Уладзімір Караткевіч - Каласы пад сярпом тваiм. Кнiга II

Сялецкі абвінавачваўся ў гіпнатызме і чараўніцтве.

Беларускім паходжанні (лац.).

Выбітае (часцей коньмі ў час бойкі) месца.

Дыпламатычны штогоднік (пачатак выдання – 1763г.), які сачыў за генеалагіяй вышэйшай еўрапейскай арыстакратыі. Акрамя друкавання звестак аб ёй займаўся генеалагічнымі даследаваннямі, пошукамі і геральдыкай, раней разбойніцкае ўрочышча.

Дзебры – мяшчанскі раён пад Магілёвам, раней разбойніцкае ўрочышча.

Дэбрэ – кніга англійскага пэрства.

Ява, або мроя, апісана ў “Здароўя шляху верным” (1715). Але няпрўда тое, што выпадкі яе былі толькі на Прыдняпроўі. Як каўтун разы два быў зафіксаваны ў Ламбардыі, так выпадкі хваробы, падобнай на яву, апісаны, кажуць, у Тыбеце.

Корста – труна з суцэльнай калоды.

Выйсці з гульні ( франц .).

Для падрыхтоўкі і зандавання глебы і дзеля таго, каб гэны візіт не быў такі самы малаздавальняючы, як першы ( франц .).

У пятніцу і суботу вярбовага тыдня, шостага тыдня вялікага посту, на ўсю даўжыню крамлёўскіх муроў – ад Спаскай і да Нікольскай вежы – і на палову плошчы пачынаў гаманіць рынак “Вярба”. Палаткі, крамкі. Ювелірныя вырабы, звяры, птушкі, кнігі. Па краях, ля Васіля Блажэннага і Нікольскай вежы – гандляры вярбою, свісцёлкамі, цацкамі, паветранымі шарыкамі.

Старых тупіц (франц.).

Восенню наступнага года з разрозненых груп і асоб у Пецярбургу ўзнікла арганізацыя “Зямля і воля”, якая дзейнічала ў паўстанні побач з беларусамі, літоўцамі і палякамі. Хоць яна была нешматлікая, але мела вялікае значэнне як пачатак дэмакратычнага руху.

Старыя, што прыязджаюць па маладую.

Боская адплата (лац.).

Вы нездаволены? (франц.).

Вы ўбачыце вынікі і здолееце іх ацаніць (франц.).

Князь, мой настрой носіць адбітак журбы, але неахвотна зробленыя ўступкі – найгоршыя з усіх, якія можна было б зрабіць (франц.).

Геніяльны французскі матэматык, забіты ў маладым узросце.

Запіска, надрукаваная ў “Русской старине” за 1893 г., кн.9, стар. 508 – 509.

П.А.Валуеў. “Отрывки из дневника”.

Варожая калона адрэзала яе падчас аўстэрліцкай баталіі, і з тых часоў яна не здолела вырвацца адтуль ( франц. ).

Вы разумееце, што мне больш выгадна пайсці раней. Лепей пайсці перад бойкай ( франц. ).

Маленькага часовага ўрада пад засцярогай добрай маленькай цытадэлі Варшаўскай ( франц. ).

На старым Месцы, пры фантане, палкоўнік Трэпаў схапіў па пысе ( польск. ).

Праект адраса, высунуты Веляпольскім.

Агаласіць. Літаральна – абараніць ( польск. ).

Ён не карыстаецца павагаю; ён дасціпны; ён гарбаты. Гэты павук носіць канстытуцыю ў свім горбе ( франц. ).

Дзмітрый Мілюцін. Брат ягоны, Мікалай Мілюцін, быў сенатарам, а пазней – статс-сакратар па справах Царства Польскага.

Наконт ( франц. ).

“У нас занадта лёгка глядзяць на гэтую справу”. – “Я знаю напэўна, што становішча вельмі цяжкае”. – “Т-с-с! Не трэба аб гэтым казаць” ( франц. ).

Кіраваць – гэта прадбачыць ( франц. ).

“Што трэба зрабіць у Польшчы?” – “Змяніць сістэму, васпані”. – “Я таксама гэтак думаю, але вось міністр унутраных спраў вельмі палкі і кажа аб строгіх мерах”. – “Але мы на працягу трыццаці год былі строгія, васпані, а да чаго мы прыйшлі?” ( франц. ).

“Падаюць толькі ў той бок, куды нахіляюцца. Калі мы ўпадзем у Польшчы, дык толькі ад паліцэйскіх мер, якімі замянілі ідэі ўрада” ( франц. ).

“Пасланне Паўлы да рымлянаў”, ХІІІ, І.

Вандроўных.

Фаланстэры – своеасаблівы камуны, апісаныя ва ўтапічных творах Фур’е.

Трызненем дэспатызму (франц.).