Владимир Жилка - Вершы

І ў бойках дужэлі, хмялелі без хмелю
І гэткім агнём непаўторным гарэлі.
Спявайце, браты мае, нашае Сёння:
Ў ім творчыя высілкі, творчыя будні,

Вялікае спее ў ягоным узлонні!
Хоць крок наш павольней, хоць крок і марудней,
Ды пэўны і сталы, і поўны надзеі —
Хто змог руйнаваць — будавацца умее.

Будуем няўпынна і працу вялічым,
І ўсе мы і кожны — тварэц-будаўнічы.
Спявайце, браты мае, годы паўстання,
І працы пчалінай, плановай вітанне!

Радзіма нам — буры ўчарайшай паводка,
І сённяшнім трудным мы поўны да краю.
Але гэта песня дзесятых угодкаў
Няхай будучыні красу прывітае,

Няхай наша Заўтра вітае ўрачыста,
Дзе ззяе маяк перамогі агністай.
Бо веру ўсёй шчырасцю словаў паэты,
Ўсёй вольнасцю думкі пяснярскае веру:

За труднымі днямі — канцовая мэта
І бераг абецаны, родны наш бераг.
І там справядлівасцю сэрцы напоўнім,
Там сонца і кветы Камуны працоўных.

Свядомасці горач мацней алкаголю,
Ўжо чарка распутала дзікую волю,
Ўжо мэрам бурштыны у чарцы налітай,
Няякавасць гіне, і гора пазбыта.
Свабодны — і згадкі няма аб ўстрыманні
Бяссорамней рухі, крыклівей жаданні,
І штосьці язык недарэчнае плешча, —
Чужая ж кватэра і куплены пешчы.
І хочаш апошнія сцерці румянцы,
Часцей і няпэўней схіляешся к шклянцы.
А памяць, знібеючай горычы поўна,
Заўважвае ўсенька, халодна й пунктоўна, —
І рух мой найменшы, і кожнае слова,
І голас сяброўкі мае прыпадковай,
І гэту бяздушнасць на згамтаных тварах,
І холад абоймаў разлічана-скнарых,
І наша ганебнае ложка супроці,
Як скрыню грахоў, уздыхаўшых па цноце.
І сэрца заныла смяротнаю ранай,
І крыкнуў я, крыкнуў у роспачы п'янай:
— Паслухай! Я слухаў аб дужым і мужным,
Я чуў аб цвярозым і думна-натужным,
І песні былі з незабыўнай адною,
Што песняй ўладала і доляй маёю.
Паслухай! Дык як жа? Дык як жа, калішні…
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Спыніла каротка — ты выпіў залішне!
Пад чаркай усе вы героі ды палкі!
— Падай мне, вунь там — цыгарэты й запалкі.

Жылі дзедка з бабкай.
Мелі курку Рабку
Слаўнага заводу,
Важную на ўроду.
Баю-байкай байка:
Знесла курка яйка
Не абы якое,
Але залатое.

Выняўшы з падпечка
Дзіўнае яечка,
Кажа бабцы дзедка:
— Гэта штука рэдка!
Трэба нам, канешне,
Зласаваць яешню!
Бабка не пярэча,
Тупае ля печы:
Радая, вядома,
Дагадзіць старому.

Вогнік на камінку
Развяла ў часінку,
Ўстанавіла спраўна
Дзве цаглінкі слаўных,
Зверху ж скавародку.
Узяла са сподку
Лыжку масла жыва,
Каб была пажыва.

Біць яечка стала,
Ды бяда спаткала,
Біла яго, біла,
Ніяк не разбіла.
Біў і дзедка ладна —
Няма рады жаднай.
Сталі — разважаюць,
Што рабіць, не знаюць.

Ў часе гэтых гадак
Здарыўся прыпадак.
Мышка — Доўгі Хвосцік,
Бегла шпарка штосьці,
Мо па важнай справе,
Просценька па лаве.
Ды нібы праз зводы,
Нарабіла шкоды.
Паспяшала трошку,
Паслізнула ножка,
Хвосцікам махнула,
Яйка паштаўхнула,
Незнарок скаціла
Вобземлю й разбіла.

Дзедку з бабкай страта:
Плачуць на ўсю хату,
Як дзіця якое,
Слёзы льюць абое:
— Гэткая прыгода!
— Вось яечка шкода!

Курачка ж кудахча:
— От старым няўдача!
Ды й бяды ўжо тое —
Плачуць, як малое.
Я ж знясу другое,
Хоць не залатое!

Гэту казку спатайку
У дзіцячым нейк садку
Прачытаў я, як на грэх,
Двум сябрам-кастрычаняткам,
І дастаў ад іх парадкам,
Паднялі мяне на смех:

— Тут павінна быць памылка,
Ці зманіў нам дзядзька Жылка.
Бо, як кажа нам навука,
Немагчыма гэта штука,
Хоць шукай у дзень са свечкай,
Курка каб знясла яечка
Не прастое, залатое,
Ды і моцнае такое,
Што і дзед, і бабка білі,
Білі-білі — не разбілі
І на лаву палажылі,
Мышцы страху нарабілі.
Гэткай рэчы з нас усяк
Не паверыць аніяк.

Гэтак мне сказаў Рыгорка,
Падтакнуў яму Зыдорка:
— Але знаем мы даўно,
Што з яечка, хоць прастога,
Для дзяцей пасілку многа,
Тым каштоўнае яно.
І таму вось залатое
І для дзетак дарагое!

І на гэты іхні сказ
Мой такі быў ім адказ:
— Ад пачатку да канца
Вы, браткі, казалі трапна.
Не што іншае, як вапна —
Лушпавінка ад яйца.
А ў яйцы спажытку шмат,
Таму кожны з'есці рад.