Максім Клімковіч - Янкі, альбо Астатні наезд на Літве

Але ж дасведчаны спецслужбоўца і сам разумеў марнасць усіх гэтых мрояў: і Мурашова, і Манамах вызначаліся рэдкай абачлівасцю і проста жывёльным адчуваннем небяспекі. Падкладзеная граната неадкладна апынулася б у генеральскім каміне, а голка -- у рулоне туалетнай паперы.

Зрэшты, у адстаўнога генерала Дэфензівы быў-такі адзіны шанец назаўсёды пазбавіцца ад клятых ідэалагічных ворагаў. Ён трымаў яго на выпадак поўнай няшчымніцы, і цяпер, пасля апошняга візіту суседкі, зразумеў -- такі час, нарэшце, наспеў. У схованцы пад ложкам ляжала невялікая картатэка на самых зацятых ворагаў санацыйнай Польшчы, абачліва скрадзеная Хапернікам перад сыходам у адстаўку.

Перад тым, як выцягнуць з-пад ложку цяжкі чорны куфэрак, гаспадар пагнаў Пярдолка спаць у суседні пакой. Зашамацелі карткі з імёнамі найбольш небяспечных дзяржаўных злачынцаў.

-- Станіслаў Булак-Балаховіч, -- Хапернік позіркам дасведчанага фізіянаміста прыгледзеўся да фотаздымка, -- шкада, не падыходзіць. Па-першае, ужо даўно ў Варшаве атабарыўся, па-другое, жанчын і экзатычных птушак забіваць не стане… Ага! Фелікс Дзяржынскі, -- Хапернік гідліва ўзяў двума пальцамі картку, -- гэты ксёндз-недавук каму хочаш галаву скруціў бы… Але, шкада, ужо і сам у Маскве выпруціўся.

Лоўкія, нібы ў прафесійнага шулера, пальцы спрытна перакідалі карткі з фотаздымкамі.

-- Во! -- нарэшце спыніўся адстаўны генерал Дэфензівы, -- тое, што трэба. І як гэта я на яе пазабыўся? Знакамітая снайперка-партызанка, самая страшная беларуская буржуазная нацыяналістка ў нашым краі. Маскальскіх шавіністаў на дух не зносіць! Як, на вялікі жаль, і нас. Брала ўдзел у Слуцкім збройным чыне. І цяпер спраўна практыкуецца: у асадніцкае вока за сто метраў трапляе. Для яе вайна за так званую незалежнасць так званай Беларусі як пачалася за часамі так званай БНР, так дагэтуль і не скончылася.

З фатакарткі мужна глядзела яшчэ маладая Эмілія Вастрабрамская. З-пад паляўнічага капялюшыка, аздобленнага фазанавым пёркам і кукардай з “Пагоняй”, выбіваліся доўгія ільняныя валасы. Модны вышываны гарсэцік перакрэслівалі кулямётныя стужкі. Кавалерыйскае галіфэ было запраўлена ў шляхотныя гусарскія боты, на абцасах ззялі срэбныя зорачкі шпораў. Знізу карткі з кароткімі анкетнымі дадзенымі чырванела вялізная пячатка, з якой вынікала, што крымінальную справу ўзбуджаць бессэнсоўна – слынная адраджэнка заўсёды мае алібі.

Мікола Хапернік уважліва паглядзеў на здымак, сумна пасміхнуўся і схаваў картку пад карункавую сурвэтку на трыльяжы.

Але ж упэўненасць у правільнасці абранага шляху прывяла дасведчанага адстаўніка-спецслужбоўцу да недаравальнай страты пільнасці. Ён так і не заўважыў, што падступны госць увесь гэты час падглядаў за ім у замочную адтуліну.

Такія паводзіны Віктара Янукевіча тлумачыліся не толькі ягонай паталагічнай любоўю да падглядання, але ж і прагматычным памкненнем збудаваць свой далейшы лёс. Былы жандар ужо ведаў, куды ён укладзе грошы, скрадзеныя ў чакістага ў шынку “Рыга”. Натуральна, бізнес не мог стаць паспяховым без уласнага жытла ў Гародні. А вось Хапернікава кватэра адразу спадабалася сіротку: прэстыжны раён, вабныя краявіды з вакна, выдатны астранамічны рыштунак дый увогуле...

Пярдолэк цярпліва счакаў, як засне гаспадар, і нячутным пацуком слізгануў у гасцёўню. Картку Дэфензівы ён сунуў у халяву бота і адразу скіраваўся наніз.

-- Сударыня-барыня, -- Янукевіч асцярожна пагрукаў у дзверы, -- пусціце гаротнага сірату!

З сярэдзіны кватэры пачулася кулямётнае шчоўканне клямак, засавак і запораў.

-- Ну забіце, забіце мяне, вычварэнцы! -- істэрычна заскавытала графіня з-за дзвярэй. -- Забіце самотную ўдаву!

-- Соф’я Уласьеўна! -- лагодна прамовіў Пярдолэк. -- Вы мая старэйшая руская сястра. І таму я вырашыў уратаваць вам жыццё. Адчыніце!

4.

Вось ужо тыдзень Хросны і яго маладыя сябры жылі ў кватэры Эміліі Вастрабрамскай. Шмат нечаканых ліхтугаў і цікавых здарэнняў прыпала на гэты час.

Уцякач з Бярозы-Картузскай пісьменна выправіў сабе новыя дакументы; скарумпаваныя гарадзенскія паліцыянты ўзялі за гэта ўдвая менш, чым ён разлічваў. “Студэбекер” быў перафарбаваны ў колер горкага яблыка, і новыя нумары дазвалялі ездзіць на ім без перашкод.

Янка Лабановіч хутка асвойтаўся ў гарадскім асяродку. Яго нахабныя валошкавыя вочы ўжо ведалі і на Раскошы, і на Гарадніцы, і на Пярэспе, і нават на Ласосне. Мудзілы яго інстынктыўна пабойваліся. Хаблы лісліва прыўздымалі перад былым настаўнікам кепі. Пекныя паненкі, якіх заўсёды не бракавала ў Гародні, выказвалі адукаванаму маладзёну прыязнасць.