Леапольд Стаф - Высокія дрэвы

Узняць цяжкія рукі для малітвы
Нядоўга, бо гаротны бляск змяркання
Не пакідае нам надзей назаўтра.
Ляжыць на раздарожжы збан разбіты,
З якога сочыцца каштоўны трунак,
Аднак нідзе ніводных прагных вуснаў.
Сціхае спеў нямы. Віюцца ў змроку
Павеўных валасоў даўгія пасмы.

1946

Сад, мурава і дрэвы,
Тут, як за райскай брамай,
Жыло маё юнацтва
I шчасце гэтаксама.

Я ўслухваюся ў шолах
Дрэў, смуткам ахінутых.
З тых дзён няма нічога,
I толькі я стаю тут.

Жыццё маё завяла
I адышло ў край ценю.
Шмат што адкрасавала,
Ды тое свет не зменіць.

Душа глядзіць навокал
Асалавелым вокам,
Бы месяц, які ў небе
Забыла ноч няўрокам.

1946

У павеўным убранні тваім чую зыкі
Лёту шпаркага — не перагоніць ніякі
Птах цябе, о багіня магутная Ніка,
У спрадвечным парыве тваім з Самафракіі!

Несучы лісце лаўра і славы, палошча
Паднябесны блакіт твае дужыя крылы.
Слава не для мяне. Тым я толькі зайздрошчу,
Для каго галаву ты ў падзенні скрышыла.

1946

Не пух лебядзіны, мімоза,
Крыло матылька, бляск лазуры,
А сполах, трывога, пагроза,
Штохвілі пярун — пуга буры:

На небе біблейскія хмары,
Зямлю спусташае халера,
I сполах мне ў голаў ударыў,
Як бог невідочны Гамера.

О свеце, разбіты хваробай,
Разбоем, хлуснёю, абразай,
Ты дзіўна ў сабе увасобіў
Шаленства і боскасць адразу.

То попел мы сыплем на голаў,
То ў небе купаемся сінім!
Я бачыў на рынку анёлаў
І ў тлуме адзін, бы ў пустыні.

1946

Над светам змрок павіс і болем сэрца нудзіць.
Ах, праца больш не вабіць чалавека,
Жыццё больш не жыццё, і людзі ўжо не людзі,
I толькі гноем гной застаўся, а здзек — здзекам.

Над прорвай прорва паўстае і ў прорве гіне.
Няма ні хлеба, ні кахання, ні надзеі.
Ніхто жытла сабе не знойдзе між руінаў.
На падліне і на граху рабак сыцее.

Не знішчаць пошасці ні меч, ні дождж агністы,
Ды хоць усё ў смяротным курчы захлынецца:
Пакутны чалавек ўва мне святым і чыстым,
Дзеля збавення свету, застанецца.

1946

Пры думцы аб злачынствах дзікай зграі,
Аб здзеках і разгуле хеўры лютай
Мярцвее сэрца, боль глухі знікае,
На дне душы адно шарэе: смутак.

О, смутак, хоць падбітым куляй птахам
Ляжыш ты нерухома, шэры, ціхі,
Ты вееш Дантавага кола жахам,
Ты мог бы жудаснай зрабіцца кнігай.

1946

Над змрочным светам ноч і ціша,
Хоць блізка, ды чужая сэрцу!
У змроку немы страх блукае
I прымхі, бы вястункі смерці.

Багі, шайтаны і кентаўры
Спраўляюць шабас катавання.
У сцішны цуд светабудовы
Гляджу з адчаем і зляканнем.

Пад неабсяжнасцю нябёсаў
Зямля — у розруху сірочым.
Той не блюзнерыць з нас, хто бачыў
Нябеснае святло аднойчы.

О, міласэрнасць! Бліскавіца!
Прамень, што рэжа змрок зацьмення!
Датуль цябе я буду клікаць,
Пакуль не выб’еш слёз з камення.

Нават калі ў сутонні вечным
Павінен я без сну і хлеба
Чакаць, звярнуўшы твар да зоркі,
Што не ўсплыве ніколі ў небе.

1946

Мы будзем зноўку жыць у нашым доме,
Мы будзем зноў хадзіць па нашых сходах.
Ніхто пра тое не сказаў нікому,
I толькі вецер шэпча па гародах.

Ты не глядзі на страшныя руіны.
Не плач. Не трэба боль у сэрцы песціць.
Жывём мы, хоць няраз маглі загінуць.
Дык выйдзем жа з развалін на прадмесце.

Мінем трамваяў ціхія прыстанкі...
Жанчына, прыхінуўшыся ад стомы
Да брамы, прапануе абаранкі...
Мы будзем зноўку жыць у нашым доме.

Вітрыны голыя. Замок на краме.
Жыццё хіба што знікла ў антыподах.
Сляпы жабрак гандлюе грабянцамі...
Мы будзем зноў хадзіць па нашых сходах.

Дрыжыш ад сцюжы. Дык захутай шалік.
Без рук, без ног, у шынялях падзёртых
Сядзяць калекі-хлопцы ля шпіталя.
Вунь зелянее рунь за местам мёртвым.