Максім Клімковіч - Янкі, альбо Астатні наезд на Літве

-- Дык мы ж… таго… людзей падавім, -- гуманна заўважыў кіроўца.

-- А хіба яны людзі? Хто гэтым мудзілам бездухоўным даў права людзьмі звацца? -- канчаткова раз’юшыўся Хросны і позіркам паказаў на паліцыянта з бляшаным рупарам. -- Рабі, што сказана!

Пагрозліва зароў рухавік, магутныя колы слізганулі па камянях, і “Студэбекер” начакана для паліцыянтаў ірвануў з месца. Мудзіла з бляшаным рупарам не паспеў нават скамандваць: “Агонь!”, як знік пад бамперам. Рупар адсечанай галавой пакаціўся ў кювет. Пад гумовымі коламі нешта хрумкнула. Цяжкі грузавік ляцеў на паліцэйскія фурманкі, нібы казачны цмок на бярозавы гай. Бязладна заляскалі стрэлы. Ценькнула і згасла левая фара. Бакавое люстэрка разляцелася шрапнельнымі пырскамі.

“Студэбекер” з усяе сілы ўрэзаўся ў імправізаваную барыкаду. Нягеглыя фурманкі разляцеліся трэскамі, нібы сялянскія дрыны ад рыцарскага мяча. Мудзілы ў паліцэйскіх мундзірах запанікавалі, нібы мышы перад здаравузным хіжым катом, і кінуліся па кюветах.

Ззаду бязладна страляла, лямантавала і брыдка лаялася. Але шлях быў вольны.

Вецер свістаў у кранштэйнах бакавых люстэрак. Лабановіч ціснуў на акселератар з усяе моцы, ажно нага самлела. Іван, Аянька і Янкель зніякавела маўчалі -- першы раз у жыцці ім давялося стацца саўдзельнікамі сур’ёзнага злачынства. Хросны спакойна выцягнуў цыгарэту і размяў яе сухімі моцнымі пальцамі.

-- Трох ці чатырох збілі… -- збялелымі вуснамі прамовіў Лабановіч.

-- Ды не пераймайцеся, хлопцы, -- спагадліва супакоіў беларускі мафіёзі, -- адным мудзілам больш, адным менш… хто іх, зрэшты, лічыць?

-- Дык нам што -- і далей іх давіць? -- шчыра жахнуўся Янка.

-- А ты перавыхоўваць іх сабраўся?! -- пасміхнуўся Хросны вясёлым д’яблам. -- Тлумачыць мудзілу, што ён мудзіла, усё адно, што танчыць мазурку ў прывакзальнай прыбіральні. Бо мудзілізм рэч непапраўная. Мудзілы прагнуць кіраваць нашым жыццём, не пытаючыся на то нашага дазволу. Насуперак сваёй гістарычнай асуджанасці, мудзілы імкнуцца пазбавіць нас нашай веры, нашай мовы, нашых дзялак і нашай свядомасці, каб падмяніць іх сваімі. Гэта і ёсць мудзілізацыя ўсяго краю. А таму кожны беларускі буржуазны нацыяналіст павінен бараніць свой край, гонар, годнасць і бізнес ад размаітых бездухоўных мудзіл. А для гэтага раз-пораз даводзіцца пераступаць праз кроў. Інакш мудзілы, не вагаючычся, пераступяць праз вашу.

Хлопцы памаўчалі: па іх праясненых тварах было відаць, што жыццёвая пазіцыя новага знаёмага прыйшлася маладзёнам даспадобы.

-- Куды едзем? -- Лабановіч з павагай паглядзеў на Хроснага.

-- У светлую будучыню, -- загадкава пасміхнуўся той. -- Загляне сонца і ў наша ваконца! Беларусь, твой народ дачакаецца залацістага, яснага дня! Паглядзі, як усход разгараецца, колькі ў хмарках залётных агня!

І сапраўды, у перспектыве гасцінца пад нізкімі свінцовымі аблокамі пяшчотнай чырванню займалася світальная паска. Вільготны ветрык заносіў у кабіну водар лугавых кветак, маладой хвоі і скошанай недаспелай травы. Ранішняя раса дыяментава блішчэла на жытнёвых калоссях.

-- Наша ніва! -- замілавана прамовіў Хросны.

-- Shit наша доля! -- пахмурна азваўся Янка Лабановіч, -- капец нашай садовай грамадзе “Яблонаўшчына”.

-- А зохэн вэй, -- трагічна бліснуў шкельцамі акуляраў Янкель Фінберг, -- што за жыццё без гешэфту?!..

-- Кавальскую ліцэнзію, лічы, ужо адабралі, -- Іван Брыль сціснуў кулакі.

-- І ў войску мне больш не служыць, -- Аянька Кільмандавіч нервова камечыў цямляк на эфесе, -- карацей: ані чаркі, ані шкваркі, ані арабскіх цукатаў з горкага беларускага яблыка.

Хросны з пасмешкай выслухаў скаргі наіўных местачковых маладзёнаў. У ягоных халодных вачах чыталася ўпэўненасць у тым, што кожны, апроч мудзілаў, вядома ж, мае права на ўласнае шчасце. Ён глядзеў на спадарожнікаў-янак па-бацькоўскі прыдзірліва, пэўна, казачны Тата Карла так ацэньваў цурбэлак, перш чым зрабіць з яго Бураціну.

-- Што ні робіцца, усё да лепшага, -- рэзюмаваў ён. -- На Беларусі Бог жыве. А Хрыстос, як вядома, прызямліўся ў Гародні, куды мы цяпер і кіруемся. Я ж, хлопцы, не такі просты, як вы, пэўна, падумалі! Я ж сюды… да родных ніў, да роднай хаты аж з самой Амерыкі вярнуўся!

Кільмандовіч глянуў недаверліва.

-- Ды не з той, дзе сала нясмачнае і бульба дробная, -- патлумачыў дзядзька. -- З амерыканскай Амерыкі! З Ілінойсу! З Чыкага!

-- А кім ты там працаваў, дзядзька Хросны? -- зацікавіўся Фінберг.

-- Гангстэрам. Бандытам па-тутэйшаму. Сваю дзялку меў, добра быў, разгарнуўся, -- былы лідэр бутлегерскай сеткі “Тутэйшыя” з замілаваннем прыгадаў маштабную перастрэлку на старых чыкагскіх бойнях.