Henrik Ibsen - La Sinjorino el la Maro

BOLETTE Jes. Li certe estas en la oficejo. Mi serĉu lin.

ARNHOLM Ne, dankon. Ne faru. Mi prefere malsupreniru al li.

BOLETTE (aŭskultas direkte maldekstren) Atendu iomete, sinjoro ĉefinstruisto. Mi pensas, ke estas patro, kiu venas sur la ŝtuparo. Jes. Li certe estis supre vidante ŝin.

( Doktoro Wangel venas tra la pordo maldekstre.)

WANGEL (etendas la manon al Arnholm ) Nu, kara amiko, – vi jam venis? Estas afable de vi veni tiel frue. Ĉar mi deziras paroli iom pli kun vi.

BOLETTE (al Lyngstrand ) Eble ni du iru en la ĝardenon al Hilde?

LYNGSTRAND Jes, tre volonte, fraŭlino.

(Li kaj Bolette iras malsupren en la ĝardenon kaj for inter la arboj en la fono.)

ARNHOLM (kiu sekvis ilin per la okuloj, turnas sin al Wangel ) Ĉu vi bone konas tiun junan viron?

WANGEL Ne, tute ne.

ARNHOLM Ĉu vi do ŝatas, ke li tiel multe okupiĝas pri la knabinetoj?

WANGEL Ĉu li faras? Tion mi tute ne rimarkis.

ARNHOLM Tion vi devus ja kontroli, mi opinias.

WANGEL Jes, vi certe pravas. Sed, bona Dio, kion mi faru, mi kompatinda viro? La knabinetoj alkutimiĝis prizorgi sin mem. Ili ne akceptas kion ajn instruon, nek de mi nek de Ellida.

ARNHOLM Eĉ ne de ŝi?

WANGEL Ne. Cetere mi ne povas postuli, ke ŝi miksiĝu en tiaĵon. Ne estas facile por ŝi. (interrompante) Sed ne estis ja tio , kion ni priparolus. Diru do al mi, – ĉu vi pripensis la aferon? Pripensis kion mi rakontis al vi?

ARNHOLM Mi pensis pri nenio alia de kiam ni disiĝis ĉi-nokte.

WANGEL Kaj kio do estas farebla?

ARNHOLM Kara doktoro, mi opinias, ke vi kiel kuracisto devas scii tion pli bone ol mi.

WANGEL Ho, se vi nur scius, kiel malfacile estas por kuracisto ĝuste decidi pri malsanulo, kiun li korege amas! Kaj tio ĉi ja ne estas ordinara malsano. Ĉi tie ne sufiĉas ordinara kuracisto, – kaj ne ordinaraj kuraciloj.

ARNHOLM Kia estas ŝi hodiaŭ?

WANGEL Mi ĵus vidis ŝin, kaj ŝi estis sufiĉe trankvila. Sed malantaŭ ŝiaj animstatoj kuŝas io kaŝita, kio neeblas por mi malkovri. Kaj aldone ŝi estas tiel ŝanĝiĝema, kaprica, – subite varia.

ARNHOLM Certe sekvo de ŝia malsana animstato.

WANGEL Ne sole. En la profundo estas io denaska. Ellida apartenas al la marhomoj. Jen la kaŭzo.

ARNHOLM Kiel do vere, kara doktoro?

WANGEL Ĉu vi ne rimarkis, ke la homoj ĉe la vasta maro estas kvazaŭ aparta specio? Estas kvazaŭ ili vivas la vivon de la maro. Estas en ili ondado – kaj ankaŭ malfluso kaj altmaro – kaj en iliaj pensmanieroj kaj en iliaj sentoj. Kaj ili ne lasas sin replanti. Ho, mi devus pensi pri tio antaŭe. Estis peko kontraŭ Ellida preni ŝin for de sia loko kaj meti ŝin ĉi tien!

ARNHOLM Ĉu vi atingis al tiu opinio nun?

WANGEL Jes, pli kaj pli. Sed mi estus ja devinta diri tion al mi mem antaŭe. Ho, funde mi ja sciis. Sed mi ne permesis al la penso sin esprimi. Ĉar mi ja tiel amis ŝin, komprenu! Tial mi unue pensis pri mi mem. Tiel tute nepravigeble egoisma mi tiam estis!

ARNHOLM Hm, – ĉiu viro certe estas iomete egoisma en tiaj cirkonstancoj. Cetere mi neniam notis tiun difekton en vi, doktoro Wangel.

WANGEL (ĉirkaŭiras senpacience) Ho, jes! Kaj tia mi estis ankaŭ poste. Mi ja estas multe, multe pli aĝa ol ŝi. Mi devus esti por ŝi kvazaŭ patro – kaj kiel gvidanto samtempe. Devus streĉi min por evoluigi kaj klarigi ŝian mensan vivon. Sed bedaŭrinde el tio fariĝis nenio. Mi ne havis energion por tio, vidu! Ĉar mi ja deziris gardi ŝin kiel ŝi estas. Sed ŝi ja pli kaj pli malsaniĝis. Kaj mi atendis kaj ne sciis kion elpensi. (pli mallaŭte) Tial en mia sufero mi skribis al vi kaj petis vin viziti nin.

ARNHOLM (rigardas lin en surprizo) Ĉu! Pro tio vi skribis?

WANGEL Jes. Sed ŝajnigu nescion.

ARNHOLM Sed, je Dio, kara doktoro, – kian helpon atendis vi de mi? Tion mi ne komprenas.

WANGEL Ne, kompreneble. Ĉar mi sekvis eraran vojon. Mi opiniis ke la koro de Ellida iam pendigis sin al vi. Ke ĝi sekrete ankoraŭ ĉe vi ligiĝis. Ke eble estus bone por ŝi revidi vin kaj paroli kun vi pri la hejmo kaj pri pasintaj tagoj.

ARNHOLM Estis do via edzino, kiun vi aludis, kiam vi skribis, ke ĉi tie iras iu min atendante, kaj – kaj eble sopiris pri mi!

WANGEL Jes, kiu alie?

ARNHOLM (rapide) Ne, ne, vi pravas. – Sed tion mi ne komprenis.

WANGEL Kompreneble. Mi ja eraris.

ARNHOLM Kaj vi diras pri vi mem, ke vi estas egoisma!

WANGEL Ho, mi ja havis grandan ŝuldon por pagi. Mi pensis, ke mi ne rajtas rifuzi kiun ajn rimedon, se ĝi povus iomete faciligi ŝian animon.

ARNHOLM Kiel vi efektive klarigas la potencon, kiun tiu fremda viro ekzercas sur ŝin?

WANGEL Hm, kara amiko, – estas eble flankoj en tiu ĉi afero, kiuj ne lasas sin klarigi.

ARNHOLM Io kio esence estas neklarigebla, vi aludas? Tute neklarigebla?

WANGEL Ĉiuokaze neklarigebla ĝis plue.

ARNHOLM Ĉu vi kredas pri tiaĵo?

WANGEL Mi nek kredas nek neas. Mi nur ne scias. Tial mi elmetas la klarigon.

ARNHOLM Jes, sed diru al mi. Tiu ŝia stranga kaj sinistra aserto, ke la okuloj de la infano –?

WANGEL (vigle) Tion pri la okuloj mi tute ne kredas! Mi ne volas kredi tiaĵon! Devas esti pura fantaziaĵo de ŝi. Nenio alia.

ARNHOLM Ĉu vi rimarkis la okulojn de la viro hieraŭ?

WANGEL Jes, certe mi faris.

ARNHOLM Kaj vi vidis neniun similecon?

WANGEL (eviteme) Hm, – bona Dio, kion respondi? Ne estis ja tute lume, kiam mi vidis lin. Kaj cetere Ellida antaŭe parolis tiom pri tiu simileco –. Mi vere ne scias, ĉu mi estis kapabla rigardi lin sen antaŭjuĝo.

ARNHOLM Ne, ne, eble. Sed nun la alia afero? Tiu timo kaj maltrankvilo en ŝi ĝuste je la tempo, kiam tiu fremda homo estus survoje hejmen?

WANGEL Jes, vidu, – tio estas ankaŭ io, en kion ŝi verke aŭ sonĝe metis sin mem depost antaŭhieraŭ. Tio tute ne atakis ŝin tiel subite – tiel tuje, kiel ŝi nun asertas. Sed post kiam ŝi aŭdis tiun junan Lyngstrand rakonti, ke Johnston – aŭ Friman – aŭ kiel li nomiĝas, – ke li estis survoje ĉi tien antaŭ tri jaroj – en Marto, – ŝi sendube nun kredas, ke la anima maltrankvilo kaptis ŝin ĝuste en tiu sama monato.

ARNHOLM Ĝi do ne faris, ĉu?

WANGEL Tute ne. Estis spuroj kaj signoj longe antaŭ tiu tempo. – Efektive okazis – hazarde – ĝuste en Marto antaŭ tri jaroj sufiĉe forta ekscitiĝo en ŝi –

ARNHOLM Tamen ja –!

WANGEL Jes, sed tio lasas sin simple klarigi per la stato – la cirkonstanco, – en kiu ŝi je tiu tempo estis.

ARNHOLM Do signo kontraŭ signo.

WANGEL (pugnigas la manojn) Kaj ne povante helpi ŝin! Ne scii pri konsilo! Ne vidi iun ajn rimedon –!

ARNHOLM Se vi nun decidus ŝanĝi loĝlokon? Transloĝiĝi aliloken? Por ke ŝi povu vivi en kondiĉoj pli hejmecaj por si?

WANGEL Ho, kara, – ĉu vi pensas, ke mi ne proponis ankaŭ tion al ŝi? Mi proponis, ke ni transloĝiĝu al Skjoldvik. Sed ŝi ne volas.

ARNHOLM Eĉ ne tion?

WANGEL Ne. Ĉar ŝi pensas, ke neniel helpos. Kaj eble ŝi pravas.

ARNHOLM Hm, – ĉu?

WANGEL Jes, kaj cetere, – kiam mi pripensas, – mi ne scias kiel mi realigu tion. Ĉar ŝajnas al mi, ke pro la knabinetoj mi ne povas transloĝiĝi al tia forejo. Ili devas ja loĝi en loko, kie estas iometa ŝanco foje edzinigi ilin.

ARNHOLM Edzinigi? Ĉu vi jam pensas pri tio ?

WANGEL Jes, bona Dio, – mi devas ja pensi ankaŭ pri tio ! Sed jen – aliflanke – la konsidero pri mia kara malsana Ellida –! Ho, kara Arnholm, – mi vere – multmaniere – staras meze inter fajro kaj akvo!

ARNHOLM Por Bolette vi ne bezonas havi zorgojn – (interrompante) Mi miras kien ŝi – kien ili iris? (Li iras al la malferma pordo kaj elrigardas.)