Iван Сяркоў - Мы з Санькам — артылерысты...

Я з Кацяй танцую танга. I як танцую — па навуцы! Гэта не тое таптанне на мурагу каля двара дзядзькі Скока.

Каця стараецца, але ўсё адно часта не можа трапіць мне ў лад, бо я выкідваю розныя нечаканыя, мудрагелістыя каленцы, так званыя «па». Для маіх «па» трэба спартыўны зал, а тут пакойчык цесны, і мы то налятаем на табурэткі, то ўпіраемся ў шафу, то штурханулі стол, на якім стаіць патэфон. Ад штуршка ў ім штосьці заела, і ён зашыпеў адно і тое ж:

Калі б жа прызналася, а то не прызнаецца. Ды і я не прызнаюся. Гэта ў кіно легка: ах, я цябе кахаю, дарагая! А мне тады і глядзець на тое кіно сорамна. А ім нічога — цалуюцца. Рэдка каторая дасць па вуху.

А патэфон знае сваё — шыпіць:

У Санькі нешта палюбоўныя справы не ладзяцца. Нягледзячы на свецкае запрашэнне, Соня танцаваць не пайшла. Яна зашылася ў самы куток каналы за стол і чамусьці пачырванела. Мой сябра спачатку збянтэжыўся, а затым надзьмуўся і холадна сказаў:

— Ну, як хочаш...

Я і сам здзіўляюся, што гэта з дзеўкай стала? Была такая ахвотніца патанцаваць, а цяпер чамусьці ў яе ахвоту адбіла. Можа, ей такое шыкоўнае танга не падабаецца? А можа, і горш — сам Санька?

Калі пласцінку паставілі нанова, ён зноў яе запрасіў ужо без усякага этыкету, па-свойску:

— Ну, хадзем.

Усё роўна не пайшла. Толькі на гэты раз ледзь не заплакала, аж слёзы на вачах. Танцы разладзіліся. Паслухалі арыю з другой пласцінкі. Нічога цікавага — нехта басам аж стогне, што «людзі гінуць за метал». А мы і без металу можам загінуць, калі спознімся ў вучылішча са звальнення, таму і пачалі развітвацца.

Я з Кацяй выйшаў на ганак, каб сказаць ёй штосячкі без сведкаў, а Санька, мабыць, з той жа мэтай застаўся ў кватэры. Зразумела, будзе высвятляць, што гэта за конікі такія яго сяброўка выкідвае. У мяне ж на думцы выпрасіць у Каці яе фотакартку, але таксама карціць спытаць, якая сёння Кучараўку муха ўкусіла.

— Усё вам трэба знаць,— з неахвотай сказала Каця.— Саромеецца Соня: сядзіць босая, няма чаго абуць.

— Як?

— А так. Сёння ў туфлі падэшва адвалілася, а другіх няма. Пакуль знашу іх да шаўца, будзе сядзець дома і ў тэхнікум не пойдзе.

Фотакартку мне Каця толькі паабяцала, але замест яе падала нешта іншае ў рукі.

— Не глядзі.

Засаромелася і пабегла за дзверы. Я разгарнуў — насоўка. Вышываная. А гэта што-небудзь, хлопцы, ды значыць, калі дзяўчына дорыць хусцінку са сваімі ініцыяламі.

Раніцай пасля звальнення ў мяне быў прыўзняты настрой. Я жыў яшчэ ўчарашняй пабыўкай, у вушах яшчэ гучала танга пра стомленае сонца, якое ўчора танцаваў з Кацяй, і мне захацелася пры электрычным святле разгледзець падораную ею хусцінку. Цікава, што яна там навышывала?

Але жыць у казарме — усё адно што на люднай вуліцы. Тут не схаваешся ад чужых вачэй ні на печ, ні за печ, ні ў сенцы. Здаецца ж, ніхто не бачыць, што ты там разглядваеш, усе паспешліва апранаюцца, абуваюцца, каб не спазніцца на фіззарадку, але гэта толькі здаецца. Ёсць лупатыя. Мішка Цыганкоў, пракляты цыркач, выхапіў у мяне хусцінку з рук і ўрачыста закрычаў:

— Ура пакарыцелю дамскіх сэрцаў!

Я кінуўся коршакам, гатовы выдраць яго бессаромныя вочы, але хусцінку перахапіў Коля Кузняцоў.

— Апошнія навіны,— абвясціў ён на ўвесь узвод,— наш Іван завёў раман! Вось палюбоўны трафей! Глядзіце і зайздросце!

Яны смяюцца над самым маім патаемным, над тым, чаго не павінна ведаць ніводная душа, што я так і берагу і чым так даражу, за што можна ісці і на смяротны бой. Але мае кулакі не дасягаюць мэты, хлопцы ад іх спрытна ўхіляюцца. Ух, што б я ім зрабіў у той момант! Спапяліў бы і попел па ветры развеяў.

Мабыць, выгляд у мяне быў даволі адчайны, таму што Лёва Белкін, вяртаючы мне хустачку без супраціўлення, збянтэжана сказаў:

— На, чорт шалёны. I пажартаваць нельга.

Ды і астатнія жартаўнікі, мабыць, зразумелі, што перасалілі, пачалі са мной загаворваць, быццам нічога і не здарылася такога. Але ўва мне яшчэ кіпіць гнеў, я змрочны, суровы і непрыступны, нібы каменная сцяна. Тады яны пачалі хваліцца адзін перад другім, але каб чуваць было і мне. Яны, бачыце, таксама не лыкам шытыя. Хусцінка — гэта яшчэ што!

Мы бяжым на фіззарадку, з фіззарадкі, засцілаем пасцелі, а Цыганок яшчэ і расказвае, і паказвае, як яны ўчора адбілі ў шпакоў класных дзяўчат, як ім давялося потым змагацца, калі шпакі наляцелі на іх цэлым гуртам, як на яго свіст прыбегла яшчэ некалькі нашых, пасля чаго праціўнік быў пасаромлены і рассеяны. Праўда, і самім пераможцам давялося потым ратавацца ўцёкамі ад патруля так, што дай бог ногі. Але, кажучы па-вайсковаму, усе з'явіліся ў размяшчэнне своечасова і без страт, нават без сінякоў.