Андрей Федоренко - Багаты кватарант

Алена Яўгенаўна. Ты ж ледзь ногі валачэш!

Наташа. Мне ж не семдзесят гадоў. І за мае ногі не турбуйся. Вось адпачну хвілінак дзесяць — і хоць зноў на заняткі… (Выходзіць.)

Васіль Васільевіч (Стараючыся не стаяць блізка каля жонкі) . А я тэлевізар пайду пагляджу. (Выходзіць.)

Ган. Алена Яўгенаўна, не крыўдзіцеся, дзеля Бога!

Алена Яўгенаўна. За што?

Ган. Што Наташу стомленую цягну гуляць. Мне пагаварыць з ёю трэба. Калі вы супраць, канечне…

Алена Яўгенаўна (перабівае) . Гуляйце на здароўе! Сапраўды, ёй жа не семдзесят гадоў.

Ган (ціха) . Алена Яўгенаўна, чаму вы мне заўсёды «выкаеце»? Аж няёмка… У маім пакойчыку ёсць пляшка харошага віна, давайце я прынясу і мы з вамі вып'ем на «ты». У сэнсе я вас, як і зваў, так і буду на «вы», а вы мяне — на «ты». Добра?

Алена Яўгенаўна (сарамліва) . Як скажаце… скажаш. А што… за віно?

Ган. Звычайнае, чырвонае. (Выходзіць, хутка вяртаецца з пляшкаю.)

Выпіваюць па чарцы віна.

Алена Яўгенаўна. Якое віно цудоўнае… Даўно не піла такога… Цяпер на «ты»? Алесь, ты гаварыў з Васем, калі мяне не было?

Ган. Крыху. Пра ўсё і ні пра што.

Алена Яўгенаўна. Здагадваюся! Ён нагаворыць! Хаця, ведаеш, ён добры вельмі… Каб не піў ды каб грошы меў — яму цаны не было б. Але… як табе сказаць? Гаварыць ён не ўмее! (Падсаджваецца бліжэй да Гана.) Ты лепш мяне паслухай. Я бачу, ведаю — табе падабаецца Наташа. А галоўнае, і ты ёй падабаешся! І яна — дзяўчынка, нечапаная, верце… вер маці!

Ган. Для мяне гэта справа дзесятая.

Алена Яўгенаўна (шчаслівая, азіраецца) . Налі мне яшчэ… Дзякую… Калі ў вас усё складзецца… Ах, якое шчасце было б! Не з-за тваіх грошай, не думай… Наташка — усё для нас, увесь наш скарб, мы даём за ёю вось гэтую кватэру цалкам… А самі хоць у багадзельню пойдзем… (Прыслухоўваецца, хавае ў буфет чаркі і віно.)

З'яўляецца Наташа, пераадзетая.

Наташа. Гатовая! Зараз толькі перакушу па-хуткаму… А ты (Гану) ідзі апранайся.

Ган (Алене Яўгенаўне) . Мы яшчэ дагаворым з вамі. (Выходзіць.)

Прыцемкі, тая ж, што і ў першай карціне, вуліца, тая ж лаўка, ліхтар гарыць.

Наташа (вядзе Гана за руку) . Вось гэтая лавачка… Я ж казала, тут нікога не будзе. Пасядзім? Ці яшчэ пройдземся?

Ган. Давай пасядзім.

Сядаюць.

Наташа. Як па-англійску «лаўка»?

Ган. Бэнч.

Наташа. А дрэва?

Ган. Трі.

Наташа. А… ліхтар?

Ган. Стрыт-лэмп.

Наташа. Адкуль ты ўсё ведаеш? (Гулліва, жартоўна.) Такі разумны, што проста дурніцаю сябе з табою адчуваеш!

Ган (сур'ёзна) . Я многа чаго ведаю, Наташа. У тым ліку і пра цябе.

Невялікая паўза.

Наташа (таксама робіцца сур'ёзнаю) . Напрыклад?

Ган. Напрыклад, як ты бабулю любіла. Як хваля цябе ледзь не забрала ў мора…

Наташа (смяецца з палёгкаю) . А, бацька набалбатаў! Ну, гэта далёка не самае горшае, што ты пра мяне ведаеш…

Ган. Ёсць і горшае? Няўжо ў цябе можа быць нейкая тайна?

Наташа. Як і ў кожнага чалавека. Як і ў цябе. Я вось зусім не ўяўляю — чым ты жывеш? Пра што думаеш? Хто ты, урэшце? Ці ёсць у цябе дзяўчына? Хіба ты просты? Адкрыты? Чаму ты плаціш нам за гэты пакойчык, за гэтую камору такія грошы? Дарэчы, калі ты выйшаў, маці пахвалілася: ты заплаціў не сто пяцьдзесят, а трыста даляраў у месяц! Чаму?!

Ган. Я скажу, Наташа. Зараз пасядзім трохі, і ў канцы я ўсё табе скажу. А ведаеш, пры святле гэтай «стрыт-лэмп» ты падобная на тую Наташку з партрэта, што ў вас на кухні… Такою, як на партрэце, цябе мог убачыць толькі або вялікі мастак, або чалавек, які цябе кахае. Для якога ты многа значыш. Ён змог убачыць у табе тое, чаго іншыя ніколі не ўбачаць.

Наташа. А… ты?

Ган. Ведаеш, калі шчыра, я пакахаў спачатку партрэт, а потым — цябе жывую… Дзіўна, праўда?

Наташа. Не ведаю. Я пра такое ніколі не думаю.

Ган. А я часта думаю… Якая ўсё ж сіла сапраўднага мастацтва! Вось ты маладая, і я, потым мы знікнем, памрэм, — а на твой партрэт будуць глядзець зусім іншыя маладыя хлопцы, глядзець і кахаць цябе, нібы жывую! Выходзіць, ты, дзякуючы мастацтву, робішся бессмяротная! Хіба не дзіва!