Ян Борщевский - Драўляны Дзядок i кабета Iнсекта (на белорусском языке)

Некалькi дзён бавiў я ў прыемных размовах у доме пана Зямельскага, увесь час адчуваючы ветлiвасць i шчырасць сэрцаў усёй ягонае сям'i. Я быў невыказна шчаслiвы. Час той прамiнуў як найпрыемнейшы сон.

Узышло сонца, пагодны ранак, час у падарожжа. Пасля снедання я развiтаўся з усiмi са слязьмi на вачах, а памяць пра iх назаўсёды засталася ў маёй душы.[13

Каментары

Першая частка (раздзелы "Што здарылася з Драўляным Дзядком" i "Кабета Iнсекта") гэтае аповесцi Я.Баршчэўскага была надрукавана ў пятым томiку альманаха "Niezabudka" на 1844 г. яшчэ да з'яўлення "Шляхцiца Завальнi". Другая частка - у восьмым томiку альманаха Казiмiра Буйнiцкага "Rubon" на 1847 г. ужо пасля выхаду "Шляхцiца Завальнi".

1. Klauber svulpsit - Клаўбер напiсаў па замове (цi Клаўбер пiсаў па жаданню) ад лац. абрэвiятуры s(i) vul(tis) (scri)psit (цi s(i) vul(t) (scri)psit).

2. Лаёла Iгнат (1491-1556) - дробны iспанскi шляхцiц, што заснаваў ордэн езуiтаў. Выбраны ў 1541 г. пажыццёва генералам ордэна, якi быў апiрышчам Контррэфармацыi.

3. Баболя Андрэй (1591-1657) - манах ордэна езуiтаў. Вызначыўся сваёй рэлiгiйнаю дзейнасцю ў Бабруйску i Пiнску. Падчас вайны ў 1657 г. быў замардаваны казакамi.

4. Ксаверый Францiшак (пам. у 1552) - пакутнiк i святы каталiцкае царквы, адзiн з першых мiсiянераў езуiцкага ордэна ў Азii.

5. У другой частцы аповесцi замест крыптанiма З... пададзена поўнае прозвiшча гаспадара - пан Зямельскi.

6. У 1820 г. царскiя ўлады забаранiлi дзейнасць езуiтаў у Расеi.

7. Фактар - пасрэднiк, ад лац. factor - той, хто выконвае.

8. Гэтая частка аповесцi закончана ў 1843 г. Змяшчаючы яе ў альманаху "Niezabudka" (т.5 на 1844 г.), Я.Баршчэўскi абяцаў працяг у наступным томе.

9. Першая страфа "Ранiшняе песнi" Ф.Карпiнскага.

10. Феакрыт (канец IV ст. - I-я пал. III ст. да н.э.) - старажытнагрэцкi паэт, заснавальнiк жанру iдылii. Асобныя яго творы перакладаў С. Шымановiч.

11. Геснер Саламон (1730-1788) - швейцарскi паэт i мастак. Пiсаў на нямецкай мове. Аўтар зборнiкаў "Iдылii" ў прозе (1756) i "Вершы" (1762).

12. Шымановiч Сымон (1558-1629) - польскi паэт-гуманiст. У гiсторыю польскае лiтаратуры ўвайшоў як стваральнiк цыкла "Iдылii" (1614).

13. Напрыканцы аповесцi пазначана: "Працяг у наступным нумары".