— Але ў мяне ёсць і такія «Я», ад якіх трэба пазбаўляцца!..— удакладніла Галенка.
Цікаўныя хлопчыкі пасаромеліся запытацца пра гэтыя «Я», ведаючы, што кожнаму чалавеку пра свае недахопы не вельмі прыемна гаварыць, але Галенка сказала сама вельмі ціхім голасам:
— На жаль, мне падабаецца, калі мяне хваляць. І хочацца, каб заўсёды толькі хвалілі...
І гэтае жаданне не зусім добрае. Яно садзейнічае ЭГАІЗМУ, якраз таму, што чалавек павінен/ перамагаць у сабе.
«Што такое Эгаізм? Што такое эгаізм? - напружана думаў самы маленькі з цікаўны хлопчыкаў.— Трэба будзе абавязкова распытаць пра яго ў самага старэйшага хлопчыка, які ведае пра ўсё на свеце».
А Галенка тым часам гаварыла:
— Ведаеце, хлопчыкі, я хачу вам расказаць яшчэ адно апавяданне, яно якраз пра тое, што атрымалася, калі Віталіку Лаўранку схацелася, каб яго незаслужана пахвалілі. Гэтае апавяданне я пачула ад Ігара, хлопчыка, які сябруе з Віталікам. Ён напісаў яго ў школе замест сачынення на вольную тэму, а потым пераказваў усім дзецям з нашага двара.
І Галенка пачала расказваць цікаўным хлопчыкам амаль фантастычнае апавяданне хлопчыка Ігара, якое называецца
«Лабус», або Учынак Віталіка Лаўраўнка, які дапамог знішчыць небяспечнае вынаходніцтва
Віталік Лаўранок вяртаўся са школы. Ён ледзь дацягнуўся да званка, каб пазваніць у дзверы, і нічога не адказаў на пытанне маці, якая адразу на парозе заклапочана ўздыхнула:
— Вой, што здарылася?! Ды на табе сёння твару няма!.. Віталік, сынок, зараз жа пра ўсё раскажы мне!..
Віталік кінуў партфель на падлогу, хуценька сцягнуў з плячэй куртку і, не сказаўшы ні слова, зачыніўся ў сваім пакоі. Віталік Лаўранок думаў...
Заўтра ў клас прыходзіць славуты трэнер, каб залічыць у футбольную каманду толькі аднаго хлопчыка з іх класа. Самага лепшага!.. І, можа быць, упершыню ў жыцці Віталік пашкадаваў, што ён не самы лепшы хлопчык у класе! Што ж прыдумаць?! Што?! Віталік упаў на канапу, але не мог ляжаць. Устаў і пачаў хадзіць з кутка ў куток па пакоі...
«Можна зрабіць што заўгодна,— разважаў ён,— але тыя тры двойкі, якія атрымаў па матэматыцы, гісторыі і па іспанскай мове, з класнага журнала не знікнуць!.. Яны стаяць, як самыя верныя сведкі яго ляноты!.. А тая гісторыя з дзіўным парашком, які ён пасыпаў па ўсім класным пакоі, пасля чаго ўвесь клас без выключэння плакаў! Ён успомніў, як выцірала слёзы і пры гэтым, усхліпваючы, прасіла прабачэння за свой выгляд настаўніца па матэматыцы, і яму зноў стала смешна! Але ён можа смяяцца колькі яму схочацца, а гісторыю тую ўсё роўна многія і многія помняць, больш таго, з яго яшчэ не знята вымова за той выпадак, калі ён, не пайшоўшы на фізкультуру, у гардэробе зашыў рукавы ў паліто Жэні Мулярчыка і толькі на трэці дзень прызнаўся, што гэта зрабіў ён, і толькі дзеля таго, каб пахваліцца сваёй «вынаходлівасцю»: маўляў, гэта ўсё я — Віталік Лаўранок!.. І вось на табе! Заўтра прыходзіць у клас славуты трэнер і, безумоўна, не яго ўключыць у спіс самай моцнай гарадской каманды! Што рабіць?» І раптам Віталік спыніўся на паўкроку...
«Дзіўна!» — падумаў ён. Маці не пайшла ў пакой за ім следам, як заўсёды. Яе, безумоўна, усхваляваў яго выгляд, але яна не назаляе, як гэта бывае звычайна...
А як жа вячэра? Яму ўспомнілася яе ўпартая настойлівасць:
— Віталік, зараз жа ідзі есці!.. Зараз жа ідзі!..
Сёння ўсё па-іншаму. Толькі адно пытанне ля парога, і ўсё! Маці знікла, быццам яе і няма ў кватэры. Але ж яна дома, і, відаць, бацька таксама вярнуўся са свайго інстытута, таму што за сцяною чуюцца галасы...
І Віталік выйшаў з пакоя, падышоў да дзвярэй кабінета, дзе заўсёды ў гэты час пачынаў працаваць бацька, як жартавала маці «ў другую змену». Віталік памкнуўся адкрыць дзверы, але яго спыніў голас бацькі:
— Ты зразумей, Марыя, гэты прыбор свайго роду рэтранслятар!.. Але як з'ява грамадская — ён рэч вельмі шкодная!.. У поўным сэнсе гэтага слова — ашуканец!.. А вось з пункту гледжання навукі, як ні круці, бясспрэчна, адкрыццё, ды яшчэ якое! Усё атрымалася выпадкова. Мы з Бусюком не разлічвалі, што так атрымаецца! Гэта нейкая фантастыка! Мы хацелі атрымаць зусім іншы эфект!.. І вось на табе! Я заўтра ж лячу ў Кіеў да Катрунёнка, мне трэба з ім параіцца як з навуковым кіраўніком!
— А я думала, што гэта нейкі мікрафон,— разгублена сказала маці.
І бацька адразу адказаў ёй:
— Так... у яго форма мікрафона... І мікрафоннае ўстройства ёсць у ім, але гэта не мікрафон!
— А можа, вы з Бусюком памыляецеся? — зноў сказала маці.— Можа, адкрыцця ніякага і няма?.. Навошта гэтая спешка?! Кіеў! Катрунёнак!.. Пачакай, пакуль ён вернецца з канферэнцыі!
Читать дальше