Мөсәгыйт Хәбибуллин - Сайланма әсәрләр. Том 6. Чоңгыллар. Сулар үргә акса да… / Избранные произведения. Том 6

Шулай диде дә Әдилә яр буенда чәй эчеп, гәпләшеп утырган әтисе янына йөгерде. Табындагылар кызып-кызып ни турындадыр бәхәсләшәләр иде, әтисенең колагына нидер пышылдаган Әдиләгә игътибар да итмәделәр. Аның каравы Әдилә аларга игътибар итте. Бигрәк тә әтисе белән янәшә утырган ак чырайлы, зәп-зәңгәр күзле, мөлаем генә йөзле бер хатын аның игътибарын җәлеп итте. Әтисе аңа ни турындадыр мавыгып сөйли, ә тегесе дикъкать белән аны тыңлый иде. Самавыр бу бөркеп, гөжләп утыра, ашъяулык өсте тулы тәмле-тәмле ризыклар. Әдиләнең авызына сулар килде, тик ашаудан кадерлерәк— болында йөрү көтә иде аны…

– Әти, мин Зур күл буена барып киләм.

Әтисе аңа кул гына селекте, Әдилә әйләнеп килгәндә, яшьләр төркем-төркем булып тарала башлаганнар иде инде. Төркемнең кайсы магнитофон кычкырта, кайсы гармун. Тамчы, Вафа, Зариф аны көтеп торалар иде. Әдилә алар янына килеп бастыда, егетләрнең икесенә дә күз сирпеп, сизелер-сизелмәс кенә елмаеп куйды. Шунда Вафа аны култыкларга иткән иде. Зариф өлгеррәк булып чыкты, Әдиләне култыклап та алды. Әдилә башта беләген тартып алмакчы иткән иде, яхшысынмады, терсәген җыя гына төште. Егеткә күз кырые белән генә тагын карап алды. Киң кара кашлы, тулы гына йөзле, ияк уртасы чокыраеп торган бу егет күрер күзгә сөйкемле генә иде болай. Янәшә атлаган кызның җылы карашын үзендә тоюга Зариф та кыюланып китте.

– Мине Зариф диләр. Әбекәй Дарифулла ди. Минзәлә ягыннан ул минем әбекәй, «д» белән «з» ны буташтыра.

– Минем исемем Әдилә.

– Паспортыгызда да шулаймы? Минем паспортта Зарифулла. Нәкъ мулла кушканча…

Әдиләгә аның нык муены, уйнап торган беләк мускуллары күренә. Вафа белән Тамчы шыпырт кына алгарак уздылар. Аларның юри аерылып китүләрен Әдилә белсә дә дәшмәде. Егеткә күз белән генә тагын карап алды. Әллә ниткән сәер тойгы били бара Әдиләнең күңелен. Үзен тәкәллефсез генә култыклап алган бу егеткә ни әйтергә тиеш соң инде ул? Ни әйтсен, берни сорамый да бит әле ул. Күрче, нишләптер күңеле күтәрелеп тора. Кем алып килде аның боега башлаган күңеленә бу бәйрәмне? Шау чәчкәгә күмелгән болынмы яисә янәшәсендә атлаган егетме?

Әдилә күккә карап-карап ала. Күк йөзе чалт аяз, көн җылы, хәтта бераз бөркүрәк тә кебек. Алар болын буйлап Зур күлгә таба атлыйлар. Аяк астында хисапсыз чәчәкләр. Әнә иссез ромашка, күгәрчен күзе, кыңгырау чәчәк, тамчы чәчәк, тимәс борын очып таралырга торган тузганаклар.

Зариф барган җайдан ромашка чәчкәсен өзеп алды да Әдиләнең чәченә кадады.

– Сезгә урман кызы булу бик тә килешә икән. Әйдәгез, мин сезгә чәчәкләрдән такыя үреп бирәм. Хәзер…

Зариф тиз-тиз чәчәкләр җыя башлады. Аның бу шөгылен күреп, бер читкә тайпылган Вафа белән Тамчы да алар янына килделәр. Тамчы эшнең асылын аңлауга, чәчәкләр җыярга кереште, Әдилә дә калышмады. Вафа җиргә утырып такыя үрә башлаган Зарифның бәйләү бәйләгән кызлардай җәһәт йөгерешкән кулларына карап-карап торды да, гаҗәпләнүен яшермичә:

– Ай-яй, күрегезче бу әкәмәтне, ни кылана! – дип тел шартлатып алды.

Чәчәк янына чәчәк үрелә-үрелә бер такыя, икенчесе үрелде. Шуннан соң Зариф такыяның берсен Вафага бирде.

– Мә, дускай, бу сиңа, – Вафа күзләрен түгәрәкләтә башлагач, Тамчы ягына таба төртебрәк җибәрде. – Кигер әнә шул кызның башына…

Саф ромашкалардан үргән такыяны Зариф Әдилә башына кидерде.

– Ә менә бусы сезгә, урман кызы.

Тагын да күңеллерәк булып китте Әдиләгә. Ул, назлана төшеп, керфек астыннан гына Зарифка елмаеп карап алды. Юк, бу гади генә караш түгел иде, моны Зариф та аңлады, Әдилә үзе дә курка калды. Ышанычлы, сез миңа ошыйсыз, дигән караш иде.

Ык буйларында җыр, музыка, уйнаган-көлгән тавышлар яңгырап тора, Тамчы белән Вафа китүгә, шул якка каерылып-каерылып караган Әдиләгә Зариф:

– Кирәкмәс, калсыннар, минемчә, аларның бер-берсенә әйтәсе бик җитди сүзләре бар, – диде.

Шунда Әдиләнең: «Ә сезнең миңа әйтәсе сүзегез юкмыни?»– дип сорыйсы килде, ләкин сорамады, кыймады, киресенчә:

– Борылыйк, Зариф, – дигән булды. – Зур күл бик ерак бит…

– Әйдәгез соң Ык буенча гына төшәбез?

Әдилә иңбашларын сикертеп куйды.

– Төшәбез дә шундук борылабыз, сөйләштекме?

– Ашыкмагыз әле ул хәтле, Әдилә. Менә башта Ык буен күрик, яр кырыена басып, бормаланып, чоңгылланып аккан суга карап торыйк, аннан үзегез дә, шундук борылабыз, димәссез.

Зариф аны култыклап алды, һәм алар елгага таба киттеләр. Сәер бер хәл: Зарифның йөзеннән бер минутка да елмаю киткәнен күрмәде Әдилә. Юк, ул күрә бит, Зариф аңа ярарга тырышмый, башка бернәрсә бар иде бу елмаюда. Ләкин кабатлана торгач, Әдиләнең моңа эче поша башлады. Шул ук вакытта ул үзендә дә яшерен бер тойгы уяна баруын сизә иде. Җәвит киткәннән соң, күңеленә иңеп калган боеклык, моңсулык янында кечкенә, бик кечкенә, кесә көзгесе хәтле генә яктылык чагылды. Моны һич тә хис дип атап булмас иде, ләкин кем тарафыннандыр рәнҗетелгән кешегә шушы кечкенә яктылык та күңел тынычлыгы китерә, бик аз күләмдә булса да яшәүгә өмет чаткылары өсти, моңа кадәр иң-җилкәне басып торган авыр йөк җиңеләеп киткән сыман була икән. Бүген Әдилә шул кечкенә яктылык нуры аша гүя яңабаштан дөньяга карады.