Томас Ман - Смерць у Венецыі

У яе вясёлым смеху заўсёды заўважна гучала маленькая нота тэатральнасці, быццам таўсматы тата толькі што адрасаваў партэру чарговы мозэраўскі [26] Тут маецца на ўвазе, хутчэй за ўсё, асоба знакамітага нямецкага публіцыста і літаратара Фрыдрыха Мозэра (1723–1798), які быў вядомы сваім асаблівым гумарам. жарт; але гэта зачароўвала яго, калі ён яшчэ ў дадатак з зусім непрыхаванай шчырасцю разглядваў яе твар, да такой ступені, што яму не адзін раз даводзілася душыць у сабе спакусу хуценька кінуцца ёй у ногі, каб шчыра прызнацца ў каханні…

Прайшла, мусіць, цэлая гадзіна, калі ён нарэшце ў поўнай разгубленасці зірнуў на свой гадзіннік і хуценька ўстаў.

„Ах, як доўга я Вас затрымаў, фройляйн Вельтнэр! Вам даўно ўжо варта было прагнаць мяне! Вы павінны паступова звыкнуцца з тым, што час побач з Вамі…“

Ён зрабіў гэта ненаўмысна вельмі спрытна. Ён ужо амаль цалкам адышоў ад таго безумоўнага захаплення дзяўчынай як акцёркай; яго шчыра прамоўленыя кампліменты інстынктыўна рабіліся ўсё больш чыста асабістымі.

„А колькі часу ўжо? Чаму Вы ўжо хочаце ісці?“ – спытала яна з засмучаным здзіўленнем, якое, калі яно было штучнае, падзейнічала ва ўсякім разе больш рэалістычна і пераканаўча, чым ёй гэткае ўдавалася калі-небудзь на сцэне.

„Напрамілы Божа, я даволі доўга надакучваў Вам! Цэлую гадзіну!“

„Ды не! Час для мяне праляцеў хутка!“ – усклікнула яна ўжо са шчырым уздымам. – Цэлую гадзіну?! Тады мне сапраўды трэба паспяшацца, каб завучыць яшчэ тое-сёе з маёй ролі… на сённяшні вечар… Вы будзеце ў тэатры сёння вечарам?.. На рэпетыцыі я не ведала яшчэ нічога. Рэжысёр ледзь не адлупцаваў мяне!»

«Калі мне яго прыбіць?» – урачыста спытаў ён.

«Чым раней, тым лепей!» – засмяялася яна, працягваючы яму руку на развітанне.

Тут ён схіліўся з непадробнай жарсцю да яе рукі і прыціснуў свае вусны да яе ў доўгім неспатольным пацалунку, ад якога, нягледзячы на напамін розуму, ніяк не мог адарвацца, адарвацца ад салодкага паху гэтай рукі, ад гэтага дабрадзейнага пачуццёвага хмелю.

Яна хуценька забрала руку, і, калі ён зноў зірнуў на яе, яму здалося, што заўважыў на яе твары выраз разгубленасці, чаму ён, мусіць, павінен быў шчыра ўзрадавацца, але яму гэта здалося незадавальненнем яго нязграбнымі паводзінамі, за якія ён на нейкі момант засаромеўся.

«Я Вам сардэчна дзякую, фройляйн Вельтнэр», паспешліва і больш афіцыйна сказаў ён, – за вялікую прыязнасць, якую Вы праявілі да мяне…"

"Няма за што, я вельмі рада была пазнаёміцца з Вамі".

"Праўда? – зноў спытаў ён у сваёй былой шчырай манеры. – Вы ж не адмовіце мне ў маёй просьбе, шаноўная фройляйн, а менавіта… каб Вы мне дазволілі прыйсці яшчэ раз!"

"Вядома!.. Гэта значыць, канешне, чаму ж не!" Яна крышку засаромелася. Яго просьба пасля цалавання рукі здалася крышку несвоечасовай.

"Я была б вельмі рада мець магчымасць зноў нязмушана паразмаўляць з Вамі", – дадала яна потым, аднак, з сяброўскай прыязнасцю і яшчэ раз падала яму руку.

"Тысячу разоў дзякую!"

Яшчэ адзін кароткі паклон, і ён выйшаў. І раптам зноў, калі ён ужо яе не бачыў, – нібы сон.

Але потым ён зноў адчуў цеплыню яе рукі ў сваёй і на вуснах, потым ён зноў усвядоміў, што гэта сапраўды была рэчаіснасць і што яго "дзёрзкія", запаветныя сны спраўдзіліся. І ён, хістаючыся, як п’яны, рушыў уніз па сходах, нахіляючыся ўбок да парэнчаў, да якіх яна, напэўна, так часта дакраналася і якія ён абцалаваў радаснымі пацалункамі ад верху да нізу.

Унізе перад домам, які адстаяў крыху ад краю вуліцы, быў маленькі палісаднік, падобны да двара ці плошчы, на левым баку якога бэзавы куст распусціў ужо першыя кветкі. Ён спыніўся тут, схаваў свой палаючы твар у прахалоду куста і пад грукат свайго сэрца доўга піў малады, пяшчотны пах.

О, як ён кахаў яе!..

Ролінг і яшчэ некалькі маладых людзей ужо даўнавата закончылі вячэру, калі ён увайшоў у рэстаран і, бегла павітаўшыся з імі, разгарачаны, падсеў да кампаніі. Некалькі хвілін ён сядзеў абсалютна ціха і пазіраў на іх па чарзе з паблажлівай усмешкай, як быццам таемна пасмейваючыся з іх, якія сядзелі тут, смокчучы цыгарэты, і нічога не ведалі.

"Дзеці мае! – раптам закрычаў ён, нахіліўшыся над сталом. – Вы ведаеце навіну? Я шчаслівы!!!"

"Няўжо?!" – сказаў Ролінг і пільна ўгледзеўся ў яго твар. Потым урачыстым рухам працягнуў яму руку цераз стол.

"Мае самыя глыбокія душэўныя віншаванні, малы!"

"З чым жа?"

"А што здарылася?"

"То праўда, вы ж яшчэ нічога не ведаеце. У яго сёння дзень народзінаў. Ён святкуе свой дзень народзінаў. Зірніце на яго; ці ж ён не выглядае як нованароджаны?"