Раіса Баравікова - Галенчыны «Я», альбо Планета Цікаўных Хлопчыкаў

У класным пакоі Рыгор Іванавіч, настаўнік другога «Б», сядзеў за сталом. Стаяла такая цішыня, што, здавалася, можна было пачуць дыханне кожнага вучня. Дзіўны, незвычайны ўрок праводзіў Рыгор Іванавіч, ён так і сказаў:

— Сёння, дарагія мае хлопчыкі і дзяўчынкі, я хачу пагаварыць з вамі пра мужнасць...

Андрэйка на нейкае імгненне прыжмурыў вочы... «Неба палымнела. Уздрыгвала зямля ад далёкіх гарматных выбухаў. Час ад часу над лесам узлятала зялёная ракета. Андрэйка імчаў на кані, распараны, разагрэты. Займала дых, не хапала паветра. Страху не было, толькі жаданне:

— Хутчэй!.. Хутчэй да сваіх!»

— ...У атрадзе партызаны звалі яго Няўлоўны,— пачуў Андрэйка голас настаўніка.— Самыя цяжкія заданні камандаванне атрада даручала яму, і ён заўсёды іх выконваў. І вось аднойчы, калі Няўлоўны быў на чарговым заданні, у вёсцы, якую занялі фашысты, нехта з сувязных сказаў яму, што ворагі схапілі разведчыка, маленькага хлопчыка. Няўлоўны не ведаў яго. Хлопчык быў з іншага атрада. Ды якая розніца! Адчайная думка завалодала Няўлоўным. Ён вырашыў выратаваць хлопчыка. Праз таго ж сувязнога даведаўся, дзе трымаюць маленькага разведчыка...

Рыгор Іванавіч зрабіў паўзу... Позіркам абвёў вучняў. У класе — цішыня. Гараць вочы хлопчыкаў і дзяўчынак. І зноў здалося Андрэйку: «...У адно імгненне конь напружыўся, заржаў, і ўжо не конь пад ім, а птушка з пунсовымі крыламі, якая імчыць яго над зямлёй. Андрэйка чуе, як пяюць травы, нібыта дзівосныя бомы, раса перакатваецца з галінкі на галінку, а ў рукі... Андрэйкавы рукі плыве вясёлка!.. Адхінуўся і...» — зноў пачуў голас Рыгора Іванавіча:

— Няўлоўны дачакаўся цемры. Агародамі падышоў да хаты, дзе знаходзіўся хлопчык. Ударам нажа «зняў» вартавога... Імкліва кінуўся ў дзверы.

Хлопчыка ён знайшоў за перагародкай, якая раздзяляла хату на два пакоі.

— Бяжы! — сказаў на адным дыханні.

— Не, дзядзечка!.. Не!..— заўпарціўся хлопчык.— Я толькі з вамі...

— Бяжы! — крыкнуў Няўлоўны.— Да лесу!.. Я прыкрываць цябе буду!

І хлопчык пабег...

Следам за ім з хаты выбег і Няўлоўны.

Калі фашысты паднялі трывогу, калі засакаталі кулямёты, зашугалі ракеты ў неба, Няўлоўны з хлопчыкам былі каля самага лесу...

Ноччу ісці ў лес фашысты не рызыкнулі.

Рыгор Іванавіч уздыхнуў, чамусьці паглядзеў на гадзіннік. Як заварожаныя вучні глядзелі на свайго настаўніка, нібыта чакаючы ад яго яшчэ нечага, і ён загаварыў ізноў:

— Дык вось, дарагія мае хлопчыкі і дзяўчынкі! Тым хлопчыкам быў я!..— клас уздыхнуў, а Рыгор Іванавіч працягваў: — Што ж тычыцца Няўлоўнага, дык ён павінен быць зараз у школьным калідоры, і неўзабаве вы пабачыце яго, і ён вам яшчэ шмат чаго раскажа.

Настаўнік падышоў да дзвярэй, расчыніў іх, на твары з'явілася радасная ўсмешка:

— Ігнат Мікалаевіч, заходзьце. Мы чакаем....

І калі ў класны пакой увайшоў высокі чалавек у сялянскай вопратцы, з сівымі скронямі і ўсмешлівым позіркам, Андрэйка ўскочыў з парты.

— Дзед Ігнась! — закрычаў ён і кінуўся да яго...

* * *

Увесь час, пакуль Галенка расказвала сваё апавяданне, самы маленькі з цікаўных хлопчыкаў думаў: «І адкуль гэта вядома Галенцы, што ўсе хлопчыкі мараць пра подзвігі?» Гэтая думка з'явілася ў яго таму, што самы маленькі з цікаўных хлопчыкаў, сапраўды, марыў пра подзвіг. Ён жыў на вуліцы Вішнёвых Дажджоў, і калі гэтыя дажджы пачыналіся, усе цікаўныя хлопчыкі, якіх толькі ведаў самы маленькі з іх, падстаўлялі свае кубачкі пад буйныя кроплі і потым з задавальненнем пілі салодкі вішнёвы сок, задаволеныя і сабой; і сваёй планетай. І ён — самы маленькі з цікаўных хлопчыкаў — цяпер марыў пра тое, як яны аднойчы пападуць у бязмежны Космас да яшчэ невядомых планет і абавязкова наблізяцца да планеты Блакітная Зорка. І, безумоўна, наведаюць яе. І тады самы маленькі з цікаўных хлопчыкаў зможа ў любы момант паказаць сваю смеласць, вернасць і адданасць дзяўчынцы Галенцы, якая жыве на гэтай планеце і вось ужо некалькі гадзін расказвае ўсім цікаўным хлопчыкам надзвычай цікавыя гісторыі...

Галенка тым часам расказала сваё апавяданне, і якраз у гэты момант да самага маленькага з цікаўных хлопчыкаў звярнуўся самы старэйшы:

— А я ведаю, пра што ты думаеш!

— Пра што? — пацікавіўся самы маленькі.

— Табе вельмі хочацца апынуцца на планеце Блакітная Зорка і хочацца паказаць дзяўчынцы Галенцы, які ты смелы, рашучы і высакародны.

— Як ты здагадаўся? — здзівіўся самы маленькі з цікаўных хлопчыкаў, на што самы старэйшы адказаў:

— Я не здагадаўся, я проста ведаю...— і ён не дадаў самага галоўнага, таго, што яму таксама вельмі хацелася апынуцца на планеце Блакітная Зорка, каб дзяўчынка Галенка пры выпадку змагла падзівіцца і яго смеласці.