Уладзімір Караткевіч - Маці Ветру

Здесь есть возможность читать онлайн «Уладзімір Караткевіч - Маці Ветру» весь текст электронной книги совершенно бесплатно (целиком полную версию без сокращений). В некоторых случаях можно слушать аудио, скачать через торрент в формате fb2 и присутствует краткое содержание. Жанр: Проза, на белорусском языке. Описание произведения, (предисловие) а так же отзывы посетителей доступны на портале библиотеки ЛибКат.

Маці Ветру: краткое содержание, описание и аннотация

Предлагаем к чтению аннотацию, описание, краткое содержание или предисловие (зависит от того, что написал сам автор книги «Маці Ветру»). Если вы не нашли необходимую информацию о книге — напишите в комментариях, мы постараемся отыскать её.

Прадавалася Радзіма.
Яна прадавалася з беднаю сваёю зямлёй, са старажытнымі пушчамі, з блакітным крышталем рэк і квітнеючымі лугамі, з вадою і небам, замкамі і халупамі, з матчынай ласкай і ўсмешкай дзіцяці, з мудрымі дзядамі і пяшчотнымі дзяўчатамі, з камянямі старажытных будынкаў, з крывавай гісторыяй народа, з яго сучасным і будучым, з яго воляй.
Прадавалася Радзіма.
Яна прадавалася цалкам і ўразбіўку, за грошы і напавер. Прадавалася кожным, хто не ленаваўся, і кожнаму, хто пажадаў бы крывадушнаму другу і крыважэрнаму ворагу.
Даражэй прадаваліся правы феадалаў на ўладу, танней — вера і зусім танна — чыстая, як золата, беларуская мова.
Было кепска. Толькі што адгрымела паўстанне Усця і іншых вёсак на Дняпры і на Сожы. Паслугачы Радзівіла з перапуду сунулі татарам (аднекуль з-пад Мінска) грошы і разам з імі ўзяліся душыць людзей Рыпячага Кола.
Адсячэнне галавы і калесаванне зрабіліся звычайнаю справаю, і маўчанне было глыбокім, а падзенне нізкім. Трупы галоты былі ўсюды: на шыбеніцах, на дне сажалак, у каменных мяшках.
І кожан баяўся сказаць слова.
І ўсё ж такі ўладары калаціліся ноччу, і холад ахапляў іхнія душы, калі ім здавалася, што недзе рыпяць колы мужыцкіх вазоў.
А пад зямлёю, што піла ў апошнія часы не дажджы, а кроў страчаных, нешта рухалася і імкнулася прабіцца на свет і пакуль што толькі шарудзела.
Гэта рос Гнеў.

Маці Ветру — читать онлайн бесплатно полную книгу (весь текст) целиком

Ниже представлен текст книги, разбитый по страницам. Система сохранения места последней прочитанной страницы, позволяет с удобством читать онлайн бесплатно книгу «Маці Ветру», без необходимости каждый раз заново искать на чём Вы остановились. Поставьте закладку, и сможете в любой момент перейти на страницу, на которой закончили чтение.

Тёмная тема
Сбросить

Интервал:

Закладка:

Сделать

І сапраўды, зараз было ўсё адно.

Гарачая хваля пяшчоты, удзячнасці, захаплення затапіла сэрца Ветру. Не маючы змогі ўтрымацца на нагах, ён паваліўся перад ёю, лавіў яе рукі, цалаваў іх, такія маленькія, халодныя ад расы, і голасам, перарывістым ад рыданняў, толькі і мог выціснуць:

— Любая! Даруй... даруй!

Яна заціснула яму далонню рот, але ён вызваліўся.

— Але як, як магла ты так рашуча пайсці на гэта?!

Яна не адказала. Яна проста апусцілася на траву, бліжэй да яго, узяла яго руку і абвіла яе вакол сваёй шыі.

Ён маўчаў, і яна сама, першая, пацалаваля яго ў вусны, і толькі тады ён адчуў, як перарывіста то прыціскаюцца, то ледзь аддаляюцца яе вусны, як запракінуўся яе стан, як вочы яе з небывалым, дзіўным выразам глядзяць на яго, зразумеў, што няма зараз і потым не будзе такой, як яна, — і прачнуўся да жыцця.

Усё бліжэй і бліжэй адны да адных былі іхнія вочы, усё бліжэй адчувалі яны адно аднаго і, урэшце, сталі адным, неразрыўным: вусны аднаго на вуснах другой, вочы аднаго ў вачах другой.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Калі лёгкі вецер зашапацеў у верхавінах дрэў, калі зоры пачалі стомлена мігаць і хмель стаміўся абвіваць дрэвы, яна заснула, прыпаўшы тварам да яго моцнай і цвёрдай рукі.

Яны ляжалі пад адным плашчом, і Агата, прытуліўшыся да яго (быццам баялася згубіць), уздрыгвала, нешта гаварыла і ледзь чутна стагнала ў сне.

Недзе спявалі жабы. Была ціша.

“Бервяно, жывёла, — думаў пра сябе Вецер, — увесь дзень так мучыў і абражаў маці і яе”.

З пяшчотай, удзячнасцю, здзіўленнем паглядзеў Вецер на надламаныя бровы, дрыжачыя доўгія веі, дзіцячы рот, пахучыя валасы, на ўвесь гэты мілы, зараз назаўсёды родны твар.

VI

Ранняй раніцай свісцелі івалгі, апошні крык леляка гучэў з лясное цемры. Быццам страшная навальніца праімчалася над маленькім пачынкам, над драўляным будынкам маці Ветру, пакінуўшы пасля сябе бязбурнае і чыстае паветра.

Маленькія галасістыя птушкі цывікалі ў лістоце: кожнае маленькае птушынае цельца разрывалася ад самазабыццёвай радасці жыцця. Яны пазбыліся жахаў яшчэ адной ночы.

— Жыць! Жыць! Жыць!

— Жыў! Жыў! — адказвалі вераб’і.

— Жывы вы? Жывы вы? — пыталася кнігаўка ў небе над мокрымі сожскімі лугамі.

— Так. Так, — спрабаваў апошнім каленцам сцвердзіць салавей у калінавым кусце, але прыпамятаў, што не яго час, і сарамліва заціхнуў.

І Вецер таксама жадаў стаць тварам да сонца і красак і мокрых, пахучых лісцяў бэзу, якія абдаліся за ноч халоднай расіцаю і крычаць:

— Жыў! Жыў! Чуеце вы? Жыў!

За шуламі варот ужо стаялі асядланыя коні з узорнымі перакіднымі торбамі, і корд Ветру быў прытарочаны да сядла варанога жарабца. І поруч стаяў белы конь Агаты.

А сам Вецер з Агатаю стаялі на каленях перад маткаю, якая за гэтыя дзве ночы зусім пасівела. Вочы на паўтвару, ліхаманкавы румянец, чорнае пакрывала на плячах і такі ж, як раней, стройны, прамы стан.

Маці бласлаўляла іх, ламала над галавою “чужынскую стралу” і шаптала апошнюю ваенную замову:

— Ад страляння чужынскага, ад сухоты агнявой — косткі і мяса, сэрца і ныркі, жылы і печань, мазгі і вочы, і уды тайныя хай моцнымі будуць... ...ад корда і шаблі, рацішча і пулгака, нажа і шыбня, шастапёрка і аркана, і дубіны з крэмню і дубу, і каменнай сякеры, ад удару шчытом, ад дзіды і стралы — хай моцнымі будуць косткі і плоць і кроў...

...сілы дай, калі вораг перакуліць і занясе нож, даць яму нагою ў прычыннае месца...

...на ворага няхай перад бойкаю нападзе трасенне яго ступіц, і жылы падкаленнай, і нядужасць рукі, і цемра ў вачах...

Яна шаптала даволі доўгі час, і Вецер чуў толькі асобныя ўрыўкі, калі яна пачала чытаць, дзеля папярэджання, замовы “на ратных”. Ён не верыў, але пакрыўдзіць маці не мог Яму было ўсё адно, будуць чытаць нешта або зусім не будуць, і ён толькі адмячаў у галаве:

“Вось ад ліхаманкі, калі спіш на зямлі, вось ад таемнай атруты ворага, а вось ад крыві”.

І яшчэ шмат чаго. Доўга-доўга шаптаў голас маці, быццам яна ў апошнюю гадзіну ад усяго жадала абараніць сына. І ўрэшце ўвесь запас замоў скончыўся, і яна не магла больш нічога прыпамятаць, а таму з цяжкім уздыхам сказала:

— Ну вось і ўсё. Зараз вы... як за тоўстым мурам.

Яна не ведала, што не ад такой смерці і не ад зброі скончыцца бліскучае жыццё яе сына, што ад такой смерці яна не замовіла яго, бо такой страты не бачыла яшчэ зямля, сытая крывёю.

І маці яшчэ сказала толькі:

— Думаеш, жонка лепшая за матку, якая ўчора спудзілася твайго корда. Няўжо ты думаў, што я баялася смерці? Я ведала, што ты можаш, не памятаючы сябе, ударыць кордам. І я не жадала, каб хтось сказаў: гэта той, што забіў сваю матку, — чаго ідзяцё за ім, людзі? Пра цябе думала я нават і тут. А ты падумай, хіба свеціць мне сонца, калі яно не свеціць табе?

Читать дальше
Тёмная тема
Сбросить

Интервал:

Закладка:

Сделать

Похожие книги на «Маці Ветру»

Представляем Вашему вниманию похожие книги на «Маці Ветру» списком для выбора. Мы отобрали схожую по названию и смыслу литературу в надежде предоставить читателям больше вариантов отыскать новые, интересные, ещё непрочитанные произведения.


libcat.ru: книга без обложки
Уладзімір Караткевіч
libcat.ru: книга без обложки
Уладзімір Караткевіч
Уладзімір Караткевіч - Эсэ
Уладзімір Караткевіч
Уладзімір Караткевіч - Нямоглы бацька
Уладзімір Караткевіч
Уладзімір Караткевіч - Вужыная каралева
Уладзімір Караткевіч
Уладзімір Караткевіч - Куцька
Уладзімір Караткевіч
Уладзімір Караткевіч - Млын на Сініх Вірах
Уладзімір Караткевіч
Уладзімір Караткевіч - Маці ўрагану
Уладзімір Караткевіч
libcat.ru: книга без обложки
Уладзімір Караткевіч
libcat.ru: книга без обложки
Уладзімір Караткевіч
Отзывы о книге «Маці Ветру»

Обсуждение, отзывы о книге «Маці Ветру» и просто собственные мнения читателей. Оставьте ваши комментарии, напишите, что Вы думаете о произведении, его смысле или главных героях. Укажите что конкретно понравилось, а что нет, и почему Вы так считаете.

x