Сергей Пясецкий - Яблычак

Ясь пабачыў праз акно Барана і Філіпа, якія стаялі на вуліцы. За імі час ад часу праходзілі мінакі. Ясь адным духам падскочыў да касы. Гэта быў высокі драўляны столік з нахіленай стальніцай і дзвюма шуфлядамі ніжэй. Шуфляды і верхняя скрынка былі замкнёныя.

Баран з вуліцы імгненна заўважыў з’яўленне Яся ў краме і выцягнуў з кішэні газету. Калегі сталі звонку адмыслова, каб як мага лепей засланіць унутраную частку крамы і касу, якая месцілася побач з прылаўкам. Яны праглядалі газету, жэстыкулявалі, нешта ў ёй каментавалі. Выглядалі як двое самавітых гараджанаў: багаты пан і заможны цясляр або слесар, якія дамаўляюцца пра нейкую гандлёвую або будаўнічую справу.

Ясь мігам выламаў шабрам замок верхняй шуфляды. Там былі бухгалтарскія кнігі, паперы, рахункі і скрыначка з дробнымі грашыма. Пасля гэтага ён павыцягваў ніжнія шуфляды. Там ляжалі тоўстыя пачкі банкнотаў, аклееныя папяровымі стужкамі, на якіх значыліся сумы грошай у кожным з пачкаў. Ясь расставіў шуфляды на падлозе, прысеў каля іх і пачаў складаць пачкі банкнотаў у прынесеную з сабою падарожную торбу. Затым ён хутка, але дакладна пераправерыў касу, зачыніў верхнюю покрыўку, каб звонку не было відаць слядоў узлому, выцягнутыя шуфляды ён засунуў пад прылавак і пералез з крамы ў цёмны пакойчык. Там ён выняў са скрынак некалькі квадратных сыроў, запакаваных у алавяную фольгу, і некалькі кавалкаў масла. Харчы ён склаў асобна ў досыць вялікую торбу. Стаў пры дзвярах на чорную лесвіцу і чакаў. Неўзабаве нехта пастукаў у дзверы звонку — некалькі разоў па два ўдары запар. Ясь адстукаў гэтаксама. Дзверы ў той жа час расчыніліся, і Ясь выбраўся на чорную лесвіцу. Баран зноў зачыніў дзверы і павесіў на скобы навясны замок. І нават яго замкнуў. Слядоў узлому нельга было заўважыць ні з вуліцы, ні з чорнага ўваходу.

Баран забраў у Яся цяжкую торбу з сырамі і маслам і наказаў яму ісці з грашыма дадому. Выйшаўшы на вуліцу, Алік сеў з Філіпам у дарожку і паехаў на Залатую Горку. Фурману яны заплацілі на вуліцы Даўгабродскай, а адтуль пехатою пайшлі дадому. Ясь прыйшоў на дзесяць хвілінаў пазней.

Паўлінка нешта гатавала пры пліце. Алік замкнуў на кручок дзверы ў яе пакой, а Ясь урачыста высыпаў на падлогу грошы.

— Палічы і падзялі на тры долі, — сказаў яму Баран.

Ясь досыць хутка палічыў грошы, не разрываючы пачкаў. А потым падзяліў усё на тры роўныя часткі. Кожнаму дасталася досыць вялікая сума. А Яся разбіралі гонар і радасць, што ён гэтак добра з усім справіўся. Ён падрабязна расказаў, як працаваў унутры. Баран маўчаў. Філіп, як заўсёды, пагардліва надзімаў губы, але, калі Ясь закончыў, ён сур’ёзна адзначыў:

— Трэба гэта замачыць… На ўдачу… Я стаўлю… А на кабар можна яго ўзяць… Ён падыходзіць, — пасля гэтых словаў Філіп гучна пазяхнуў.

На вуліцы Петрапаўлаўскай была крама, дзе прадавалі галантарэйныя і касметычныя тавары. Тут можна было купіць розныя рэчы: панчохі, шкарпэткі, падцяжкі, кашалькі, ліхтарыкі, парфуму, пудру, гульнёвыя карты, цацкі для дзяцей, бялізну. Філіп зацікавіўся той крамаю адмыслова. Купляў там цыгарэты, запалкі, а адначасова да ўсяго прыглядаўся. Нарэшце вырашыў браць павука. У якасці супольніка запрасіў Барана. Паколькі справа патрабавала трох чалавек, ён згадзіўся ўзяць і Яся, які вельмі добра праявіў сябе падчас папярэдняга задання.

У суботу вечарам, калі ўжо сцямнела, Ясь і Баран пайшлі ў горад. З Філіпам яны спаткаліся на Петрапаўлаўскай. Злодзей быў апрануты ў рабочы касцюм. Пад пахай у яго была старая тэчка, а руках — парасон. У тэчцы былі прылады для работы: корба, свердлы, пілка, шабер, канат і вяроўкі.

Вечар быў досыць цёмны. Філіп і Баран з падворку ўзлезлі на вялікую сметніцу, адтуль на дах нізкай прыбудоўкі. Яны ціха выламалі дзве дошкі, а праз адтуліну залезлі на паддашак аднапавярховага будынку, у якім месцілася крама.

Работа была цяжкая. Па двары і па ходніку, адразу каля крамы, увесь час хадзілі людзі. Шум на паддашку маглі лёгка пачуць, таму праца была вельмі складанай. Ясь застаўся звонку, каб вартаваць. Ён набраў у кішэнь шмат дробных каменьчыкаў, і калі б раптам нешта здарылася, ён мусіў шпурляць імі ў дах, гэтак даючы сігналы калегам. Дах быў пакрыты бляхай, таму кожны ўдар каменьчыка быў бы добра чутны з сярэдзіны. Удар адным каменем быў перасцярогай, два камяні, кінутыя адзін пасля аднаго, азначалі, што можна працаваць далей. Калі б небяспека была вельмі сур’ёзнай, то Ясь мусіў свіснуць на пальцах.

Хлопец хадзіў вуліцай перад крамаю. Заходзіў на падворак. Ішоў у прыбіральню і адтуль праз шчыліны пільна да ўсяго прыглядаўся. Праз момант ён пачуў досыць выразнае скрыгатанне пілы. Ён кінуў камень на дах. Скрыгат перарваўся. Праз хвіліну Ясь кінуў два камяні і ўважліва прыслухаўся. Яго вушы выхапілі невыразны шум свердла. Ясь палічыў, што гэтага гуку ніхто не пачуе, таму больш і не папярэджваў калегаў.