Стефан Гейм - Агасфэр (Вечны Жыд)

Я дапускаю, што вынікі маіх росшукаў у архіве Высокай Порты Вас асабліва зацікавяць, таму што Вы ў Вашай старанна выверанай кніжцы «Самыя вядомыя іудэа-хрысціянскія міфы ў святле прыродазнаўчага і гістарычнага пазнання» ў раздзеле «Пра Вечнага (альбо Вандроўнага) Жыда» зазначаеце, што легенда ёсць адносна позняя версія, а імя «Агасфер» наогул узнікае толькі ў сувязі з больш познім імем шлезвігскага суперінтэндэнта Паўля фон Айцэна, пра якого ў некаторых друках пададзены надзвычай сумніўныя звесткі, нібыта ён у студэнцкія гады ў Вітэнбэргу ці непадалёк ад горада сустракаўся з Вечным Жыдам. Гэты Айцэн мне таксама вядомы як пустагаловы славалюбец, але, як м. інш. даказвае мая знаходка ў архіве Высокай Порты, гэта ні ў якім разе не абвяргае ранейшага сведчання на карысць існавання Агасфера.

Чаму, зрэшты, пытаюся я ў сябе, шаноўны гер калега, Вам не пагадзіцца з думкай, што Вечны Жыд мог быць realiter? Калі адно толькі дапусціць, што яго наяўнасць магла б быць натуральным феноменам, як з'ява адразу траціць характар Божага цуду (у хрысціян), што Вы, натуральна, павінны адмаўляць, а значыцца, і не можаце выкарыстоўваць ў якасці доказу боскасці.

Аддаю сябе ў поўнае Ваша распараджэнне што да далейшых даведак, наколькі яны могуць быць Вам прыдатныя, і застаюся з прывітаннямі

Ваш адданы калега

Ёханаан Лёйхтэнтрагер

Hebrew University

Jerusalem

Таварышу

праф. д-ру Dr. h. c. Зігфрыду Байфусу

Інстытут навуковага атэізму

Бэрэнштрасэ 39а

108 Берлін

12 лютага 1980

Дарагі таварыш Байфус!

Пасля азнаямлення з Тваёй карэспандэнцыяй з праф. Лёйхтэнтрагерам з Яўрэйскага ўніверсітэта ў Ерусаліме мы даручаем Табе працягваць перапіску. Пры гэтым належыць паказаць вялікую прынцыповую цвёрдасць і паслядоўна прадстаўляць нашыя навукова распрацаваныя і правераныя жыццём пазіцыі. Там, дзе прадстаўляецца магчымасць, трэба таксама адзначаць ролю дзяржавы Ізраіль як фарпосту імперыялізму супроць нашых арабскіх сяброў, якія змагаюцца за сваю свабоду.

З кампетэнтнымі органамі ўзгоднена.

З сацыялістычным прывітаннем

Вюрцнер

кіраўнік галоўнага аддзела,

Міністэрства вышэйшай і прафесійнай школьнай адукацыі

Геру

праф. Ёханаану Лёйхтэнтрагеру

Hebrew University

Jerusalem

Israel

14 лютага 1980

Дарагі, паважаны гер калега!

Ваша сяброўскае пісьмо ад 31 студзеня разам з дадаткам я атрымаў і, з прычыны ўсеагульнай цікавасці да яго зместу, гэтым разам таксама правёў узгадненне з маім калектывам.

Вы пытаецеся, і гэта ўяўляецца мне цэнтральным пунктам Вашага пісьма, чаму я, г. зн. мы тут у нашым інстытуце, ніяк не можам пагадзіцца з думкай пра рэальна існуючага Агасфера, і вы спрабуеце нават, каб запабегчы нашым цяжкасцям, заакцэнтаваць гэтую думку, дадаючы, што вера ў існаванне Вечнага Жыда не азначае веры ў якія-небудзь цуды.

Я хацеў бы прынцыпова запэўніць Вас, што мы ў ГДР наогул не верым у цуды, гэтаксама як і ў духаў, зданяў, анёлаў альбо чарцей. Прызнаць незвычайную доўгажыццёвасць гера Агасфера за факт, азначала б паверыць не толькі ў гэты цуд, але і ў Ісуса, які нібыта наканаваў яўрэю заставацца ў жыцці і вандраваць, не маючы спачыну, пакуль ён, Сын Бога, не вернецца і не ўчыніць суд. Як навуковец, вельмі паважаны гер калега, Вы не можаце не згадзіцца з намі, што падобная тэза беспадстаўная.

Што да Вашага доказнага матэрыялу, які Вы, за што мы Вам шчыра ўдзячныя, прадставілі нам. Тры фота, гэта Вы прызнаяце, даказваюць сама большае тое, што ў Вас ёсць альбо быў чалавек, знешнасць якога аналагічная знешнасці асобы, якая дазволіла зафіксаваць сябе на фоне шавецкай майстэрні.

Медыцынскія заключэнні, якія я дадаткова прад'явіў калектыву ўрачоў Charite, мясцовай універсітэцкай клінікі, гэта што заўгодна толькі не доказ вялікага ўзросту Вашага Агасфера; Вашыя ўласныя, ізраільскія ўрачы даюць яму, як Вы кажаце, не больш за сорак гадоў. Толькі аналіз крыві, лічаць у Charite, гаворыць на карысць Вашага сцверджання, калі не, на што звярнуў маю ўвагу гематолаг прафесар Леапольд Зёнляйн, на карысць толькі магчымасці, бадай, нават верагоднасці таго, што расцэненыя Вамі як важнае сведчанне сляды элементаў у крыві абследаванага маглі быць занесеныя ў арганізм з нейкімі расліннымі рэчывамі і шлюзаваныя праз страўнікава-кішэчны тракт у кроў.

Я пішу Вам пра ўсё гэта не з якогась недаверу да Вашага сябра Агасфера альбо ўвогуле да Вас, дарагі гер калега; маім супрацоўнікам і мне больш важная навуковая доказная сіла Вашых дадзеных, якая ў выпадку з трыма фотаздымкамі і ўрачэбнымі заключэннямі роўная нулю. Вы апынуліся ў становішчы, аналагічным таму, у якім сваім часам апынуўся папа Пій ХІІ, які ў сваёй энцыкліцы «Доказы боскасці ў святле найноўшай прыродазнаўчай навукі» з факту так званага зруху чырвонага колеру ў спектры пазагалактычнай зорнай сістэмы зрабіў выснову аб пра-выбуху, а з гэтага — пра акт тварэння, а пасля і пра самога творцу. Пры гэтым зрух чырвонага колеру не абавязкова павінен азначаць бег зорнай сістэмы ад цэнтра, гэты ўцечны рух, як лічыць прафесар Фройндліх, можа грунтавацца і на страце энергіі. Справа тут, такім чынам, якраз як і ў выпадку са слядамі элементаў у крыві гера Агасфера, у неасветленасці навуковай праблемы, якая, калі б яна ў выніку аказалася важнай, несумненна будзе вырашана чалавекам. Але дыялектычны матэрыялізм адхіляе любыя спробы грунтаваць філасофскія высновы на пакуль што цалкам навукова-спрэчных гіпотэзах.