Сяргей Календа - На крок назад, на дзень наперад

На даху Бахарэвіч-сом павольна дыміў люлькай, дажджавыя кроплі з бляскам сьцякалі па ягоным целе, кот, цьвіком прыгваздаўшы мышаня, разважліва глядзеў у неба, зацягнутае аблокамі, наступіла ноч, прывіды Карлавага мосту, трымаючы ў руках крыжы і шаблі, назіралі дзіўныя падзеі, якія адбываліся на іх вачах, колеры дамоў сьцякалі струменьчыкамі ў калектар. Дамы станавіліся шэрымі... Голэм, седзячы на даху старой Старонавай сінагогі, недалёка ад даху, на якім сядзелі рыбы і кот, грыз пазногаць яшчэ цёплай адарванай рукі аднаго з чэшскіх пісьменьнікаў, які жыў у Празе 6.

Да раніцы было яшчэ далёка, і паветра зацягнула смугою — сусьветны розум пачаў пахнуць паленаю травою.

Бахарэвіч-сом разьвітаўся і па вадасьцёку сплыў да сямʼі.

Мухі, як заўжды, танчылі мадэрновы палёт разам з матылямі каля жоўтых ліхтароў, ноч ім не перашкаджала займацца мастацтвам.

Кот замяўкаў: "О мае рознакаляровыя воды ад Граду да Ростылы, о мае воды зямныя..."

І была цемра, мазгі Кафкі бардовым колерам сьвяціліся на вуснах рыбы-крумкача.

7.

Сьвяты Віт, сумна ўтаропіўшыся ў брукаванку Карлавага моста, спрабаваў не прыкмячаць таго, што на ім адбывалася. Была раніца; жоўтая субмарына, вільнуўшы хвастом, зьнікла ў кірунку Прагі 8, пакінуўшы рыбу ў адзіноце; дзень набываў тэмп; мост запаўняўся рознымі целамі, якія мэтанакіравана спрабавалі зьнішчыць горад і не пакінуць на ім нават камянёў і падмуркаў.

Горад задыхаўся ад урбанізацыі і перанаселенасьці. Восы — сымбаль Прагі — высоўвалі свае джалы і ўтыкалі іх у целы вычварэнцаў і прывідаў Карлавага моста, і прыпухласьці ад джалаў станавіліся пухлінамі, а джалы — пікамі. Але гэта нікога ня стрымлівала ад руйнаваньня гораду, не спыняла працэсу міжнацыянальнага сукупленьня, працэсу перараджэньня.

Акрамя Сьвятога Віта на мосьце было яшчэ шмат розных счарнелых істот, якія на сваіх узвышаючых прыступках былі сьведкамі таго, як паступова гвалціўся іх горад, істоты, маючы адзін аднаго ў розныя дзіркі, нараджалі шматнацыянальнасьць, якая паступова, па каменьчыку, руйнавала горад. Восы пакутавалі, іх мёртвыя целы ўсейвалі мост, нічога не дапамагала. Семя сьцякала ручаямі ў раку і зьмешвалася са сьлівовіцай. Сьвяты Віт пакутаваў, каля яго зьбіраліся розныя блазны і пачыналі танчыць, каб атрымаць бласлаўлёнае здароўе...

Усё, што належала краіне і гісторыі, адначасова ёй не належала... Карп-Кафка нэрвова паліў у куце.

Сьвяты Віт выцягваў сваю каменна-чорную манумэнтальную постаць да неба і, быццам расьліна, прарастаў каранямі з брукаванкі, якая падсілкоўвалася семенем.

Рускія вычварэнцы ваявалі на кірмашы, чорныя афрыканцы гандлявалі наркотыкамі, віетнамцы распрадавалі культурную спадчыну ў выглядзе брыдотных магніцікаў...

Бахарэвіч кажа, што вельмі любіць гэты горад, але ён надта пералюднены, рыба пагаджаецца зь ім. Кафка кажа, што гэты горад навявае на яго смуту і дэпрэсію, але раней такога не было, раней ён вельмі добра адчуваў пульсацыю думкі.

Ад раніцы да вечара ідзе працэс адваёўваньня тэрыторыі, ідзе працэс вычварэнізацыі, сукупленьня, блядзкасьці, фатаграфаваньня адных і тых жа месцаў... Чэшскі народ невядома дзе жыве, але ня ў Празе.

У Влтаву ўпадаюць тры ракі: ромавая, піўная і сьлівовая, рыба баіцца патануць, сом-Бахарэвіч дадае мужнасьці, так проста рыба не патоне, хутчэй зь яе зварыць суп які рыбак з субмарыны. Рыба абірае ромавую раку, каб даплыць да Глобуса сьвету.

Сьвяты Віт з кожным днём становіцца ўсё вышэй і вышэй, ягоныя карані ўжо спусьціліся ў раку, прывіды і вычварэнцы не даюць яму спыняцца ў росьце...

8.

Бар, у якім ліецца віно, разбаўленае мінэралкай. Порнапісьменьніца кажа:

- Уздоўж беларускіх дарог і рэк — пустэчы, няма ні людзей, ні дамоў...

Яна не разумее, што рэкляма і гіпэрмаркеты, крамы і дамы ўздоўж дарог, як, напрыклад, у Польшчы, горш за палі і лясы, як у Беларусі. У беларусаў няма такой традыцыі — брудзіць дарогі, яны жывуць падалей ад іх.

Рыба глядзіць на пісьменьніцу празь мінэралкавае віно і спрабуе забіць зрокам.

Літаратурная зорка Чэхіі раптам зьнікае зь небасхілу бара і рыбнай сьвядомасьці і зьнічкаю трапляе ў кілішак сьлівовіцы, і толькі струменьчык дыму нагадвае пра яе былое існаваньне.

Бахарэвіч выпівае сьлівовіцу.

9.

Прага — горад будынкаў і татальнасьці архітэктуры, горад самоты, якая хаваецца ў кутах, самоты, якая зьдзекліва паказвае на цябе пальцам і сьмяецца, сьмяецца, сьмяецца.

І асабліва самотнасьць адчуваецца, калі ты выяўляеш сябе рыбаю сярод рыбакоў...