Алесь Пашкевич - Рух

— Існуе легенда, што тартэліні прыдумаў закаханы балоннеўскі повар: цеста з начыннем ён абгарнуў вакол пальца і такім чынам вылепіў пупок сваёй дзяўчыны. Але больш вопытнейшыя сцвярджалі, што ў яго атрымаўся бутон ружы ці… — малады афіцыянт апусціў вочы, хітнуў галавой улева-ўправа і адышоў.

Беладжыа

Грунтоўна запіваючы легендарныя тартэлліні паўсухім віном, Берг кідаў глыбокія погляды на Елізавету і па дарозе да сну ў шыкоўныя апартаменты Palazzo del Podestа быў мядовым і ўзбуджаным, але жонка — у які ўжо раз! — адхіліла ягоныя заляцанні.

З таго часу яны перасталі размаўляць адно з адным. Усю дарогу да швейцарскай мяжы праз Мілан у Беладжыа панура глядзелі ў вагоннае шкло, не заўважаючы краявідаў. Цягнік выскачыў з тунэля, і насустрач яму раскрыўся аграмадны восеньскі сад над чароўным трохкутнікам міжгорнага возера.

З гатэльчыка Берг выцягнуў жонку прайсці па турыстычнай сцежцы на вяршыню, каб адтуль палюбавацца незвычайнай прыгажосцю лесу, гор і вады. Пад’ём аказаўся доўгім і цяжкім. Вакол — ні душы. Елізавета стамілася, захацела піць. Пачала сварыцца, абражаць палкоўніка найапошнімі словамі… А тут — такая райская мілата! Некранутая каменная цясніна, бездань пад нагамі, сіняя роўнядзь зманлівай вады пад абрывам… А яна, як заведзеная лялька, крычыць і крычыць на яго, і вочы — далёкія, халодныя… Колькі ж так можна?

— Усё!!! — адной рукой ён ірвануў каўнер пінжака, а другой — правай — піхнуў жанчыну ад сябе.

Моцна. У апошні раз. У каменную прорву…

З Беладжыа ён дабраўся да Луганы. Дзень насычаўся незвычайнымі мясцовымі пейзажамі, а на ноч праз гатэльнага адміністратара замовіў найдаражэйшую на курорце прастытутку.

— Я хачу пасля адстаўкі сустракаць тут сваю старасць. Мілыя мясціны! — нібыта пра штось далёкае і недасяжнае, сказаў ён па-расійску.

Дзеўка неўразумела прымружыла туманныя вочы і паціснула плячыма…

Усю дарогу праз Берлін у Пецярбург ён праспаў, а дома кухарцы сказаў, што жонка вырашыла пагасціць у ягоных венскіх родзічаў.

— Дык а вы чаму не пабылі яшчэ тама, Віктар Аляксандравіч? — шчыра здзівілася кухарка.

— Мы б і радыя былі, але — служба… — шматзначна развёў рукамі палкоўнік Берг, а назаўтра звольніў цікаўную, хоць і клапатлівую, кабету.

У рамонтны док Гановерскага порта прышвартаваўся расійскі эскадраны браняносец «Святы Андрэй». Каманда па-ранейшаму несла баявую вахту, хоць і мусіла прасіць тэхнічнай дапамогі ў нямецкага берага: на караблі пры адкрытым замку выстраліла 305-міліметровая гармата галоўнага калібру, пасля магутнага выбуху дах вежы адкінула на насавы мосцік, пасунуліся з месца пліты брані, былі пашкоджаны паравы кацёл, мачтавая сценьга і светлавыя люкі. Загінула пяць матросаў і мічман, сем — параненых. У карабельным лазарэце не хапала месцаў, і найбольш цяжкага — кантужанага, з разарваным жыватом капітана 3-га рангу Мікалая Баранава — адвезлі ў гановерскі шпіталь.

За тыдзень разам з інжынерамі дока карабельная каманда ліквідавала непаладкі, але нямецкія спецыялісты, афармляючы каштарыс для Пецярбургскага адміралцейства, здзіўлена прызналіся: «Карабель усяго тры гады на вадзе, а здаецца жалезнай развалінай… Не нашая, канечне, справа, але як яго можна было выпраўляць у рэйд? Ад верхняга канта брані паўз увесь борт ідзе 30–40-міліметровая шчыліна, прыхаваная замазкай… Заклёпкі ў перагародках вываліліся».

Малодшы афіцэр, які перакладаў гэта, ніякавата апусціў галаву, а капітан гучна адрэзаў: «Калі ёсць шчыліна, значыць, яна павінна быць. А клёпкі лепш у сябе шукайце!»

Браняносец «Святы Андрэй»

Браняносец «Святы Андрэй» загрузіўся вугалем для паравых машын, папоўніў запас вады і зноў выйшаў у мора, а капітан 3-га рангу Баранаў застаўся ў шпіталі. Калі крыху ачуняў, яму перадалі заклеены сургучом канверт. Капітан браняносца загадваў:

«Пасля выздараўлення дабірайцеся нашымі камерцыйнымі суднамі ў Кранштат. Ад усёй каманды жадаю поспехаў».

І Мікалая Баранава апанавала туга. Яна дакучала больш, чым боль. Якія тут поспехі? Жывот зашылі, а вось вока не ўратавалі. І каму ён цяпер такі патрэбен? Спішуць з флоту, і ўсё жыццё — пад якар…

Крыху весяліў новы сусед па палаце — русявы докер Адольф з забінтаванай рукой. Родам ён быў аднекуль з-пад прускага Мемеля-Клайпеды і крыху мог гаварыць па-расійску. На ноч часта сыходзіў «да фрау», і аднаго разу спакусіў зрабіць тое і Баранава.