шаплеры.

-- Я адразу зразумела, што вы наш малодшы брат-беларусец! -- прыязна ашчэрылася графіня. -- Спадзяюся, вы ўжо паспелі прасякнуцца веліччу месіянскай культуры нашай агульнай Матухны-Расіі?

З грамафоннага раструбу пачулася:

Королева играла на башне Шопена,

И, внимая Шопену, полюбил ее паж.

Страшнае слова “Шапэн” прымусіла былога бяроз-картузскага жандара баязліва здрыгануцца. Ён разгублена пашукаў вачыма па сценах і перажагнаўся на партрэт Распуціна.

-- Сапраўды, культура расейскага народа-баганосца -- самая культурная і баганосная ў свеце! -- голас Пярдолка сцішыўся да змоўніцкага шэпту. -- А вось пан Хапернік са сваёй нацыянальнай пакрыўджанасці вам усім зайздросціць… і таму, сударыня, зычыць вам смерці!

-- Быў бы жывы мой дзед! -- Мурашова красамоўна зірнула на дагератып генерал-губернатара. -- Ён бы ўжо даў прасрацца ўсім гэтым бунтаўшчыкам! Ён бы вас, малодшых братоў, вызваліў бы! З такой асалодай вызваліў бы!

-- Я мужык-беларус, пан касы і сахі, -- прыніжана пацвердзіў сірата і падаў гаспадыні скрадзеную картку Дэфензівы. -- А вось пан Хапернік збіраецца замовіць ёй вашае забойства. Але ж, калі вы здолееце яго апярэдзіць…

Соф’я Уласьеўна хуценька прабеглася вачыма па асабістай справе Эміліі Вастрабрамскай.

-- “Беларуская адраджэнка”... -- нафарбаваныя вусны рускай графіні з’едліва варухнуліся, -- выдумалі ж такую нацыю -- “беларусы”!

-- Але толькі яна і можа даць вам рады, -- са змоўніцкім азартам шаптаў Янукевіч. -- Праўдзівая партызанка. Бачыце, што тамака напісана? “Трапная снайперка -- надзея беларускага народа!” З пшэкамі амаль пятнаццаць гадоў ваюе. Ёй асадніка забіць, што майму старэйшаму рускаму брату гранчак гарэлкі раніцаю выжлукціць!

Нечакана з-пад высокай столі пачулася:

-- Гарэлкі!.. Гарэлкі!..

Вялізны стракаты папуга зляцеў на камод і пасунуў дзюбай накрыўку шклянога цыліндра з дзіўным змесцівам.

Графіня падхапілася і прыкрыла сабой шкло, не раўняючы, як тая курка, што бароніць цыплянятаў ад злодзея-коршака.

-- Манамашанька, ну колькі разоў табе трэба казаць, -- з настаўніцкай інтанацыяй прамовіла яна, -- гэта вялікаруская нацыянальная рэліквія! Распуцін -- наша ўсё!

-- Грыша харошы!.. Грыша харошы!.. -- лісліва падхапіў прысаромлены хабёл, але ж працягваў касавурыцца на дзіўную нацыянальную рэліквію, што плавала ў спірце.

У алькове стаяла вялізная клетка. Безумоўна, яна прызначалася для папугі, хаця тамака магла змясціцца і сама графіня. Соф’я Уласьеўна абачліва сунула птушку за краты і завесіла клетку пледам.

-- Дабранач, Манамашанька! Хай табе сасніцца, як ты Бялага Ожэла гвалціш! А будзеш сябе добра паводзіць, дазволю заўтра ў горад на блядкі злётаць!

Мурашова змяніла ў грамафоне плытку і яшчэ раз уважліва перачытала картку Дэфензівы.

-- Калі вораг не здаецца, яго знічтажаюць! -- вынесла яна канчатковы прысуд.

-- А калі здаецца, яго і пагатоў знічтажаюць! -- слушна нагадаў былы жандар.

-- Вялікая Расія, а ісці няма куды!

Гаспадыня выцягнула з рыдыкюля цяжкую пудраніцу і нецярпліва адшчоўкнула срэбную накрыўку з манаграмай. На чорны вініл пласцінкі пілавіннем пасыпаўся таямнічы бялюткі парашок.

Грамафонны дыск круціўся з нязменнай хуткасцю семдзесят восем абаротаў у хвіліну. З масянджовага раструбу лілася вычварная мелодыя з сімфанічнай “Паэмы экстазу” Скрабіна, перакладзенай для ансамблю балалаечнікаў. Соф’я Уласьеўна нязрушна стаяла каля грамафона. З носу графіні выторквалася доўгая срэбная трубачка, другі канец якой яна скіроўвала да пасыпанай парашком грамафоннай плыткі. Мяккі губчаты нос прагна шморгаў. Неўзабаве зямлісты твар Мурашовай паружавеў, і зрэнкі заззялі жыццёвай сілай.

-- Не ведаю, як у вас у Расіі, але ж нас цукровай пудрай звычайна белыя блінцы пасыпаюць… -- разгубіўся Пярдолэк.

І тут з-пад пледа, які ляжаў на вялізнай клетцы, прагучаў траскучы голас Манамаха:

-- Какаін!.. Дэкаданс!.. Народнасць!.. Распуцін!.. Ад рана да рана!..