Уладзімір Някляеў - Наскрозь

Графаман — водаправодны кран,
Скуль ён сам і налівае ў збан
Ронда, мадрыгалы і санеты...
Ёсць
водаправодныя
сюжэты
(Пахне з тых сюжэтаў, як з клазетаў),
Ад якіх залежыць графаман.
А паэту
напляваць на гэта,
У паэта
Незалежны стан:
Не водаправодны акіян —
Вольны акіян
душа паэта.

Не прыняць сігнал, пасланы ёй,
Графаману. Ён экранаваны
I яшчэ прысыпаны зямлёй.
А сігнал пасланы...
Божа мой,
Як зямлю гайдаюць акіяны!

Вось пайшоў, узняўся першы вал...
Скалануў ён ля падножжа скал
Валуноў зялёную аслізласць!
Не затым, каб морды ім аблізваць,
3 космасу пасланы быў сігнал!

Навальнічна акіян грыміць!
Хто схаваўся ў мох — служы абедню.
Што зрабіць не здолеў папярэдні —
Вал наступны здолее зрабіць.

У гайданцы гэтай не ўстаяць,
Мёртва
Учапіўшыся
За звычкі.
Валуны пакоцяцца, як знічкі.
Сам паэт не знае, што чакаць,
Што ўсплыве з глыбінь акіянічных.

Акіян яму не паслугач.
Разгрымеўся, разгайдаўся, бач!

Гэту сілу не ўтрымаць аберуч.
Ад яе — у роспачы, зняверы —
Кідаўся паэт у крык, у плач,
Як кіты кідаюцца на бераг...
Быць паэтам — рызыка,
Слухач.

Дзе
у вершаванай
гарадзьбе
Пралягаюць рубяжы і межы?..
Дзе паэт не сам сабе належыць -
Графаман належыць
сам сабе.

Над паэтам вісне, як абух,
Боль сусвету. Бед яго і скрух
Будучая памяць і былая.
Графаман пра тое знаць не знае.
Як
паэта
вылучыць з іх двух?
У паэта нескароны дух,
Вольны дух
I памяць балявая.

Ч а с т к а д р уг а я
Рэмінісцэнцыі

Душа ў нябыт глядзіць блакітна.

Быў час
ракетны і ракітны,
Радарны і гітарны —
Бітлаў
I першых трас касмічных час.
Не змарнаваць ягонай славы!

На бераг левы,
Бераг правы
Не раскідаць
яго і нас
Быў час паэтаў
На планеце.

Гуляла вольніца па свеце —
Губляла вольніца сляды...
Шасцідзесятыя гады.

Як на рацэ вясновай крыгі,
Яны крышылі
край адлігі —
I скрозь грымела і гуло,
I нешта чулася ў тым гудзе
3 таго, чаго ўжо больш не будзе,
Чаго, мажліва, не было.

Усё было. Не ўсё збылося.

Але, каб зноўку давялося
Пражыць нам гэтыя гады,—
Наўрад ці мы жылі б іначай...
Няма чаго пушок юначы
Хаваць у венік барады.

На вопыт скрозь вялікі попыт,
Праз боль і соль прыходзіць вопыт,
Яго набыць — жыццё пражыць.

А тут — краіна ўся. Дзяржава.
Яе — пакуты, гонар, слава.
Ідзе яна —зямля дрыжыць.

Мы брукары твае, эпоха!
Хай выбіваюць кас патроху
Твае маланкі і грамы,

Аднак
адказнасць нам
не скора
Здаваць
За час свой, за прастору...
Час і прастора — гэта
Мы.

Мы —
лёс краіны і эпохі.
I калі нас кусаюць блохі,
Махнём неасцярожна — ох,
Наломім дроў, навалім лесу...
Час навуковага прагрэсу —
Час вельмі прагрэсіўных блох.

Ды што там, зрэшты... Наш савецкі,
Нядаўні час быў;
Рух Плісецкай
Галёрцы шыі выгінаў,
I, як жывы курган Мамаеў,
Спяваў набатна Магамаеў,
I бухенвальдскі звон стагнаў:
"Людзі свету, на хвіліну ўстаньце..."

Не больш, не менш балелі страты.
Чакалі дня, калі на свята
Народаў сыдзецца радня,
I праз агні вайны, праз мукі
Радня
Радні
Пацісне рукі...
Чакалі дня. Чакаем дня.

Выходзіць, змен няшмат у часе...
Едзь на Гнядку ці на Пегасе —
Той самы транспарт гужавы.
Плывуць сцямнела тыя ж хмары...

Але ўсміхаўся нам Гагарын,
Твардоўскі быў яшчэ жывы.

Не лепш было, я не пра гэта.
Было не горш, я не пра тое.
Прыходзяць новыя паэты.
Прыходзяць новыя героі.

Але застаўся знак ахоўны
На часе тым,
як смак няўлоўны
Таго паветра, той вады.
Вяло на стадыёны слова.
Не ведаў свет пра Каралёва,
Але ён быў...

Не напалову —
Перараблялі нас нанова
Шасцідзесятыя гады.

Мы зыркім іх святлом сагрэты.
Не сцерці ў часе іх прыкметы,
Як са стала
Нагар свячны...
У дзённы час і ў час начны
Не забывайце іх, паэты.

Ч а с т к а т р э ц я я
Адчай

Раніцой, як тры разы памёршы,
Да стала начнога ледзьве ўстаў.
Прачытаў напісанае... Горшай
Дурасці спрадвеку не чытаў.