Уладзімір Някляеў - Наскрозь

А хто не хоча паспытаць
3 дзяльбы навару,
Тым прывілею даць:
Пісаць
Без ганарару.

Няхай пакажуць свой імпэт!
Няхай крычаць пасля:
Паэт
Не прадаецца!..
А хто паэт? А той паэт,
Хто выдаецца.

Ці раз, ці два разы на год...
Бяда якая,
Чытае там яго народ
Ці не чытае!

Звіняць хай словы пустатой —
I той паэт, і той, і той...
Усе — паэты.
...Ускоч на пастамент —
I стой
Да скону свету.

Ч а с т к а ч а ц в ё р т а я
Імя

Не так і наеты паэты,
Не так і напіты,
але ж
Пасады,
Аклады,
Партрэты...
Хоць музу зарэж.

Я сам не святы перад словам.
Напісана досыць лухты.
Таварыш мой — мех праваты.
3 высокіх пазіцый, сурова
Ён судзіць... А позірк —пусты.

На зайздрасць здаровыя нервы
Ні боль не грызе, ні віна.
Я грэшны, а ён прававерны.
I глуха.
Сцяна.

Ад шчырасці —ножкі ды рожкі.
Нібыта ў паэзіі ўсёй
Мы з ім падзялілі дарожкі
I кожны бяжыць па сваёй.

Таварыш мой, што гэта з намі?
Што ў нас адбываецца, брат?
Страшней за цунамі
Развал і разлад.

Душа па душы лямантуе,
Прабітая плачам да дна,
I ад самагубства ратуе
Святая надзея адна.

Хоць што там надзея... Радзее
Кагорта паэтаў, ірдзее
У небе іх шлях праз вякі...

Учора ўскладалі надзеі —
А сёння ўскладаюць вянкі.

Як жыць, калі не спадзявацца?
Не страшна з жыццём развітацца,
Сканаць на крыжы за яго,
Адно толькі страшна: баяцца...
Таварыш! Каго і чаго?

Засцелем сталы абрусамі,
Успомнім у горасны час,
Якія імёны за намі
Стаяць
і ўзіраюцца ў нас!..

Таварыш!
Калі называюць паэтам
! пішуць у кнігах
П а э т —
Няёмка,
нібыта ўвайшоў без білета
Туды, дзе спытаюць білет.

Я ведаю: я вінаваты,
Віна мая — не навіна,
1 ўзнята дзясніца расплаты...
Пакайся! I ты вінаваты,
Таварыш мой, толькі віна
Хаваецца ў норы, у спраты.,,
Якія балючыя страты!
Якая глухая сцяна!

Мы ўсе вінаваты! Павальна!
За чыстым сталом памінальным
Давай спавядацца ў віне...
Ты —не. Ну, вядома, ты не.

Выносіш чарговыя труны.
На сходах
з высокай трыбуны
Шпурляеш маланкі і гром.
Ты зблытаў з трыбунай
Трыбуна,
Паэта — з гаваруном,

3 якой недаступнай парыльні
Ты гэтакі выйшаў стэрыльны —
Хоць рві на бінты?
Не кожны там мыўся, дзе ты.

Чакай, не хавайся ў кусты.
3 брыдоты крычу, з бруднаты:
Паэзія — не гаварыльня
Малой ці вялікай лухты.

Паэзія — не апяванне
Айчынных дубоў і балот,
Паэзія — адчуванне
Адказкасці за народ.

Народ— не трыбунная помпа.
Не шырма для ўласных выгод.
Народ — гэта кожны, хто помніць,
Што ён, а не хтосьці,— народ.

Народ — не агульнае
Нешта,
Не схованка для гультая...
Паэт — гэта кожны, хто ўрэшце
Дакажа: народ — гэта я.

Народам не стаў, хто папала.
Машэраву, як і Купалу,
Народ курганы насыпаў
За слова, што з лёсам супала,
За лёс, што са словам супаў.

Якія імёны за намі!
Укленчым прад іх курганамі —
I ўстанем...
Якраз самы час
Спытацца: якія мы самі?
Якія
імёны
у нас?

Ч а с т к а п я т а я
Агонь

Прамыем горла боскаю слязой,
Таварыш мой... Прысядзем ля цяпельца.
Нацэлімся павелічальным шкельцам
На тое, што лічылі драбязой.

У ліпеня
Пакуль што дзень даўгі,
Але і ён няўмольна карацее.
Мы доўга-доўга жыць і жыць хацелі!
I дажылі... Пара плаціць даўгі.

Шчасліўчыкі! Не ведаючы страт,
Мы беглі ад світання да палудня
I сярод свят не заўважалі будняў...
Ну што ж: насталі будні акурат.

Цвярозыя. Крутыя. Як ва ўсіх,
Хто больш не мае аніякай скідкі
На спробы,
на памылкі,
на прыкідкі...
Не ў нас, не ў нас цяпер правы на іх.

Даўгі растуць.
...А слова не ў цане.
Ці варта верыць словам? Тым, што ўпарта
Ад нас хаваюць ісціну,
Як варта
Стаяць пры ёй...
Дык верыць ім ці не?
Таварыш мой, ты ведаеш мяне?

3 такіх пытанняў
закіпае злосць,
Але скажы: хіба не словы клічуць
Нас быць такімі, за каго нас лічаць,
I забываць пра тое, хто мы ёсць?

Хто ведае, якія мы?.. Спрадвек,
3 пары, як быў на гэты свет прызваны,
Жыве нераспазнаным чалавек,
I памірае ён нераспазнаны.