Марта Пиньска - Беларуска (на белорусском языке)

XIII

каханне

вывяраю яго

як падкiданне крышталёвага шарыка

каб не схапiць лiшне моцна

i не раздушыць

ад мяне да цябе

ашаламляльна поўны пералёт

ад мяне да цябе

а ў тым пералёце спасцiгаеш раптам

буфер паветра

подых космасу

як жа цудоўна мякка

вяртаецца шар

убiваючыся

у клуб майго цела

гэта як распусканне

у прасторы i паветры

у космасе тваёй душы

без страху

вяртанне шара як нараджэнне

можна сябе загубiць

у поўным нутры

вiльготнай бяспекi

чарговы подзьмух ужо без кахання

i пакуты

толькi ў зачараванасць i радасць

вяртаемся так да сябе падкiдаючы крышталёвы шарык

з мяне з табою ад цябе да мяне

бясконцае перапаўненне каханнем

нацягненыя памiж двума полюсамi космасу

адчуваем поўнiцу ў хвiлi пералёту

крышталёвага шара

полюсы таго самага космасу

што ўдасканальваюць самi сябе.

XIV

Яе вобраз я нярэдка параўноўваю з беларускiм краявiдам. Такi спакойны, монахраматычны пейзаж з карцiн Бялынiцкага-Бiрулi. Калi-нiкалi смех разбiрае, - як гэта беларусы, выйшаўшы з багнаў i займаючыся асушэннем тэрыторыi пад будучыя гаспадаркi, не падбалi пра структуру свайго грамадства. I яшчэ не-не ды выдурнiваюцца ў досцiпах, расказваючы, як Пан Бог, стварыўшы прыгожы беларускi ландшафт i рахманых, памяркоўных людзей, прыйшоў да высновы, што ўсё гэта цi не занадта шыкоўна. I даў iм прэзiдэнта, якi псуе, што толькi ў рукi возьме. Апошнiм часам баюць таксама, як iхнi Лукашэнка спадобiўся гонару разам з Клiнтанам i Ельцыным паўстаць перад аблiччам Бога i даведацца, што праз месяц грымне канец свету. Ельцын i Клiнтан вярнулiся ў свае сталiцы i абвясцiлi народам, што блiзiцца канец свету. А Лукашэнка найперш пахвалiўся, што быў прыняты самiм Панам Богам, пасля сказаў: "Буду правiць вамi да канца свету".

Але па сутнасцi гэтая краiна - пануры закутак вiславухага, вiльготны i журботлiвы.

Яна заўсёды дадае, што, без гор, няшмат чым адрознiваецца ад расчараванай Iрландыi. Дарэчы дадам, што iрландцы дапялi ўсё-такi да вясёлых пабаў з выдатным пiвам.

Тады яна зацягвае мяне ў "Ракаўскi бровар".

Там, схiлiўшыся над куфлямi, услухоўваемся ў шматмоўны гоман - то польскi, то расейскi. Ламанай ангельскай нейкi палiтык даводзiць заходнiм дыпламатам, што нешта тут можна-такi зрабiць. А яны, слухаючы, недаверлiва хiтаюць галавою.

Калi ж я хацела вярнуцца да апiсання беларускай флегматычнасцi, яна фыркнула, што не дужа я ў такiх рэчах разбiраюся. За iх спакойнай натурай камуфляж. Кожны селянiн, не мусова беларускi, гэта чалавек, якi хавае свае эмоцыi, нават калi шчыруе, дык знехаця. А мiж тым за гэтым бушуюць бурныя буры i жарсцi.

Заўважыўшы цень iронii ў куточку маiх вуснаў, яна сарвалася з лаўкi, грукнула аб стол пустым куфлем i запрасiла мяне зараз жа з'ездзiць да аднаго мастака.

Мы выйшлi з рэстарана, азiраючыся, каб злавiць якое аўто. Яна стала на краi тратуара i, махаючы рукою, спрабавала спынiць машыну. Мяне больш не здзiўляе, што лавiць з тратуара прыватную машыну - гэта тут як бы звычайнае скарыстанне паслугi. Нават калi гэта дзяўчына ў кароткай спаднiцы, якая познiм вечарам вяртаецца дамоў, вадзiцель не падумае пра яе як пра прастытутку. Проста спынiцца, падсадзiць, давязе да дома, возьме з яе колькi там "зайцаў" i будзе мець у салоне на некалькi хвiлiн моцны пах дзявочай касметыкi. Вядома, не выключаны i iншыя варыянты, але ж такое можа стацца ўсюды.

Тым разам на вулiцы не было задужа людна. Стаiм i нiчога. Тры цёмныя мерсэдэсы з пярэднiмi коламi на тратуары з нявыключанымi рухавiкамi. За прыцемненымi шыбамi ледзь можна разгледзець маладыя мужчынскiя голеныя твары. Усiмi сваiмi паводзiнамi i выглядам яны будзяць падазрэнне. Зрэшты, можа тут такi стыль, але я стараюся не садзiцца ў такiя машыны.

Мы пайшлi ўнiз убок Нямiгi. Яшчэ цiшэй.

Яна прапанавала мне перайсцi на другi бок вулiцы i спусцiцца ў метро. Мiнулага года ў гэтай падземцы загiнула паўсотнi маладых людзей, затаптаных у панiчным цiску пасля майскага канцэрта пад адкрытым небам. На сценах парасклейваныя картачкi з iх прозвiшчамi, закапцелыя ад свечак гранiтныя халодныя плiты, на якiх задушаныя i спляжаныя твары маладых дзяўчат упiсалi свой апошнi крык альбо ўздых роспачы.

Калi мы праходзiлi мiма гэтага трагiчнага месца, яна расказала мне, што гiсторыя горада пачынаецца з вялiкай бiтвы на Нямiзе. Славянскiя войскi сцялiся ў бойцы са славянскiмi. Полацак, Кiеў... Нямiга са спакойнай рэчкi ператварылася ў крывавы паток. Гiсторыя горада пачынаецца з крывi. Цяпер тут няма ракi, засталася толькi назва. Дзесьцi пад вулiцамi бягуць каналiзацыйныя трубы з брудным струмянём, якi ўпадае ў Свiслач.