Алексей Якимович: Залатая дзіда

Нгенечэн стукнуў залатой дзідай аб зямлю.

— Ты добра сказаў, правадыр. Вы ўсе заслужылі шчасце. Вось залатая дзіда. Яна дасць шчасце табе і твайму племені. Беражыце яе. Пакуль яна ў вас, з вамі ваша шчасце.

Нгенечэн працягнуў Лінкану залатую дзіду. Лінкан узяў яе і ледзь не выпусціў з рук: не чакаў, што такая цяжкая. Нгенечэн бліснуў на яго вачыма-ліхтарыкамі.

— Я даю вам залатую дзіду, а ты, правадыр, павінен аддаць мне каго-небудзь з вашага племені. Я забяру яго з сабою.

Вось яно што! Аддаць Нгенечэну — значыць аддаць назусім, як у ахвяру. Чаму ён не просіць самых найлепшых напіткаў ці самую сытую ламу? Каго ж яму аддаць? Мужчыну, жанчыну, дзіцё? Ці добра так будзе? Нехта ж пасля папракне.

Але ж усё племя загіне, калі будзе спякота. Загіне… Аддаць… Ці зразумеюць людзі?

У жоўта-чырвоным шары нешта піскнула, а пасля працягла загудзела. Нгенечэн тупнуў нагою.

— Правадыр, хутчэй вырашай. Мяне клічуць.

Яго клічуць. Выходзіць, нехта сядзіць у гэтым шары. Відаць, злыя духі. Ім не даспадобы, што Нгенечэн хоча дапамагчы мапучэ. А калі сябе прапанаваць у ахвяру? Але ж Нгенечэн сказаў, каб аддаў каго-небудзь з племені.

У жоўта-чырвоным шары зноў піскнула, загудзела. Лінкан пахіснуўся, быццам яму на спіну знячэўку ўзвалілі цяжар.

— Хутчэй, правадыр, — прамовіў Нгенечэн. "Валадар людзей, дазволь мне яшчэ крышку падумаць", — хацеў сказаць Лінкан, але наперад ступіў Анту.

Нгенечэн быццам чакаў гэтага. Ён узяў Анту за руку і павёў у жоўта-чырвоны шар. А ён, Лінкан, стаяў, бы аглушаны.

Нгенечэн і Анту ўжо каля жоўта-чырвонага шара. Анту азірнуўся. На ягоных вачах Лінкан убачыў слёзы. Нгенечэн абхапіў яго, пасадзіў у жоўта-чырвоны шар, залез сам. Дзверцы адразу ж зачыніліся. Нешта загудзела, і шар, скалануўшыся, панёсся ўверх. Лінкан задраў галаву, праводзячы яго вачыма. Калі жоўта-чырвоны шар стаў маленькай кропкай, падобнай на гарачы вугалёк, па небе паласнула маланка, зарагатаў гром, і на зямлю ўпалі першыя кроплі дажджу, забарабанілі па лісцях. А Лінкану здалося, што там, высока ўгары, мільгануў самотны твар Анту. Ледзь раскрываючы губы, Лінкан прашаптаў:

— Сны збываюцца.

Мінула сем гадоў пасля таго, як Нгенечэн павёз з сабою ў жоўта-чырвоным шары індзейца племені мапучэ Анту. У гасцініцы невялікага гарадка адной з краін Лацінскай Амерыкі сядзелі Алеся, Максім і я, Антось Маркевіч. Менавіта я расказваю вам гэтую гісторыю. Хтосьці з вас запытаецца: як жа ты, беларус, апынуўся ў Лацінскай Амерыцы? Што ж, здараецца. Паслухайце, як было.

Аднаго разу настаўніца іспанскай мовы нашай мінскай школы Ніна Іванаўна (у нашай школе іспанскую мову вывучаюць з першага класа) прачытала нам, што вядомая ў свеце лацінаамерыканская газета праводзіць конкурс пад назвай "Хто лепей ведае Лацінскую Амерыку?". Узнагарода пераможцам конкурсу — падарожжа па Лацінскай Амерыцы. Наш шосты клас, як гаворыцца, адразу ж уключыўся ў гэты конкурс і перамог. Мы думалі, што ў Лацінскую Амерыку адправімся ўсім класам, але нам сказалі, што могуць паехаць толькі чатыры чалавекі. Для паездкі выбралі Максіма, Алесю і мяне. І Ніна Іванаўна паехала з намі. Хіба адпусцілі б нас бацькі без настаўніцы? Чаму выбралі менавіта мяне, Алесю і Максіма? "Як лепшых знаўцаў іспанскай мовы", — так сказаў дырэктар школы Кузьма Ільіч. Мы ездзілі па гарадах, наведвалі музеі, паднімаліся на горы, ды на пяты дзень неспадзявана захварэла Ніна Іванаўна. Яе паклалі ў бальніцу, а мы адправіліся ў гэты невялікі гарадок. Спадзяваліся, што і тут нам пакажуць нешта незвычайнае. Але ж нас адразу з аэрапорта прывезлі ў гасцініцу і папярэдзілі, каб надвор не выходзілі, бо ў горадзе з'явіўся вампір, які нападае на людзей.

Другі дзень мы ў гасцініцы. З намі быў індзеец па імені Анту (яму даручылі ахоўваць нас). Але зранку ён пайшоў у горад, каб даведацца, што там робіцца.

А ў пакоі душна, кашуля прыліпае да спіны. Я, седзячы на крэсле, гляджу на Алесю. Яна, закусіўшы губу, пазірае ў акно. Насупраць мяне — Максім. Ён раз-пораз чухае свой кірпаты нос і моршчыць лоб: відаць, думае пра таго вампіра, які прагне чалавечай крыві. А можа, успамінае, як мы развітваліся з аднакласнікамі? Яны, вядома, цяпер зайздросцяць нам. Зайздросцяць… Ніна Іванаўна ў бальніцы, а дзесьці на вуліцы вампір.

— Антось, — звяртаецца да мяне Максім, — не верыцца, што ў горадзе вампір.