Максім Клімковіч - Янкі, альбо Астатні наезд на Літве

-- Пярловіца!.. Пярловіца!.. -- траскуча закрачыў нахабнік. -- Ружа!.. Ружа!..

Гаспадар помсліва звузіў вочы.

-- Зноў гэты рускі Манамах прыляцеў!

Рука адстаўнога спецслужбоўцы інстынктыўна пацягнулася да паса, але ж кабуры, што большую частку жыцця абцяжарвала партупею, не намацала. У папугу паляцела даўганосая пантофля.

Крылаты хабёл ускінуў крылы і спрактыкавана размінуўся ў паветры з абуткам.

-- Мудзілы!.. Мудзілы!.. -- дражніўся ён ужо са старасвецкага буфета.

Абражаны Пярдолэк памкнуўся было скруціць брыдкаслову шыю, але Хапернік сур’ёзна перасцярог:

-- Блізка не падыходзь, задзяўбе адразу. Ні жалю, ні літасьці, што ў гаспадыні, што ў выхаванца. Мяне гэтая руская графіня са сваім папугам Манамахам калі-небудзь да смерці давядуць, -- сумна канстатаваў ён.

Дзверы ў гасцёўню бразнулі, ажно чаркі на стале азваліся спалоханым звонам. І хаця Янукевіч загадзя быў папярэджаны пра існаванне вар’яткі-суседкі, але яго адразу перасмыкнула.

У парозе стаяла дробная бязважкая старэча са зморшчаным, што тая высахлая дуля, тварам. Злосныя бляклыя вочкі глядзеліся нібы адлітымі з бутэлечнага шкла. У пакручанай поліартрытам руцэ разгойдваўся вялізны чыгуновы прас, у якім перасыпалася і шкварчэла вуголле.

-- Няхай пані графіня не крыўдуе, -- шляхотна ўзняўся насустрач адстаўны генерал, -- але я не чуў, каб пані пагрукалася. Не ведаю, як у вас у Расіі, але ж тут, у Польшчы…

-- Усе людзі як людзі, а ты, судар, як хер на блюдзе! -- з прыемным маскальскім акцэнтам абвесціла графіня і плюнула на кілім.

-- Не ведаю, як у вас у Расіі, але ж тут, у Польшчы, не прынята класці прадмет мужчынскай годнасці на сподкі, талеркі ды ў панівы! -- зніякавела запярэчыў адстаўны генерал.

-- І гэты вычварэнец бярэцца разважаць пра перавагі так званай польскай культуры? -- канчаткова раз’юшылася Мурашова, і яе шкляныя вочкі вялікадзяржаўна бліснулі. -- Дык вы ж, смецце імперыі, ніколі не былі нацыяй! Ну скажы, судар, якая ў вас нацыянальная ідэя?

Не паспеў Мікола Хапернік зморшчыць лоб, як Соф’я Уласеўна тыцнула яму ў твар адмыслова складзеную хвігу. Далёка высунуты палец з нафарбаваным пазногцем брутальна скіраваўся ў генералава вока.

-- Во якая ваша нацыянальная ідэя! А ў нас, -- графіня адзін за адным выпроствала пальцы на хвізе, -- і самаўладдзе, і народнасць, і духоўнасць, і саборнасць, і…

-- Жыццёвы досвед і элементарная логіка падказваюць мне, -- крыху асмялеў Хапернік, -- што руская нацыянальная ідэя насамрэч такая: хлусіць, красці і жлукціць гарэлку. Прытым рабіць гэта ўсё ў спалучэнні і ад рана да рана. Вы ж праўдзівыя качэўнікі!

І тут папуга зноў нагадаў пра сваю прысутнасць. Ён дзяржаўна распрастаў вясёлкавыя крылы, цяжка зляцеў на рыльца тэлескопа і, ледзь не скруціўшы шыю, усё ж такі зазірнуў у акуляр.

-- Дупа!.. Духоўнасць!.. Вычварэнец!.. Саборнасць!.. Ружа!.. Самаўладдзе!.. Ад рана да рана!..

-- Манамах, птушачка мая, цып-цып-цып… -- з нечаканай сантыментальнасцю паклікала графіня.

Крылаты хабёл альбатросам падхапіў з талеркі селядцовы хвост і цяжка апусціўся на плячо гаспадыні. Прас у яе руцэ пагрозліва хіснуўся. Пан Хапернік зглынуў сліну, але нічога не сказаў.

Пярдолэк глядзеў круглымі ад ачмурэння вачыма.

-- Кампанія не надта велька, але бардзо пажондна… -- ледзь чутна вымавіў ён. -- Я, пан астраном і дзве рускія курвы.

Графіня добразычліва ашчэрылася:

-- Мазгаклюй ты мой улюбёны! Манамашанька харошы, Манамашанька харошы…

Папуга праглынуў скрадзенага селядца і спагадліва пацвердзіў:

-- Добры!

-- Колькі казала табе, -- Соф’я Уласьеўна красамоўна перакінула прас з рукі ў руку, -- не лётай да гэтага польскага распусніка! Чаму ён навучыць цнатлівага рускага птаха? Адно брыдзе! І вам, малады чалавек, варта падумаць: з кім вы, з імі, ці з намі?! -- вялікадзяржаўніца выразна зірнула на Пярдолка, -- і не забывайцеся, я не з тых Мурашовых, каторых вешалі… Я з тых, каторыя вешалі!

Дзверы бразнулі, і са сходаў пачулася цоканне абцасаў. У гасцёўні лунаў пах распаленага вуголля.

Вечар цікаўных анатамічных назіранняў быў канчаткова сапсаваны. Неўзабаве згасла святло і ў кабінеце пана гінеколага. Над Гарадніцай пакрысе запальваліся першыя сузор’і Задыяка, але пану Хаперніку ўжо не хацелася назіраць за іх жыццём…

Да самай апоўначы зняважаны паляк распрацоўваў падступныя планы помсты. Паводле іх, спачатку графскі папуга мусіў загінуць ад кіпцюроў коткі, якую на пару дзён можна было пазычыць у пана гінеколага. Саму гаспадыню ён меўся зарэзаць скальпелем з кабінета таго ж самага пана. Але такая смерць неўзабаве падалася летуценніку занадта лёгкай. Тады ў вычварэнскім розуме пана Хаперніка склалася наступная камбінацыя: засунуць у кавалак сала тонкую голку і пачаставаць Манамаха. Пасля ўяўнага пахавання птушкі наспела чарга загінуць і Соф’е Уласьеўне. Адстаўны генерал меркаваў падкласці ёй у прас супрацьтанкавую гранату.