Яўген Хвалей: Прынцэса з тусоўкі

— Глядзі, — паказаў ён на вянок. — Што ты скажаш?

Сяргей, убачыўшы вянок, спачатку сумеўся, маўляў, навошта Вадзім яго паказвае яму? А пасля, зачараваны выглядам вянка, ледзь не ўсклікнуў:

— Ух, якая прыгажосць! — Памаўчаў, а пасля спытаў: — А каму ты такі зрабіў?

— Вераніцы Рагозінай... — ціха адказаў Вадзім. — Дадам яшчэ зялёных галінак туі.

— Вераніцы? Ну, што ж, выдатна! — пакратаў кветкі з фольгі Гарноська.

— Сяргей, — пачаў выкладваць сваю думку Вадзім. — Я хацеў бы, каб гэты вянок мы занеслі на магілу Веранікі разам... А можа, і яшчэ з кім-небудзь з аднакласнікаў... Як ты думаеш?

— Я пазваню, — падаахвоціўся Сяргей, — Антону Тарасевічу. Ён студэнт матфака універсігэта. Каму яшчэ? Можна Андрэю Бабку — ён цяпер у тэхнікуме сувязі. А з дзяўчат? Можа, Лоры Буйновай, студэнтцы іняза. I Кацьцы Скакун. Кажуць, яна працуе ў магазіне... — Гарноська зрабіў паўзу, задумаўся. — Пазваню ім вечарам, калі прыйду з практыкі. Ды і яны ўжо будуць дома. Толькі калі мы паедзем на могілкі, які выберам дзень?

— А ты ведаеш, я першы раз ездзіў з маці на магілу Веранікі ў канцы жніўня, на свята Прачыстай. Яго яшчэ называюць Успеннем, — Вадзім здзівіў Гарноську гэтым сваім паведамленнем. — Шмат было людзей... Давай і зараз з'ездзім на якое-небудзь свята?

— А якое? — задумаўся Сяргей.

— У нас ёсць кніжка — «Беларускі народны каляндар». Маці любіць чытаць, — паведаміў Вадзім Сяргею, ідучы з балкона ў пакой. — Вось яна... — Ён дастаў з паліцы па-трэбную кнігу. — Паглядзім... Так... Верасень ужо амаль канчаецца, — перагарнуў некалькі старонак. — Во, Узвіжанне! Дваццаць сёмага... «Так у народзе называецца царкоўнае свята, звязанае з ушанаваннем крыжа, які ўздымаўся («воздвигался» — адсюль і назва свята) над натоўпам вернікаў», — прачытаў Вадзім і дадаў: — Ведаеш, ёсць сэнс паехаць у гэты дзень, тым больш, што будзе нядзеля, выхадны, і аднакласнікі нашы будуць вольныя...

— Лады! Добра прыдумаў, — пагадзіўся Сяргей. — Ну, я пайшоў... Пазваню табе вечарам.

Вечарам Гарноська сапраўды пазваніў Вадзіму і сказаў, што ўсе — Антон Тарасевіч, Андрэй Бабок, Лора Буйнова і Кацька Скакун — гатовы паехаць на могілкі.

Вадзімаву задуму ягоныя бацька і маці таксама ўхвалілі. «Выдатны вянок! I добра, што паедзеце разам з аднакласнікамі...»

Яны ж, даведаўшыся, хто паедзе, падказалі запрасіць і Антаніну Фёдараўну Мірановіч. «Яна павінна таксама там быць. Ну як жа вы без яе? Столькі ўсяго было разам у школе... Выдатны педагог і класны кіраўнік!»

Думку бацькоў Вадзім перадаў па тэлефоне Сяргею Гарноську, а той — аднакласнікам. Усе падтрымалі ідэю паехаць разам са сваей любімай настаўніцай. Яна таксама згадзілася...

...Дзень на Узвіжанне выдаўся сонечны, ціхі. Лятала тонкае серабрыстае, як серпанцін, павуцінне. Дзе-нідзе, нібы свечкі, стаялі пажоўклыя дрэвы. I гэтае золата лісця, і серабро павуціння тут, на могілках, куды прыехалі Антаніна Фёдараўна, Цэхановіч і яго аднакласнікі, стваралі пэўны, журліва-задуменны, настрой.

Перад паездкай усе дамовіліся сустрэцца на станцыі адпраўлення рэйсавага аўтобуса да могілак.

Сустрэча гэта была незвычайнай. Усе ўжо былі не школьнікі, хто дзе, і не бачыліся амаль паўгода — было што расказачь... і ў першую чаргу Антаніне Фёдараўне. А галоўнае, ехаў Вадзім Цэхановіч, з якім аднакласнікі не бачыліся тры гады...

— О-о-о, Вадзім!..

— Ух, ты, як вымахаў!

— А кажуць, што там дрэнна кормяць...

Чуліся воклічы-жарты з вуснаў аднакласнікаў Цэхановіча, а Вадзім па чарзе вітаўся з кожным, ніякавата ўсміхаўся. Ён, прыставіўшы да нагі, трымаў пры сабе вянок, на які кожны звяртаў увагу.

— ...Ёй, Вераніцы?

— Ёй...

— Сам зрабіў?

— Сам...

— О-го!..

Антаніна Фёдараўна таксама здзівілася, убачыўшы па-майстэрску зроблены вянок. Яна чула пра яго ў час сустрэчы з Вадзімам у школе. Але каб такі... не магла ўявіць...

Хутка падышоў аўтобус, і ўсе селі ў яго. Па дарозе хлопцы і дзяўчаты расказвалі Антаніне Фёдараўне пра сваё новае жыццё-быццё, час ад часу ўцягваючы ў гаворку Цэхановіча.

— Дык як там жылося табе, Вадзім? Можа, не з горшага? — спытаў Антон Тарасевіч, робячы намёк на калонію.

— А ўсяго было...

— Вось толькі, відаць, дзяўчынак не хапала? — гэта ўкалола Кацька Скакун. Яна заставалася такой жа вострай на язык, як і тады, у школе.

— Як паганяюць цябе цэлы дзень, не захочаш думаць пра дзяўчынак... Там жа рэжым... — адказаў за Вадзіма Сяргей Гарноська.

А Вадзім толькі злёгку крывіў вусны ў няўлоўнай усмешцы. Ён разумеў аднакласнікаў, іх жарты. Што ім, не спазнаўшым і долі таго, што давялося спазнаць яму...