Сергей Пясецкий - Яблычак

Гэтую працу знайшла Кітайка. Гэта была адна з найлепшых наводчыц. Дзяўчына некалі сама працавала на шапенфельдзе [33] Шапенфельд, шоп — крадзеж у краме падчас купляння. . Потым, калі паліцыя схапіла ейнага каханка, зрабілася наводчыцай. Кантакты яна падтрымлівала, аднак, толькі з найлепшымі злодзеямі — калегамі былога палюбоўніка.

Кітайка была вельмі спрытная і асцярожная. Звычайна яна наймалася ў якасці служанкі ў багатыя дамы. Там яна працавала некаторы час, а калі ўжо выведвала да драбніцаў усе падрабязнасці, якія яе цікавілі, то адразу ж звальнялася. Падставай была звычайна смерць маткі ў вёсцы або выхад замуж. Аднак пра работу яна паведамляла не адразу, а крыху чакала, каб крадзяжу не звязалі з ейным сыходам са службы. Толькі праз нейкі час яна дамаўлялася з фірмовымі злодзеямі, даючы ім наводку, а раз-пораз і сама брала ўдзел у крадзяжах у якасці свечкі. Ёй найлягчэй было падаць сігнал злодзеям, калі ў кватэру вяртаўся нехта з дамачадцаў, бо яна ведала ўсіх з твару. За наводку Кітайка атрымлівала дваццаць працэнтаў прыбытку з выкананага задання.

Калі работа, пра якую тут ідзе гаворка, паспела, Кітайка паведаміла пра яе Барану. Разам яны пайшлі на Садовую вуліцу, і дзяўчына паказала Аліку патрэбную кватэру. Яна падрабязна акрэсліла размяшчэнне пакояў і дала ёмістыя звесткі пра лад жыцця гаспадароў.

Інфармацыя была такая. На вуліцы Садовай быў дом, які стаяў у глыбіні падворку, не пры самай маставой. У тым доме жылі маладыя сужэнцы — заможныя габрэі. Жонка была дачкой уласніка вялікага складу гаспадарчых тавараў, а муж быў адным з уладальнікаў пункту абмену валютаў, а ў часе вайны ён разбагацеў на пастаўках харчоў і абмундзіравання ў войска. Акрамя гэтага, ён быў вядомым у Менску нелегальным скупшчыкам каштоўных папераў. Злодзеі не разлічвалі на вялікую здабычу, бо гаспадары не трымалі гатоўкі ўдома, зрэшты, грошы былі ўвесь час у абарачэнні. Затое пара мела шмат шыкоўных рэчаў: футраў, гарнітураў, бялізны і посуду.

Баран, Казік Марацкі і Ясь параіліся і пастанавілі абрабіць жытло ўначы, калі гаспадары будуць удома. На гэта іх схіліла такая акалічнасць, што фраеры мелі пры сабе біжутэрыю і наяўныя грошы. Казік Марацкі прапанаваў гранду. Але Баран не пагадзіўся. Ён не любіў рабаўнічых нападаў. Грандай ён займаўся скрайне рэдка, бо лічыў яе агромністай рызыкай, якая найхутчэй вядзе ў рукі паліцыі. За гранду пагражала таксама вялікая кара, прычым у ваенныя часы за яе прысуджалі да смяротнага пакарання. Акрамя таго, ён меркаваў, што спрактыкаваны злодзей не павінен займацца прымітыўнай работай, якая не патрабавала ведаў і прафесійнага спрыту. Усе згодна прынялі план Барана і разышліся.

У наступную нядзелю вечарам Ясь і Казік Марацкі шпацыравалі ходнікам па вуліцы Садовай. Баран прахаджваўся па другім баку вуліцы. Пад руку яго трымала пераапранутая Кітайка, якую зусім нельга было пазнаць у новым убранні. Гэты мілы шпацыр трываў даволі доўга, аж пакуль Кітайка не сказала: «Ідуць!» Пасля гэтых словаў яна развярнулася і павяла Аліка ў іншы бок. Неўзабаве яе з Бараном абагналі маладыя габрэйка і габрэй, якія ішлі пад руку. Баран ведаў ідыш і, ідучы за імі ззаду, некаторы час прыслухоўваўся да размовы. Габрэі размаўлялі, што праўда, па-расейску, але шчодра перасыпалі расейшчыну словамі са сваёй мовы. На рагу вуліцы Захар’еўскай Баран развітаўся з Кітайкай і пайшоў да калегаў.

Было вядома, што пакаёўка габрэяў мела вольны час з нядзельнага абеду да раніцы панядзелка, і яе не было ўдома. Аднак Казік пайшоў да парадных дзвярэй і доўга званіў. Натуральна, што можна было прадбачыць, яму ніхто не адчыніў. Кітайка расказала ім, што габрэі па вечарах у суботы і нядзелі звычайна ішлі ў тэатр «Рэнесанс» на аперэтку ці наведвалі Гарадскі тэатр. Часам ішлі ў госці да родных і вярталіся досыць позна. У такіх умовах абакрасці кватэру было вельмі лёгка, але калегам было важна здабыць таксама грошы і каштоўнасці, якія маладая пара трымала пры сабе.

Алік і Ясь увайшлі ў веранду. Было цёмна. Ад ветру шапацелі лісты садовых дрэваў, якія раслі каля дому. Казік застаўся пры брамцы, якая вяла з падворку ў сад. Баран павольна ўсунуў у шчыліну пад форткай тонкі стальны пруток, які прынёс у шапцы. Усунуўшы, ён пачаў падымаць пруток уверх і крыху наўскос. Калі той уткнуўся ў кручок, на які была замкнёная фортачка, Баран напружыў руку і моцным рухам уверх адшчапіў яго. Фортка была адчыненая. Цяпер можна было лёгка адамкнуць аконную зашчапку і адчыніць усё акно… Злодзеі ўлезлі ў дом і апынуліся ў ядальні. Дзверы ў іншыя пакоі былі пазамыканыя. Арыентуючыся ў размяшчэнні пакояў, Баран адамкнуў адмычкай дзверы ў спальню. Скупыя прамені ліхтарыка, які Баран прыкрываў пальцамі, вырывалі з цемры дарагую мэблю і аздобы.