Ковач не спяшаўся адказваць. Праверыў гатоўнасць бярозавых венікаў, прагна ўдыхаючы гарачы водар распаранага лісця. Акрапіў адным з іх месца на палку. Нетаропка ўсеўся і колькі хвілін дыхаў на поўныя грудзі, паціраючы цела далонямі.
- Як там заклятыя радаўцы з іх новаўвядзеннямі? Так і не атрымліваюць адпору ні ад каго? - ленавата пацягваючыся, пацікавіўся Шэршань.
- Пакуль натоўпы збіраюцца вакол іх, пакуль вераць іх балбатні, нашы намаганні ні да чаго не прывядуць, - працягваў лёгкі масаж Ковач, не паварочваючы галавы. - Не з імі трэба тузацца, а з людзьмі працаваць, перахопліваючы там, дзе выпадае, ініцыятыву.
- Каму працаваць? - буркнуў той. - Хто не стаў перабежчыкам, спадзеючыся чым тлусцейшым пажывіцца, зашыўся ў цёмную шчыліну - цягачом не вывалачаш.
- Цягачом не вывалачаш, пернікам - выманіш.
- Ага. Асабліва, калі пернік - памерам з асабняк. Ды яшчэ грашмі набіты.
- Каму - пернік, каму - асабняк... - пагаджаючыся, не пагаджаўся Ковач. - Нездарма ж кажуць: рыба шукае, дзе глыбей, а чалавек...
- Ты... - запнуўся Шэршань на слове. - Ты, Віктар Віктаравіч, разыграць мяне ўздумаў, ці як цябе разумець?
- Усё б нам уразумець! - пасміхнуўся той, цягнучыся да веніка. - Ілбы моршчылі, мазгі да кіпення даводзілі, каб шэрыя, асцюкаватыя думкі змаразмелых кіроўцаў прычасаць, каб льга было тым на людзі выйсці, а новага лідэра не змаглі ні выхаваць, ні прапанаваць, калі спатрэбілася.
Першыя ж удары венічка па плечах, па грудзіне асіудзілі словы, яшчэ не выказаныя, але ўжо даспелыя і гатовыя сарвацца з языка, і Ковач не стаў іх агучваць, лёгка, быццам гуляючыся, хвастаў і хвастаў сябе па спіне.
Змоўчаў на пачутае і палкоўнік, хоць па тым, як учасцілася яго дыханне, адчувалася, што абыякавым не застаўся, што нешта муляла і яму: хвіліна-другая - і выплеснецца ў той ці іншай форме.
- Інакш думаеш, Сямёнавіч? - зіркнуў на яго праз плячо Ковач. - Ці слова саланейшае падбіраеш, каб гаворку падагрэць?
- Які толк з солі, калі яе ніводнаму шалудзіваму кабялю на хвост не насыплеш? - узяў той другі венік з тазіка, прымерваючыся да наступных рухаў. - I чуць не чуюць, калі даклад ідзе ў цэнтр, і рабіць нічога не даюць. «Ёсць думка...», «далейшае - не ваш клопат...» Цьфу!
Шэршань з такой сілай апусціў венік на плячо, што на ім адразу загарэліся ярка-чырвоныя пляміны, але ён быццам не заўважыў гэтага. Наадварот. Крыху счакаўшы, лупцануў па другім плечуку, толькі гучна, задаволена фыркнуўшы.
- Сюсюкаюць, цалуюцца пры стрэчах узасос, барацьбой супраць Сталіна - пакойнага ўжо як не паўстагоддзя! - цешачыся, а народ адно і можа супрацьпаставіць - з ягонымі партрэтамі на лабавым шкле аўто раз’язджае. I каб хоць адна сука там, у Крамлі, аскалілася на гаспадара! - на шэльму, Богам мечанага...
- Сука на тое і сука.,. - нягучна адгукнуўся Ковач. - Ніводнага афіцэра, выходзіць, няма, здатнага на ўчынак. Як некалі...
У два венікі ішла работа. Хвіліну, другую, трэцюю. Пакуль Шэршаньне гукнуў:
- Ігнатыч! Паддай пары!
I вось ужо распараныя, чырвоныя ад жару і бярозавага масажу, зможана распласталіся мужчыны на паліцах, аддыхваючыся і супакойваючыся. Хоць, калі б зазірнуў хто, апроч звыклага да ўсяго Ігнатавіча, у парылку цяпер, то жахнуўся б і спякотнага паветра, і чырвоных, як ашпараных, мажных мужчынскіх целаў, і цяжкага гарачкавага дыхання іх, якое добрых дзесяць хвілін не магло аднавіць ранейшага рытму. I не па прымусе ж - па сваёй волі чынілі здзек над сабою!
- Самы час - пад халодныя струмені душа і ў басейн! - выдыхнуў Ковач, і тут жа скаціўся з палка, і тут жа спружыніста ўскочыў на ногі
Выйшлі разам. Гаворка не аднаўлялася. Астывалі ў басейне хто як ха-юцеў: Ковач нейкі час пакалыхваўся на вадзе, раскінуўшы рукі, як паплавок. Шэршань брасам адольваў той дзесятак метраў, які быў у яго распараджэнні, і потым пакручваўся ў вадзе штопарам, ахалоджваючы цела, каб зноў лёгка слізгаць па вадзе, уздымаючы хвалю.
Толькі пасля таго, як выйшлі з басейна і, ахінуўшыся прасцінамі, падселі да невялікага століка, дзе ўжо стаялі падрыхтаваныя Ігнатавічам куфлі з квасам, зірнулі адзін на аднаго. Зірнулі - і засмяяліся.
- Трэба ж з такім імпэтам аддавацца адпачынку ў лазні! - ажно скура задымілася.
- Скура - нічога... Абы дух не збег! - падтрымаў палкоўніка Ковач, пацягваючы квас з такою асалодаю, што нават губы аблізваў.
- Ігнатыч! Яшчэ кваску, калі можна!
- Можна. Чаму ж не? - тут жа з’явіўся той з новымі куфлямі і, памяняўшы поўныя на пустыя, гэтак жа ненавязліва-незаўважна знік.
Читать дальше