Раіса Баравікова - Галенчыны «Я», альбо Планета Цікаўных Хлопчыкаў

— Што гэта ў цябе ў руках?

— Гэта — дзьмухавец! — бесклапотна адказала Галенка.— Хочаш, я зараз дзьмухну і ён разляціцца ва ўсе бакі лёгкімі пушынкамі? Застанецца адна сцяблінка!

— Не-не!.. Не трэба!..— закрычаў самы старэйшы з цікаўных хлопчыкаў.— Гэтая расліна такая прыгожая! — яму хацелася сказаць, што Галенка таксама вельмі прыгожая, але замест гэтага ён толькі апусціў вочы.

А тыя словы, якія яму хацелася сказаць, сказаў іншы цікаўны хлопчык:

— Расліна ў тваіх руках, сапраўды, надзіва прыгожая! Але не настолькі, каб мы маглі не заўважаць, якая прыгожая ты сама.

Галенка не хавала таго, што ёй прыемна чуць гэтыя словы. Яна звонка і шчасліва засмяялася, а потым сказала:

— Я ведаю адну казку, якая толькі аздобіць нашу размову. Яе мне расказвала мама.

Было гэта якраз у тую пару, калі з дрэў ападае лісце і ўсё часцей і часцей ідуць густыя халодныя дажджы. Некаторыя людзі завуць гэтую пару часам Нудных тыдняў. У гэты час і нарадзіліся ў аднаго чалавека дзве дачкі. Адна была такая прыгожая, што чалавек, як толькі зірнуў на яе твар, адразу сказаў жонцы:

— Ведаеш, дарагая, такога твару я ніколі і нідзе не бачыў! Ён такі прыгожы, што, гледзячы на яго, немагчыма не адчуваць радаснага хвалявання. Гэта проста не дзяўчынка, а нейкі Прамень Радасці.

Так яе і назвалі.

Другая дачка нічым не адрознівалася ад іншых дзяўчынак, пра якіх нярэдка гавораць: «Дзіця як дзіця!» Яна была кірпаносенькая, з кругленькім тварам, праўда, бровы на гэтым твары былі вельмі выразныя, яны нагадвалі два тоненькія-тоненькія лісцікі! Бацька звярнуў на гэта ўвагу, і дзяўчынку назвалі — Двулісцік!

Прамень Радасці і Двулісцік раслі вельмі хутка. І з кожным днём твар першай дзяўчынкі рабіўся ўсё больш і больш прыгожым. Пра яе хараство баяліся гаварыць услых, яно проста асляпляла, як асляпляе нас сонечны прамень летняй раніцай. Бацька незвычайна ганарыўся дачкою, ён нават не мог працаваць, калі Прамень Радасці была блізка. Кожную хвіліну з яго губ толькі і злятала:

— Ты — наша сонейка!.. Ты — наша захапленне!.. Ты — наша шчасце!

Нарэшце бацька склікаў Хатні савет і сказаў:

— Яшчэ ніколі ў свеце не было такой прыгожай дзяўчынкі, як наша Прамень Радасці, таму я і загадваю з усіх люстэркаў, якія ёсць у доме, пакінуць толькі адно: тое, што знаходзіцца ў пакоі, дзе жыве Прамень Радасці. З гэтага дня толькі яна мае права глядзецца ў люстэрка. Усім астатнім я забараняю гэта рабіць!

Так яно і сталася. Праўда, бацькаў загад трошкі парушылі, таму што ў той жа самы дзень у пакоі, дзе жыла Прамень Радасці, замест аднаго павесілі восем люстэркаў!..

«Якая яна шчаслівая!» — думала Двулісцік. Ёй цяпер і сукенкі шыюць самыя лепшыя, і словы гавораць самыя добрыя, а пра люстэркі з цягам часу і забылася. Яна вельмі часта працавала ў полі са сваёй стрыечнай сястрой і аднойчы была надта здзіўлена, калі паднесла гляк з вадою прахожаму чалавеку, які папрасіў піць, і ён замест «дзякуй» сказаў:

— А ты робішся вельмі прыгожанькай дзяўчынкай, Двулісцік!

Гэтыя словы прымусілі яе пачырванець, больш таго, ёй адразу схацелася запытацца ў стрыечнай сястры: «Няўжо я раблюся прыгожай?», але яна пасаромелася, бо ўсе прывыклі гаварыць пра хараство той, якую звалі Прамень Радасці.

Праходзілі тыдні і месяцы... Якой толькі работы не рабіла Двулісцік! І ўсё ў яе атрымлівалася хватка, добра, у ахвоту, а калі аднойчы яна выбегла са свайго двара, каб падхапіць карзіну, якая выпадала з рук незнаёмай бабулькі, тая ўскрыкнула:

— Ай, якое прыгожае дзіця!. Дзяўчынка — сапраўдная прыгажуня!..

Гэтыя словы Двулісцік чула ўсё часцей і часцей. І яна ўсё больш і больш рабілася ветлівай, паслухмянай, сардэчнай і працавітай. Здарылася так, што ў іх двор зайшоў адзін малады чалавек, бацькаў знаёмы. Ён хацеў папрасіць бацьку Двулісцік, таб той дапамог яму ў гаспадарцы. Але бацька ўжо некалькі тыдняў хварэў, маці так і сказала маладому чалавеку:

— Цяжка хварэе наш гаспадар, як ён табе паможа? А сыноў у нас няма, толькі дзве дачкі!..

І не паспеў той адказаць, як на ганак выбегла Двулісцік.

— Мама!.. Мама!..— закрычала яна.— Я пайду замест бацькі!

Малады чалавек не хаваў ад іх свайго захаплення:

— І вам не страшна гэткую прыгажуню выпускаць з хаты?! — сказаў ён, гледзячы на Двулісцік.— Яе ж могуць выкрасці.

Маці нічога не адказала хлопцу, але падумала: «А што б ён сказаў, каб пабачыў нашу Прамень Радасці? Вось дзе сапраўднае хараство!» І пашкадавала, што малады чалавек не можа пабачыць Прамень Радасці, таму што яна некалькі гадоў не выходзіла са свайго пакоя. Прамень Радасці ўсё не магла налюбавацца на сябе і днямі не адыходзіла ад люстэркаў, вывучаючы, можа, у мільярдны раз кожную сваю рыску.