Леапольд Стаф - Высокія дрэвы

Знаю, што сніць
Лес, бо час начны, цудаў поўны,
Даўно глядзіць
На мяне ясным вокам поўні.

Даўным-даўно
Глухамань мяне цішай суроча...
Пакуль не відно
Пакахалі мяне чары ночы...

Ноч пакрысе
Сыпле ўглыб мне прызнанняў дукаты...
Адкрыты ўсе
Мне апоўначы дзіўныя спраты...

1903

Ліповым кветам, ліповым лісцем
Парог ўвабраў я на тваё прыйсце.

Віном заставіў, нібы на свята,
Свой стол, каб госцю прыняць у хату.

Кілімам ложак заслаў адрання
На тваё прыйсце, на прывітанне.

Мае абдымкі, мае цалункі
Табе хаваю, як падарункі.

Пасля разлукі, што сушыць, нудзіць,
На дзень сустрэчы... якой не будзе.

1905

О Божа! Марна ўсё, усё навокал,
Як літасць, што лье слёзы над бяднотай,
А думка шкандыбае ў шчытным змроку,
Нібы сабака, выгнаны на слоту.

Гаротны вечар, ранак невясёлы,
І да пакутаў сэрцы ўсе глухія,
Як да малітваў жабракоў касцёлы...
На вусны мае, Божа, глянь сухія!

Зноў восень крочыць па глухіх завулках
З нудліваю, як боль зубны, тугою,
Як хлеб жабрацкі з вотруб’я ці мулкі
Валун той у журбы пад галавою...

I дрэнна ўсё на гэтым млосным свеце...
Без сну і без надзей ляжу, аглухлы,
I боль, як стрэмка, хворы дух вярэдзіць,
І сплюшчыць не магу павек апухлых.

Згалелых дрэў я чую енк бясконцы,
I думкі мае сумныя, бы слота,
Бы прыгарад, дзе не бывае сонца...
Ідзі, о Божа, за маёй журботай...

Сабакам вые сэрца!.. Хрысце любы!
Скуль моцы ўзяць?.. Зірні на люд мізэрны!
Брыда і зайздрасць, быццам рак, іх губіць —
Ах, і нікога — з сэрцам чыстым, верным!

Ты, Божа! Нэндзы брыдкія напоі
Не паднасі рабам Тваім! Укленчаць
Ад голаду мацней, калі ў спакоі
Пакінеш іх — няхай іх роспач лечыць!

Спазмы пажады грубай людцаў надзяць
І гоняць у прытон з распуснай дзеўкай!
Карчомная нара, бы тая свацця,
Заваблівае іх віном і спеўкай!

Вунь у рыштоку вуліцы бязлюднай
Бадзяга спіць... У твар зірні, о Божа!
Нічога там, апроч пажады бруднай,
Як надпіс з брыдкіх слоў на агароджы!

Каханне зганьбаванае адпомсціць
Не можа ўжо таму, хто стаў здабычай
Хваробы, што яму паточыць косці,
У брацтва ночы і нажа залічыць!

I сядзе ён за краты напаследак!
Шпіталь у лепшым разе ці прытулак!
Такі канчатак безнадзейных кветак,
Якія песціць выкляты завулак...

Звыродлівы падкідыш ля парога —
Гэта таксама пчолка з Тваёй борці:
Няшчасны ідыёт, дзіцятка ўбогай
I п'яніцы, зачаты на ашмоцці!

За ўсіх падонкаў, клятых і мярзотных,
Знянацку кулаком абразы бітых,
Няхай гучыць жахліва і маркотна
Мая малітва грубая, бы крыўда!

1905

Сотні змораных наймітак-ткалляў нядрэмна
Мне тканіну на плашч пурпуровую ткуць,
Сотні сумных, худых кавалёў пад’ярэмных
Залатую карону мне ў лёхах куюць.

Я, кароль, быў паранены ў бойцы няроўнай,
Калі выйшаў, без зброі, за вас пад удар...
I за гэта каленямі вы перад тронам
Ямку выцерлі: бо незагойны мой шнар.

Боль на твары маім... Рану плашч засланяе...
Усміхаюся, толькі калі не відно
Тым, хто ніцма ляжыць... I ніхто з вас не знае
Пра спахоўнае дзіўнае дзіва адно...

Немагчыма займець сабе большай пашаны!
Вас жа плашч і карона чаруюць здаўна...
Калі б плашч расхінуў і адкрыў сваю рану —
Вы ўскіпелі б: даўно зажыла ўжо яна!

1905

А тых, хто ў сэрцы чуласць песціць,
Душою кветкі рассявае,
А тых, хто ў сэрцы чуласць песціць,
Ноч пад сваё крыло схавае.

Ноч, што да споведзі схіляе,
Занурылася ў глыб нябёсаў...
Ноч, што да споведзі схіляе,
Срабрыстым зоркам чэша косы...

На росны дол кладуцца цені
Дрэў, ззяннем месяца ўвабраных...
Ад дрэў на дол кладуцца цені,
Нібы ад сненняў срэбратканых...

Спагадным пацалункам змроку
Ноч жальбам слёзы выцірае...
Спагадным пацалункам змроку
Снам цёмным вочы раскрывае...

I столькі злагады ў паглядзе
(Нясі цяжар свой прэч, о гора!)...
I столькі злагады ў паглядзе,
Нібы ва ўсмешцы цяжкахворай...