Hasan H. Yıldırım - KAWA Hareketinin Kırılma Süreçleri

Bahoz Şavata; hafif yaralı, polis ve jandarma çemberini yararak kaçmayı başarır. Ulaştığı bir köyde bir samanlığa saklanır. Samanlık Köy muhtarınınmış. Sabah hayvanlara yem vermek için samanlığa inen köy muhtarı Bahoz Şavata ile gözgöze gelir. Sonra jandarmaya haber göndererek onu yaklatır.

Bu gelişmelerden habersiz olarak Xusur köyünde, kendilerini bekliyordum. Yalnız başına Kemal Artuç çıkageldi, yanında yoldaşları yoktu.

“Arkadaşlar nerede?”diye sordum.

Kemal Artuç; “Bilmiyorum,” dedi.

“Nasıl yani! Arkadaşların akıbetinden bihaber misin?”

Kemal Artuç; “Arkadaşların içinde olduğu araba önde gidiyordu. Biz arkalarında seyrediyorduk. Aramızda epey mesafe vardı. Bingöl yol ayırımına geldiğimizde, arkadaşların içindeki araba taranmış halde yol kenarındaydı. Cam kırıkları vardı. Yola, kum torbaları ile barikat kurdukları anlaşılıyordu. Sanırım çatışma çıkmış. Olay nasıl sonuçlandı, arkadaşlar kaçtı mı, yakalandı mı, yaralı mı, ölümü bilmiyorum. Fakat olay yerinde kimse yoktu,” dedi.

Kemal Artuç'un anlatımları, aydınlatmıyordu beklentilerimi. Yapılacak bir şey de yoktu. Çaresiz beklenilecekti. Ama beklenilmezki, söz konusu akibet olursa. Ki; o akibet, çığlık çığlık ve imdaat, ey hawar dercesine ise... Merkez Komite üyeleri o sıra Dersim’deydi. Haber salınarak Xusur köyünde toplanıldı. Toplantı başladı ama, hepsi moralman çöküntü içindeydi. Toplantı fazla uzatılmadı, sadece eylemin gidişatı üzerinde duruldu. Bu konuda pek fazla bilgimiz de yoktu. Bildiğimiz sadece Kemal Artuç’un anlattıklarıydı. Onun anlattıkları da, beklentileri karşılamaktan uzaktı. Konunun anlaşılır kılınması için, arkadaşların akibetinin belirlenmesiyle olacaktı. Beklemekten başka çare yoktu.

Devletin KAWA’ya yönelmesi de bekleniliyordu. Yakalandılar mı, yakalandılarsa, konuşup konuşmayacakları bilinmiyordu. Onlarla ilişki kuruluncaya kadar, tedbirli davranılması ve bildikleri ilişkilerin dondurulması gerekiyordu. Bedri ve Şavata Malatya KAWA İl Komitesi üyeleriydi.

Hüseyin Şen, Kava dergisi yazi işleri müdürlüğünü üstlenmişti Aynı zamanda; Dersim, Elazığ, Erzincan, Bingöl, Muş bölge komite üyesidi.

KAWA Merkez Komitesi, affedilmez bir hata yapmıştı. Hüseyin Şen eylemi öncesi, Kava yayınevi sorumlu müdürü Mehmet Müfit’in yakalama olayından ders çıkarmamıştı. Aynı hatayı, bir kez daha yapmıştı. Hüseyin Şen'in bu eyleme katılmasını engelememekle, örgütü büyük bir rizokayla karşı karşıya bırakmıştı.

İşin esası budur. Davut Kurun yazdığı anı kitabında bir bütünselik içinde tüm olayları çarptığı gibi bu olayıda çarpıtmıştır. “Olaydan haberim yoktur” demektedir. Kendini temize çıkarmaktadır. İnsanın hayatı yalan üzerine kuruldumu her çirkefliği, her iftirayı siyaset edinir. Davut Kurun’nun yaptığı da budur. Ne demek haberim yoktu? Kendisi Merkez Komite üyesi değil miydi? Olay MK toplantısında konuşulmadı mı? Kimin katılacağı tartışılmadı mı? Eylemciler Muş’a yolcu edilirken Davut Kurun’da Dersim’de değil miydi? Niye engellemedi? Bu gelişmeler sadece Davut Kurun’un bilgisi dahilinde olmadıki. O sırada tüm MK üyeleri gibi, Davut Kurun da Dersim’deydi. Bu realiteyi sen hasıraltı et, kalk yıllar sonra; “Muş’ta, Devlet Üretme Çiftliği’nde silah alma eylemine göndermek (Hüseyin Şen için demektedir) ise kasıt değilse aptallıktır. Bu işe karışanlara karşı, ister kasıt ister acemi deyin, ne olursa olsun büyük bir güvensizlik duymaya başladım!” diye yazmaktadır.

Burada soru şudur: Davut Kurun MK üyesi. Olay MK’de tartışılıyor. Karşı çıkmıyor. Yıllar sonra kalkıyor, “haberim yoktu” demektedir. Peki sormazlar mı, sen Yalova Kaymakamı mıydın? Anlatımlarına bakılırsa o rolü kendisine yakıştırmış. Uygundur dedim geçtim.

Bu süreçte KAWA Hareketi, 2. Kongre hazırlıklarını yapıyordu. Merkez Komite ve ileri kadroların çoğunluğu Dersim'deydi. Olay kongrede de tartışıldı ama, sağlıklı bir sonuca varılamadı. Hüseyin Şen işkencede katledilmiş, Bahoz Şavata ve Bedri Yolcu tutuklanmıştı. Olayın açığa çıkması için içerde olanlarla konuşulması gerekiyordu. Kongre'de bu yönlü bir kararda çıkmıştı. Fakat Merkez komiteye seçilen Alişer Gürgöz, Cemil Gündoğan ve Kemal Artuç olayı hasıraltı etmek için bu konu da hiçbir girişimleri olmadı. Kendileri defalarca uyarılmasına rağmen oralı olmadılar. Bunun üzerine içerdeki iki arkadaşla konuşup olayı açığa kavuşturmak için harekete geçtim.

Başka da bir seçenek kalmadığından, iş başa düşmüştü. Kararı-mı verdim, bir fırsat bulur bulmaz, bu sorunu açığa çıkarmak için, içerdeki arkadaşlarla konuşacaktım. Bedri ve Şavata’nın mahkemesi açılmış, dava devam ediyordu. Malatya'dan Dersim'e giderek, Av. Hüseyin Yıldırım ile görüştüm.

“Hüseyin ağabey, arkadaşlarla görüşebilir miyim?”

Avukat; “cezaevinde mümkün değil. Akrabaları dışında görüş yasağı var. Mahkeme salonunda belki konuşabilirsiniz. O da başlarındaki subayın tavrına bağlı,” diyerek yanıtladı.

“Peki, mahkeme salonuna girmem mümkün mü? Bunun için, ne yapmam gerekiyor?” diyerek sordum.

Avukat; “iki gün sonra mahkemeleri var. Birlikte Elazığ'a gidelim. Bir girişimde bulunalım. Orada bazı tanıdıklarım var. Sanırım seni mahkeme salonuna alabilirim,” dedi.

Bir sonraki gün Av. Hüseyin Yıldırım ile birlikte Elazığ'a gittik. Sürekli kaldığı, Kristal Palas otelinde geceledik. Otel katibi tanıdık olduğundan, kimliğimi kara deftere kaydetmedi. Fakat bu, çok önemli değildi sonuçta ve bir sonraki gün, duruşma salonuna gidecektim. Orada, kimlik bildirme mecburiyeti vardı. Gün ışımış ve biz de, Sıkıyönetim Mahkemesinin yolunu tuttuk. Avukatın çabaları sonucu mahkeme salonuna girme izni alındı. Kısa bir süre sonra Bahoz Şavata tek başına mahkemeye getirildi. Mahkeme salonuna girdik. Ben Şavata'nın arkasında oturdum. Daha nasılsın demeden başındaki subay araya girerek “konuşmak yasak,” deyip bizi konuşturmadı. Aldığım rizikoya rağmen eli boş Malatya'ya döndüm. Kaldı ki; konumum gereği, öylesine bir rizikoya atılmam af edilecek bir tavır değildi. Bir hataydı yaptığım ve ileride ikinci bir hata daha yapacaktım.

Bedri Yolcu'nun, Malatya kapalı cezaevine sevki çıkınca, onu ziyaret edecek ve kendisinden de sert bir eleştiri alacaktım. Fakat Bedri'den olayın Kemal Artuç'un anlattığı gibi gelişmediğini öğrendim.

Ben; “Bedri, olay nasıl gelişti? Kemal Artuç'un bindiği araba önde gidecek ve herhangi bir olumsuzlukta, sizi haberdar edecekti. Fakat olay böyle gelişmiyor. Kemal Artuç arkada kalıyor ve siz önden seyir ediyorsunuz. Niye?

Ayrıca olayın gelişimini Kemal Artuç'a sorduğumuzda, O; 'biz olay yerine geldiğimizde, arkadaşların içinde olduğu araba taranmış halde duruyordu. Yola, kum torbalarıyla barikat kurulmuştu. Etrafta, cam kırıkları vardı. Olay yerinde kimse yoktu. Arkadaşların akibetini bilmiyorum,'’ demişti bizlere.

Bu anlatımları dinlediğinde, Bedri; “anlattığının bir kısmı doğru, bir kısmı doğru değil. Yola kum torbaları ile barikat kurmaları, arabanın taranması, cam kırıklarının olduğu doğru da, Kemal Artuç'un içinde olduğu araba olay yerine geldiğinde, biz henüz olay yerindeydik. Beni polis otosuna almışlardı. Hüseyin yaralı olduğu için, onunla ilgileniyorlardı ve gelip-giden tüm arabalara yol veriliyordu. Oturduğum yerden bunları görebiliyordum ve sürekli gözüm Kemal Artuç'un da içinde olduğu arabayı aradı durdu. Onların da yakalanacaklarından endişeliydim ve öyle olmadı. Bir müddet sonra içinde olduğu araba, hızını keserek yaklaştı, durmak istedi ve polis, geç işareti yapınca da araba durmadığı gibi, olay yerinden süratli bir tarzda uzaklaşarak gözden kayboldu ve ben de içimden bir oh çektim. Onların kurtulduğuna çok sevinmiştim. Yakalanmamızda onun bir suçu yok. Evet plana göre onun bindiği araba önde gitmesi gerekiyordu. Biz onları takip etmemiz gerekiyordu. Bir süre sonra bizimki buna uymadı. Son sürat yaparak onları geçti, bildiğin gibi kurulan barikata tosladık,” dedi. “Bizimki” dediği Bahoz Şavata idi.