Раіса Баравікова - Галенчыны «Я», альбо Планета Цікаўных Хлопчыкаў

— Ды вось сюды, на лаўку,— хутка адазвалася маці.— Я толькі коўдру пасцялю...

Так на адзінокім лясным хутары з'явіўся паранены — доктар Арэшка, як назвалі яго чырвонаармейцы.

Рана ў яго была цяжкая. Маці некалькі дзён не адыходзіла яд яго, і былі такія хвіліны, калі здавалася, што і не выжыве хлопец. Але вось на трэцюю раніцу пасля той ночы, якраз калі маці паліла ў печы, і пачуўся голас чырвонаармейца:

— Што гэта за дзіўныя гукі, гаспадынька?

— Нарэшце...— радасна ўздыхнула жанчына.— Ачуняў... Прыйшоў-такі ў сябе... А гукі? Ды гэта Пятрусь, сынок мой, на вуліцы з жалейкай бавіцца. Ну, проста бяда, з рук не выпуcкае...

— Гэта не бяда,— ледзь прыкметна пасміхнуўся чырвонаармеец.— Гукніце яго. Хай пасядзіць трошкі са мной.

І два тыдні прайшло ў Петруська ў размовах з чырвонаармейцам. Ён любіў слухаць доктара Арэшку, а яшчэ больш любіў іграць яму на жалейцы, калі той прасіў яго.

А потым было развітанне...

Прыйшла раніца, калі доктар Арэшка сказаў:

— Мне трэба ісці...

— Ды куды ж вы? — спрабавала адгаварыць маці.— Вам яшчэ ляжаць трэба...

— Не. Дзякуй за дабрыню... За хлеб і за соль... Пайду я.

І тады маці выйшла ў сенцы і вярнулася з мяшэчкам.

— Тут — рэчы вашы,— сказала яна доктару Арэшку.— Я і забылася пра гэты мяшэчак, а яшчэ ж тады, як прыняслі вас, чырвонаармейцы і пакінулі яго...

Доктар Арэшка ўзяў мяшэчак, а Петрусёк сказаў:

— Дзядзечка Арэшка, я правяду вас да лесу, і жалейку маю вазьміце...

— Эх, Пятрусь,— і доктар Арэшка пагладзіў хлопчыка па віхрастых валасах.— Хочаш падарыць мне жалейку на памяць... Добрая ў цябе душа. І за жалейку дзякуй... Але не вазьму яе ў цябе. Больш таго, аддам табе адну рэч... Яна для мяне вельмі дарагая: ад бацькі засталася... І вось два гады важу яе з сабой — дзе я, там і яна! І на якіх толькі дарогах мы не былі з ёю!..

— Доктар Арэшка пачаў развязваць свой мяшэчак і дастаў з яго скрыпку... Самую сапраўдную, вось гэтую...— сказаў Марысін бацька.

Лёнік паглядзеў на скрыпку...

— Каб табе было ўсё зразумелым да канца,— працягваў Андрэй Пятровіч,— скажу толькі адно: хлопчык Петрусёк вырас і стаў музыкантам... Вось ён, паглядзі на гэты фотаздымак,— ён узяў фотакартку, якая стаяла на стале ў рамцы, і дадаў: — Гэта — Марысін дзед, а мой — бацька.

Лёнік разглядаў фотакартку...

Андрэй Пятровіч апусціў галаву, можа, ён спрабаваў уявіць тое, пра што расказаў Лёніку, але раптам заўсміхаўся, паставіў фотакартку на ранейшае месца і сказаў:

— А хочаш паспрабаваць паіграць на гэтай скрыпцы?

Лёнік спалохаўся, пачырванеў, збянтэжыўся:

— Я?! Вы прапаноўваеце мне?! Я ніколі раней не іграў...

— А мы зараз паспрабуем... Устань і падыдзі бліжэй.— Не адступаўся ад свайго Марысін бацька.

Лёнік устаў з канапы, падышоў да Андрэя Пятровіча і ўзяў у рукі скрыпку...

З таго дня прайшло каля чатырох месяцаў.

Было кастрычніцкае ранне. Лёнік чакаў ля свайго дзесяціпавярховага дома Марысю, каб разам пайсці ў школу. Яна не затрымлівалася, выбегла з пад'езда, лёгка памахала Лёніку рукой.

— Быхавец!.. Лёня!.. У мяне маленькі сюрпрыз! — і ўжо апынуўшыся ля яго, ціха дадала:— Я ўчора дамовілася, што мы з табой будзем іграць удваіх на школьным вечары.

— Ты?.. Са мной?! — здзіўлена перапытаў Лёнік.

— А чаму б і не! — Марыся весела памахала партфелем.— Гэта будзе твой першы канцэрт,— яна нечакана спынілася, уважліва паглядзела на Лёніка, потым тузанула яго за рукаў.— Чуеш, Быхавец, твой першы канцэрт... І спадзяюся — не апошні!

* * *

— Я згодны з Марысяй,— адразу пасля Галенчыных слоў сказаў самы старэйшы з цікаўных хлопчыкаў.— Напэўна, гэты першы канцэрт будзе для Лёніка не апошнім! — а пра сябе ён падумаў: «Галенка так натхнёна расказвала, быццам музыка для яе самае неабходнае ў жыцці. Відаць, яна вельмі захапляецца ёю... І гэтае ЗАХАПЛЕННЕ ёсць не што іншае, як яшчэ адно Галенчына «Я»!»

Раптам яму вельмі схацелася заплюшчыць вочы. І калі ён гэта зрабіў, дык амаль уціснуўся ў свой тэлескоп і яму на імгненне здалося, што ён бачыць сцэну... А на сцэне сябе і Галенку. Яны іграюць на скрыпках, і зала, перапоўненая цікаўнымі хлопчыкамі, шчодра апладзіруе ім!

— Ах, як гэта добра стаяць на сцэне і чуць, як вакол цябе кружацца і кружацца дзівосныя непаўторныя гукі! — сказаў услых самы старэйшы з цікаўных хлопчыкаў.

А ўсе астатнія цікаўныя хлопчыкі сказалі зусім іншае:

— Ах, як бы нам хацелася хоць на адну хвілінку трапіць на планету Блакітная Зорка!

І самы старэйшы з цікаўных хлопчыкаў расплюшчыў вочы і адразу пабачыў у сваім тэлескопе дзяўчынку Галенку. У гэтую хвіліну яна нахілілася, каб адарваць нейкую незнаёмую расліну... І самы старэйшы з цікаўных хлопчыкаў з цікавасцю запытаўся: