Леапольд Стаф - Высокія дрэвы

1932

На паркавым газоне ў дождж і спёку
Гадзіннік сонечны стаіць навідавоку
I пахваляецца, што ён адзіны
Адлічвае шчаслівыя гадзіны.
Ты не хваліся, бо заслугу засціць
Хвальба і не адзін ты лічыш шчасце.
Навошта гэта скупасць у рахубе
Шчаслівых хвіляў, нашым сэрцам любых?
Апроч таго, хоць нас ты ўжо не цешыш,
Недагаворанасцю прыхаванай грэшыш:
Не лічыш ты і тых хвілін гарачых,
Што ў цень плывуць, дзе сонца нас не бачыць.

1932

Колер гладзі марской ні на што не падобны,
Да смяхотнага пекны і неверагодны:
Скрозь фіялкава-цёмны, як быццам жалобны,
I, аднак жа, ад радасці дзікай зіхотны.

Тут знікае мяжа паміж явай і казкай,
А былі б людзі тут, не паверылі б, пэўна:
Хвалі цягнуць далоні, гатовыя пляскаць...
Невідушчы Гамер рушыць з лютняю спеўнай.

1932

Густы натоўп, галовы і галовы,
Нібы галодны цмок тысячавухі.
Пляц, як заліты клеем папяровым,
Дзе пры адной адна прыліплі мухі.

Прамоўца на трыбуне штось тлумачыць,
I, кулаком махаючы, шпурляе
У іх маланкі слоў, і наастачу
«Гура!» хрыпіць, нібы рыззё здзірае.

Як па загаду чарадзея ўгору
Ляцяць грыбы капелюшоў, і глянцам
Блішчыць аголеных патыліц мора,
Нібы ікра ў расчыненай бляшанцы.

1932

Ён у будзень працуе на сонцы і ветры
З нівелірам, рулеткаю, рэйкай і шпуляй,
А ў нядзелю крухмальную носіць кашулю,
Кацялок, і насоўку на сэрцы, і гетры.

Ды, ашчадны, кіно паглядзець ён не можа,
Абміне ў луна-парку за мілю арэлі,
На ільве не пракоціцца на каруселі,
Для яго ўсе такія забаўкі — раскоша.

Ён не з тых, хто шукае для сэрца каханку,
I разгульнай кампаніі ён унікае;
Вось хіба што ў ларку рызыкне выпіць шклянку
Мінералкі, што смак нагі потнае мае.

1932

Дахі! Вы сузіраеце вулкі ў пагардзе
I натоўп віражлівы, нахабна-прадажны,
Я гляджу на вас цераз акно на мансардзе
I, як вы, адчуваю сябе недасяжным.

I няхай не дайсці мне да вечнага Рыма —
Цэгла комінаў вашых, затканая хісткім
I размытым, на паціне захаду, дымам,
Майму сэрцу здаецца Палацінам рымскім.

1932

Наступнае, бы сад зачараваны,
Мінулае, бы цяжкі кош з пладамі.
Дыван з лісця апалага сатканы,
Гронкі агню, павіслыя махрамі.

Змерк замест дум прадзе матыў шматфарбны,
Нібы маленства, рассявае цуды.
Няма ні згадак, ні ілюзій марных.
I праўда ўсё. Усё ва ўсім паўсюдна.

Сок пурпуровы гронку распірае,
Віном адборным льецца ў дні кахання.
Было ўсё пекна сёння. Хай сплываюць
Руда-чырвоныя лясы змяркання.

1936

Незадаволенасць, як пульс планеты,
Змен ува мне шукае штохвіліны.
З дарожным кіем ідучы гасцінцам,
Я б’ю былыя дні, бы посуд з гліны.

Я абмінаю звабныя крыніцы
I полым вечнай смагі раздзімаю.
Я чую, што павінен кімсьці стацца:
Так Богу хочацца. А кім? Не знаю.

Я сябра ўсім, хто ў міражы не верыць,
Якімі сонца нас удзень суроча.
Дзень хутка праміне. Сава Мінервы
Свой лёт распачынае толькі ўночы.

1936

Дзікай выспы краса, трыумфальнае мора,
Львы пустэльні, дубровы ля млечнай дарогі,
Шапкі лёду, вулканы, паўночныя зоры
I героі, святыя, паэты, паўбогі.

А пры цудах тых, бачных і духу, і воку,
Свет звырюдлівы, поўны брыды і агіды,
Здохлы кот, што згнівае ў смярдзючым рыштоку,
I галеча, што б’е ў катуху сваім гніды.

Я прымаю жах існага з подзівам звыклым —
Ні муры, ні нягоды яго не астудзяць,
Слаўлю зоркі й суглінак, да ступняў прыліплы,
Бо штодзённасць, як боскасць, той самы страх будзіць.

1936

Ты, хто зваўся маім іменем,
Падобны да мяне, як адбітак у вадзе,
Не наведваў мяне
Праз доўгія гады.

Сёння на змярканні стукаешся ў мае дзверы,
Поўны роспачы ад паражэння розуму і веры,
Каб прасіць у мяне дапамогі й рады.
Што табе адкажу?

Не патонеш у хвалях,
Па якой ступалі ступні,
Намазаныя вонным алеем.