Астрыд Ліндгрэн - Браты Львiнае Сэрца

Але адзiн з мужчын, на якога ён паказаў, пэўна, крануўся розумам, калi пачуў, як плачуць яго дзецi. Ён нечакана выйшаў са строю i кiнуўся да Тэнджыла.

— Тыран! — закрычаў ён. — Калi-небудзь памрэш i ты, не забывай пра гэта!

I плюнуў на Тэнджыла.

У Тэнджыла не здрыгануўся нi адзiн мускул. Ён толькi зрабiў жэст рукой, i салдат, што стаяў блiжэй, падняў свой меч. Я ўбачыў, як меч блiснуў на сонцы, але ў гэты час Джанатан схапiў мяне i прытулiў да грудзей, схаваўшы мой твар так, каб я нiчога не бачыў. Але я адчуваў i, магчыма, чуў рыданнi ў грудзях Джанатана, а калi мы iшлi дадому, ён плакаў, чаго раней нiколi з iм не было.

У гэты дзень у Далiне Дзiкай Ружы была жалоба. Гаравалi ўсе. Усе, акрамя Тэнджылавых салдат. Iм, наадварот, вельмi падабалася, калi Тэнджыл прыходзiў у Далiну i наладжваў iм свята. Не паспела кроў няшчаснага чалавека, якога забiлi на плошчы, высахнуць, як сюды была прывезена вялiзная бочка пiва, на вогнiшчах смажылiся свiныя тушы, i па ўсёй Далiне Дзiкай Ружы разносiлiся гэтыя пахi. Тэнджылавы людзi елi, пiлi i хвалiлi Тэнджыла.

— Але ж яны ядуць свiней Далiны Дзiкай Ружы, гэтыя бандыты, — сказаў Мацiяс, — i п'юць пiва Далiны Дзiкай Ружы.

Самога Тэнджыла на свяце не было. Закончыўшы адбор людзей, ён паехаў за раку.

— Цяпер ён, самазадаволены, мабыць, сядзiць у сваiм замку i думае, што ўсялiў жах у Далiну Дзiкай Ружы, — прамовiў Джанатан, калi мы прыйшлi дадому. — Мабыць, думае, што тут нiкога не засталося, акрамя запалоханых рабоў.

— Ды тут ён памыляецца, — сказаў Мацiяс. — Чаго ён не можа зразумець, гэты Тэнджыл, дык гэта тое, што ён нiколi не зможа скарыць людзей, якiя змагаюцца за сваю свабоду i трымаюцца разам, як робiм мы.

Мы прайшлi мiма маленькага дамка з яблынямi вакол.

— Тут жыў чалавек, якога сёння забiлi, — паказаў Мацiяс.

На прыступках ганка сядзела жанчына. Я бачыў яе на плошчы i помню, як яна закрычала, калi Тэнджыл паказаў на яе мужа. Цяпер у руках у яе былi ножны, i яна адразала свае доўгiя светлыя валасы.

— Што ты робiш, Антонiя? — гукнуў Мацiяс. — Навошта ты абразаеш свае валасы?

— Для цецiвы, — глуха адказала яна.

Жанчына нiчога больш не дадала, але я нiколi не забуду яе пагляд, з якiм яна гэта прамовiла.

У Далiне Дзiкай Ружы за многае каралi смерцю, як гаварыў мне Джанатан, але самым злосным злачынствам лiчылася нашэнне любой зброi, гэта было забаронена самым строгiм чынам.

Людзi Тэнджыла гойсалi паўсюдна, вышукваючы схаваныя лукi i стрэлы, мячы i шпагi. Але яны нiколi нiчога не маглi знайсцi. I ў той жа час не было нiводнага дома, нiводнага двара, дзе не была б схавана зброя цi яна не выраблялася б.

Нездарма Тэнджыл абяцаў ва ўзнагароду белых коней i таму, хто знойдзе патаемны склад зброi.

— Як гэта неразумна, — заўважыў Мацiяс. — Няўжо ён думае, што ў Далiне Дзiкай Ружы знойдзецца здраднiк?

— Не, здраднiк ёсць толькi ў Вiшнёвай Далiне, — цiха прамовiў Джанатан.

Так, я ведаў, што са мной побач iдзе Джанатан, але ў гэта цяжка было паверыць — так змянiлi яго аблiчча барада i рызманы, у якiя ён быў апрануты.

— Джосi не бачыў прымусу i гэтай жорсткасцi. Калi б пабачыў, то нiколi б не рашыўся на тое, што ён зрабiў.

— Цiкава, што цяпер робiць Сафiя? — сказаў Джанатан. — Як бы хацелася ведаць, цi даляцела Б'янка.

— Трэба спадзявацца, што даляцела, — абнадзеiў Мацiяс. — Значыць, Сафiя перашкодзiць Джосi.

Вярнуўшыся ў дом да Мацiяса, мы ўбачылi воддаль таўстуна Додзiка: ён ляжаў на траве i гуляў у косцi з трыма iншымi салдатамi Тэнджыла. Усе яны, напэўна, былi вольныя ад спраў. Мы доўга назiралi за iмi з кухоннага акна. Яны гулялi ў косцi, елi мяса, пiлi пiва — усё гэта яны прыцягнулi з плошчы. Гульню ў косцi неўзабаве яны спынiлi i проста елi мяса i пiлi пiва, а потым толькi пiлi пiва, затым наогул нiчога не рабiлi, а толькi поўзалi сярод кустоў, як жукi, i, нарэшце, паснулi.

Iх шлемы i плашчы ляжалi на траве там, дзе яны iх кiнулi, бо каму ж прыйдзе ў галаву пiць пiва ў такi гарачы дзень у тоўстым плашчы з воўны.

— Калi б Тэнджыл ведаў, ён бы iх высек, — сказаў Джанатан.

Потым ён выйшаў на двор i, перш чым я паспеў напалохацца, вярнуўся з плашчом i шлемам.

— Навошта табе гэтыя мярзотныя рэчы? — прабурчаў Мацiяс.

— Я яшчэ не ведаю, — адказаў Джанатан, — але, можа, настане момант, калi яны мне будуць неабходны.

— Глядзi, можа наступiць момант, калi цябе схопяць...

Але Джанатан сарваў з сябе барадуi рыззё, надзеў шлем i плашч i так стаў падобны на салдата Тэнджыла, ажно стала страшна. Мацiяс схамянуўся i папрасiў яго схаваць гэтыя жахлiвыя рэчы.

Джанатан так i зрабiў.