Мөсәгыйт Хәбибуллин - Сайланма әсәрләр. Том 6. Чоңгыллар. Сулар үргә акса да… / Избранные произведения. Том 6

– Теш сызлаштыра. Нервлар какшый, шайтан, – дидеТалип, йөзен чытып.

– Зарифны кая билгелибез? Рәнҗегән егет, сөйләшәсе иде үзе белән… Китеп баруы бар.

– Мин аны яңа кайткан «Колос» ка утыртам. Ә бригадир миңа кирәкми. Тиздән колхоз белән идарә итүне яңача корачакбыз.

– Гордеев абзыең ни дияр икән соң? Аның белән киңәшмичә булмас. Ни әйтсәң дә, район авыл хуҗалыгы идарәсенең яңа башлыгы бит.

– Беренчедән, ул Гордеев түгел, Гуляев, икенчедән, Әдһәм абый, белгәнемчә, яңа башлык үзе дә – яңалык өчен яна торган кеше. Мин аның кылын тартып, чамалап карадым инде. Язып китер, районда, аннары Казанда карарбыз, диде. Хуплый болай. Сез шуны тагын бер укып чыгыгыз әле, Әдһәм абый. Килешмәслек нәрсәләр юк анда. Сез дә фатихагызны бирәсез икән, тормышка ашырырга керешәчәкбез. Югыйсә, һичнигә җавап бирмичә, күләгәдә генә йөргән белгечләр бар колхозда. Мин инде бер экономистка, янә агрономга, тагын бер зоотехникка заявка да биреп кайттым. Аннары цехларга күчәбез. Һәр белгеч үз эше өчен тулысынча җавап бирсен. Менә мин ни телим, Әдһәм абый…

21

Сабантуйларына иртәрәк иде әле. Язгы эшләр азая төшкәч, бер якшәмбе көнне ял оештырып алырга булдылар. Бу – яшьләр инициативасы иде, Талип та, Харисов та каршы килмәделәр. Теләгән кеше, сумкага салып, ризык-нигъмәт алып төште, чормага ташланган иске самавырларның да кирәге чыкты.

Кич белән радиодан хәбәр иткәч, гади генә ял көне бөтенләй бәйрәм төсе алды. Әтисе белән бергә Әдилә дә болынга төште. Бу тамаша хозурлыкны, чуар-чибәр киенгән Карамалы халкын күргәч, Казандагы Сабантуйларын хәтерләтеп җибәрде, Әдилә тәмам әсәрләнеп китте. Бер якта яшьләр җыелганнар, әйлән-бәйлән уйныйлар, бииләр, чыр-чу киләләр. Әдиләне шунда тартты. Ул әтисенең колагына гына, шунда барасым килә, диде. Ләкин Гариф гүя аны ишетмәде дә.

– Әти, мин әнә тегендә киттем, – диде Әдилә, яшьләр ягына кузгала башлап.

– Бар, тик ерак китмә, – диде әтисе.

Әдиләнең Карамалыга килүе һәм колхозга эшкә урнашуы турында яшьләр арасында имеш-мимешләр йөрсә дә, күбесе аны күреп белмиләр иде. Әдилә яшьләр янына килгәч, аерата егетләр болганыбрак алды бугай. Колактан колакка пышылдашулар, «Әйе, шулай икән шул», «Эһем, чибәр икән, шайтан!» дигән «ым» нар да булмый калмады. Бер караганда, моңа бер дә шаккатырлык та түгел дә бит, юк шул, яшьләр кайда да яшьләр, яңа кешене күздән ычкындырмыйлар.

Егетләре:

– Кияүдәме? – дип кызыксынсалар, кызлары:

– Үзе генә килгәнмени, кияве кая икән соң? – дип сораштырдылар.

Дөрес анысы: килгән-киткәннәр белән генә Карамалы яшьләрен әллә ни шаккатырып булмый хәзер. Саф һава суларга дип авылга кайтучыларның исәбе-хисабы юк. Ләкин бу бит Карамалыга тәмле каймак ашарга һәм арка кыздырырга гына килмәгән, эшкә килгән, җитмәсә, үзе – Әюп Латыйповның оныгы, ди. Ә инде Әюп Латыйповны Карамалыда белмәгән кеше юк – Совет властен урнаштыручы, ярлылар комитетының беренче председателе булган кеше…

Егетләр тыштан Әдиләгә игътибар итмәскә тырышсалар да, кыюраклары табылды тагын, берәве биюгә чакырды, бөтерелеп, кызны көлдерә-елмайта биеде, ниндидер кызык сүзләр дә әйткәләде бугай, Әдилә тыенкы гына кеткелдәп көлгәләп тә алды.

– Күрегезче бу Зариф абыйны. Күрде дә капланды, яныннан да китми Әдиләнең.

– Куйчы, тик биесен. Чәчләрен күрче син аның, нәмәләр китереп иңбашларына таратып җибәргән. Килешә тагын үзенә! – диде кызларның берсе, Әдиләнең чәчләренә кызыгып.

Әдилә үзенә күз атучыларга ул чаклы игътибар итмәсәдә, әллә ничек рәхәт булып китте аңа шул карашларны тою. Җитмәсә, аны биергә чакырган егет:

– Мин сезне бүген төнлә ак аргамакка атланып урларга киләм, – дип, уенын-чынын бергә сөйләп көлдерергә маташа.

– Килегез, урлагыз, – диде аңа Әдилә, көлә-көлә. – Мин сезне, Галиябану кебек, тәрәз ачып көтеп торырмын…

Менә бит син аны, дөньяны! Кем уйлаган аны шулай, үз-үзен онытып, шаяруга каршы шаяртып, кыланчыкланып, ирәя алырмын дип? Ә монда күңелне шундый хис биләп алды, гүя ул кияүгә дә чыкмаган, гүя аңа нибарысы унҗиде яшь, гүя аның егетләр белән беренче танышуы.

Яшьләрнең берсе:

– Әйдәгез Зур күл буена! – дип сөрән салды.

Ул арада гармунчы җыр көенә күчте һәм Зур күл ягына таба кузгалып та китте. Яшьләрнең күбесе аларга иярде.

– Әйдә, Әдилә, син дә! – диде Тамчы, аның янына килеп. – Зариф абый, сез дә чакырыгыз әле?!

– Бармыйм дисә, бөтенегезнең күз алдында мин Ыкка ташланам, – диде Зариф.

– Алай булгач, бармыйча да булмастыр, – дип, Әдилә Зариф ягына сирпелеп алды. – Көтеп торыгыз, мин әтигә генә әйтеп киләм.