Ніл Гілевіч - На высокім алтары

Я — па-за вамі.
Не злуйцеся, любыя.
Гэта мінецца.
Я дзесьці — часова.
Потым вярнуся.
Жывы. Незагублены.
Потым... Як вернецца
Роднае слова.

1993

Першага студзеня.
Сэрца натруджана
Так, што здаецца:
Сціхла, не б'ецца.

Трэцяга лютага.
Некалі любага,
Мілага ў Бога —
Гоняць з парога.

Пятага траўня.
Значыць — бяспраўна?
Значыць — бяздомна?
Значыць — бяздольна?

Шостага чэрвеня.
Боскае счэрнена.
Хіба што ў песні
Светла ўваскрэсне?

Сёмага ліпеня.
Слёзнымі ўсхліпамі
Памяць скуголіць,
Просіць і моліць.

Восьмага жніўня.
Больш, чым наіўна...
Горш, чым бяздумна...
Горка і сумна!

Восьмага верасня.
Той, хто зняверыўся —
Іншым не прыклад...
Горка і прыкра!

Першага снежня.
Горка і смешна —
Марыць аб нечым
Светлым і вечным.

1993

Чэсны рыцар, не збэшчаны вольніцай,
Пакахаў — і паверыў у лёс.
I на Панну Прыгожую моліцца,
I на дол не спускае з нябёс.

Ён не знае, што Панна Прыгожая
Любіць балі адно баляваць,
Бестурботна, як птушачка Божая,
Пырхаць, пець ды зярняткі кляваць.

Ён не знае, што ў хвілю нязвыклую,
Як пасыпаць не будзе чаго,
Гэта Божая птушачка выклюе
Закаханыя вочы яго.

1993

Мае грахі, усе да аднаго,
Па вышняму прысуду —
Мае навек. Я іх ні на каго
Перакладаць не буду.

Вось ля варот
Багі ляжаць наўзбоч,
Нізрынутыя з высяў.
Ці я свядома
Шанаваў іх моц —
Ці проста з імі звыкся?

Не ведаю...
Гляджу на іх, аднак,
Як на пакут астачу...
Мне кажуць:
«Плюнь і разатры, дзівак!..»
Я ж адыдуся й плачу.

Не, не шкада мне
Зрынутых у пыл.
Шкада сябе самога.
Сябе. Каго, хоць і не быў сляпы,
Тут мелі за сляпога.

А больш —
Па дзетках плачу я ў журбе,
Што, сапраўды аслепшы,
За Бога д'ябла выбралі сабе,
Як быццам д'ябал — лепшы.

1993

Кажаш: годзе, годзе ў вершах публіцьістыкі.
Годзе кіпнем палемічным поўніць словы.
Хай там ладзяць баль газетныя нячысцікі,
А ў паэтаў — час адхлання вечаровы.

Час памарыць, адпачыць, пільней прыгледзецца
Да зіхоткіх, вечных зор над галавою.
Мо з каўша свайго Вялікая Мядзведзіца
На душу ліне касмічнага спакою,—

I адыдуць, адпадуць усе надзённыя
I трывогі, і турботы, і згрызоты...
Ах, мой братка! Хоць паэты — людзі цёмныя
I далёка не глядзяць за гарызонты,—

А не могуць во сядзець маўкліва-стоена,
Так, як мыш пад памялом, што і не шасне...
Ты даруй ім: гэта ў іх ад продкаў-воінаў
Кроў такая — не мышыная, на шчасце.

1991

І тады, калі яна кульгала
I ўздымалася на паўкрыла,—
Песня мне не жыць дапамагала,
А самім маім жыццём была.

З ёй не кідаўся я на спакусу
I ў заклад яе не аддаваў.
Сам сабой, без гвалту і прымусу,
Выбіраў матыў і ноту браў.

Не з дыктоўкі нечай, выбачайце.
Толькі сам! Як знаў і як умеў.
А таму — судзіце і карайце
Не за спеў: ён шчыры быў, мой спеў.

А за што?.. Калі беспакарана,
Без суда не можа жыць паэт —
Дык, відаць, за тое, што зарана
Я прыйшоў на гэты белы свет.

Затрымаўся б так гадкоў на сорак —
Быў бы сёння мудры, як і ўсе,
I як той бязгрэшны пракурорык,
Што мяне за лацканы трасе.

1993

Нішто вас ужо не стрымае.
Вы зробіце гібельны крок.
Гісторыі мудрай урок
Улады над вамі не мае.
Нішто вас ужо не ўратуе.
Не будзе спагады нябёс
Таму, хто адрынуў свой лёс
I сам сваё шчасце руйнуе...»

Так Ён нам прамовіў, ды ў гуле,
Як рэха, пустых галасоў,
Заложнікі іншых часоў,
Мы слова Яго не пачулі.
I рушылі ўдаль па абшары.
А ўперадзе ў клешчах ярма —
О, так, наша доля сама! —
З усмешкай дурнічкі на твары.

1993

«З Богам!» —
Крыкнуў я ў роспачы мары сваёй.
«З Богам!
Больш у цябе я не веру!»
I пачуў: «Не спяшайся!
I дух супакой.
Гарачыцца не трэба праз меру.