Aleksandro Grin - La vojo nenien

— Ĉu vi bezonas monon?

— Donu, donu al mi monon! Mi deziras monon!

— Prenu, — Tirrey donis al li oran moneron.

— Ho benata rondeto! Kiel delonge mi ne vidis vin! — ekkriis la patro, kaŝante kun kontenta aspekto la monon en la brustan poŝon de la bluzo. — Kokido, do ĉu ci eligas orajn ovojn? Kaj kio estos, se ci iros al Futroz kun mi, kiam mi kortuŝos lin per mia sorto! Ho! Mi havas planojn, mi povas...

— Pri Futroz-oj forgesu! — tremante, diris Tirrey. — Ne faru min malfeliĉa! Ja ĉio finiĝos, mi jam estos alia! Komprenu, se vi estas mia patro!

— Nu, nu, bone, ni iru, tion mi diris tiel, pro ĝojo... Kvankam... Mi tranoktas ĉe unu ulo, li frekventas tavernon «Rostro», tien ci konduku min.

Surmetinte la kepon kaj ŝovinte la tabakujon en la poŝon de la pantalono, Frank Davenant, peze apoginte sin al la rando de la tablo, leviĝis kaj eliris post Tirrey, moke riverencante al la maljunulino Huberman, kiu elflugis al la sono de la paŝoj kun lastaj esperoj informiĝi. Iom orgojle ŝi diris al la trampo:

— Bonan nokton, iru, iru, mi vin komprenas, mi mem estas patrino, ĉio aranĝiĝos bone. Kaj vin, juna sinjoro, kiam vi ordonos atendi? Jam estas noktomezo.

— Mi venos matene, — neatendite respondis Tirrey.

— Kompreneble, ni parolados dum la tuta nokto! — subtenis Frank. — Pardonu, mi lacigis vin per konversacio, per longa atendo... Sed jen mia knabo, mia Tiry, mi trovis lin. Cia maljuna patro ĉiam sopiris pri ci, Tiry. Jes, estas tiel. Miraklo! Ĉio ĉi estas miraklo, mi diras.

Tirrey, ruĝiĝinte, eliris. Frank, ebriiĝinta kaj vigliĝinta, rapide atingis lin kaj komencis peti la filon, ke tiu nenion diru al Huberman pri lia vera sorto.

— Ĉar, — diris Frank, — ci mem komprenas, ŝi ne trinkigus min per kafo. Sed ŝi trinkigis min. Mi pagis al ŝi per plendoj pri malico de la homoj kaj rakontis, ke mi devis kaŝiĝi el la hejmo pro feliĉo de mia edzino, kiu, tio estas Cornelia, kvazaŭe amis aliulon, do, mi «misvojiĝis» kaj... tiel plu. Mi mensogis... Ne gravas. Mi mem aŭskultis min kun plezuro. Ŝi ankoraŭ estos utila por ni, tiu maljunulino.

Sur la vojo li haltadis ĉe prilumitaj vitrinoj de fermitaj vendejoj, pririgardante malaltprezajn kostumojn, kiel homo, havanta monon, fojfoje balbutante:

— Jes, jes, mi povus nun aĉeti ĉi tiun buntan, se la filo iomete aldonus al mi. La ĉefa estas ŝuoj. Jen bonaj ŝuoj, ĉu ci vidas, Tiry? Ili kostas malmulte. El tio, kion ci donis, mi povas aĉeti ŝuojn kaj ŝtrumpetojn. Nu, ni iru. La urbo diable riĉiĝis dum la dek unu jaroj!

Ili iris laŭ la plej mallonga vojo, tra interstratetoj, falantaj per ŝtuparoj, al la haveno, apud kiu troviĝis «Rostro». La elpendaĵo, fleksita super la enirejo en la angulo ĉe ambaŭ flankoj de la fasado, estis montranta elefantan kapon; en la levita rostro estis elstaranta la korno de abundo [4] helena mita simbolo de prospero kaj riĉo (trad.) . . Post la unua, granda, ĉambro, odoranta, kiel bazaro en malseka tago, kaj hele prilumita, kie tumultis multegaj kompatindaj aŭ kruelaj personoj, unuiĝintaj en io simila al komuna kria ekscitiĝo, troviĝis ĉambro malpli granda. Tirrey ekvidis viron en malpura blanka ĉemizo, kun malgaja vizaĝo kaj dika malsupra lipo; liaj humidaj okuloj, metitaj malantaŭ la trianguloj de la subokulaj ŝvelaĵoj, lumis per ebria rido.

Frank Davenant direktis sin al tiu homo, kiu, gratinte la kolon, silente pririgardis Tirrey-on de la piedo ĝis la kapo kaj diris:

— Kio, Frank, ĉu vi trovis la fileton? Ĉu tio ĉi estas li? Tragedio de patroj kaj filoj! Juĝante laŭ lia kostumo, ci dormos hodiaŭ en lito kun baldakeno!

— Ne stultumu, Gemas, — respondis la eksa advokato, eksidante sur tabureton ĉe la tablo kaj glatigante la vizaĝon per la mano. — Eksidu, Tiry. Do, ĉu ci regalas min? Regalu ankaŭ Gemas-on. Li estas elstara homo, Tiry, iam li donadis la tonon.

— Estis tagoj! — diris Gemas. — Kristina!

Venis la servistino, kalkulante monon en la mano. Ŝi distrite ekrigardis, ekvidinte la tri fingrojn de Frank, levitajn supren, kaj, kapjesinte, alportis tri fajencajn kruĉojn da blanka vino, post kio Frank postulis du porciojn da kotletoj, kaj Tirrey rifuzis manĝi.

— Ĉu ci drinkos, Tiry? — turnis sin la patro al la filo. Nebulo de malespero tiel ĝenis la spiradon de Davenant, ke, ekdezirinte vinon, li kapjesis kaj tuj eltrinkis duonon de kruĉo.

Frank ĵetis atentan rigardon al li, sed, konvinkiĝinte, ke en la ago de la filo kaŝiĝas nek eksplodo, nek defio, ekrigardis kun subrido al Gemas. Tiu signife mallevis la palpebrojn. La kamaradoj pene rompadis la kotletojn per la kurbaj forkoj, altrinkante la manĝaĵon per piroziga malmultekosta vino.

Tirrey drinkis ankoraŭ. La animo iĝis pli kvieta, nur en la afekta malordo de la hele prilumita ebria taverno maltrankvile naĝis la ruĝ-flavaj koloroj de la salono de Futroz, kaj malproksima ridegado de virinoj krime rememorigadis pri la pura rido de Elly kaj Roy.

— Kiel do ci vivis, knabo? — demandis Frank, fininte manĝi. — Ĉu vi komprenas, Gemas, ĉio ĉi estas kvazaŭ renkontiĝo en sonĝo. Rakontu!

— Vi ne tre memoris pri ni, do kial vi demandas?

— Ho, jen kiel, vidu... Sed tamen?

— Ni vivis, — diris Tirrey. — Vivis tiel kaj ĉi tiel. Malriĉis. Kaj kio?

— Via filo pravas, — deklaris Gemas. — Ne eblas tuj pri ĉio interparoli. Mi aŭdis, ke al vi fortunis? — turnis sin Gemas al la junulo per tono de petola intereso. — Vi havas protekton de influaj personoj, ĉu?

Tirrey intencis akre respondi al Gemas, sed lin antaŭis Frank, dirinte:

— Ne hastu, Gemas. Mi mem. Tiry, ĉu ci deziras helpi al mi?

— Parolu, — diris Tirrey. — Mi ne scias, pri kio vi pensas.

— Kara, tio estas tre simpla. Parolu pri mi kun Futroz. Diru, ke jen neatendite troviĝis cia patro, senvesta, nudpieda... Ci estas ŝokita. Nu, unuvorte, diri ci povos. La patro, diru, estis kontoristo en teaj plantejoj, ekmalsanis, dum jaro kaj duono kuŝis en hospitalo kaj mizeriĝis. Ni tion ellaboros poste. En tiu okazo...

— Vi vane esperas, — interrompis Tirrey. — Mi neniam faros tion. Mi ne povas.

— P-ss! — mire respondis Gemas.

— Kiel — «ne povas»? — diris Frank. — Kial ci ne povas?

Tirrey, kuntirinte la brovojn, silentis, rigardante malsupren.

— Ci ne deziras, — suspiris Frank, — ne deziras pro cia stulta obstino. Aŭskultu, ja al ci neniu malutilas, male, ci gajnos, montrante cin zorgema filo. Ja mi ĵuras al ci, ke Futroz mem deziros min vidi, kiam ci sciigos lin pri tia okazintaĵo!

— Mi ne scias, — kun peno respondis Tirrey. — Parolu kion ajn. Mi diros nenion al Futroz, mi prefere mortu. Ne devigu min diri al vi ankoraŭ ion, al vi estos malbone.

— Do jen kiel... — malrapide diris Frank. — Ĉu vere ci ne komprenas, ke cian feliĉan okazon la sorto sendis por mi, sed ne por ci?

— Vi aŭdis mian respondon. Nenio helpos.

Gemas kun malestimo pririgardis Tirrey-on kaj svingis la kruĉon. La servistino plenigis denove ĉiujn kruĉojn, kaj Frank unuglute eltrinkis la sian, tenante ĝin per la mano, tremanta pro kolero.

— Nu bone, — deklaris li, suĉante la lipharojn. — Tiuokaze mi mem iros al Futroz.

— Estas bone, ke vi tion diris al mi, — firme prononcis Tirrey, kaj liaj larmoplenaj okuloj respondis al la ekzamena, mallarĝa rigardo de la patro per tia despera defio, ke Frank ŝovis la manojn en la poŝojn kaj forŝanceliĝis sur la seĝo kun senzorga aspekto, dirante:

— Nu do, ekploru vere, sentimentala idioto.

— Se vi iros al Futroz, — daŭrigis Tirrey, — do mi antaŭos vin. Mi diros, ke oni vin ne akceptu. Mi rakontos pri la renkontiĝo sur la Luna bulvardo kaj pri tio, kio vi estas nun.