Эдуард Акулiн - Непрычалены човен

Як успомніць з малітвы cловы?
Як набыць адабраны рай?
Як вярнуць над душой ахову,
крылам – згублены небакрай?..

Балада пра Чорнае ляда

На чорнае ляда ня ходзяць касцы,
няма тут птушыных гнёздаў.
Праклятае месца за тры вярсты
дарогі вакол абходзяць...

Балота, як вока, сярод яго
з чорнай, як ноч, вадою.
Калі апусьціць у ваду багор --
багор, як тапор, патоне.

Калісьці, казалі, тут жыў бірук --
вядун, чарнакніжнік Посах.
Глядзеў, бы ў люстэрка, вядун у ваду --
прадказваць умеў лёсы.

Умеў замаўляць і ўмеў намаўляць...
Умеў, як казаў нехта, --
над чорнай дрыгвою пад поўняй блукаць --
хадзіць па вадзе пехам.

Такая за Посахам слава йшла,
а ён не любіў славы.
Ручнога у хаце трымаў вужа,
што ў поўні любіў плаваць...

Аднойчы да Посаха князь малады
прыехаў з сябрынай п’янай.
--Ты, Посах?
--Так.--Уладар вады?
Прайдзі пасярод багны!

--Прайду, калі князь не збаіцца сам
за мною пайсьці сьледам.
І крок зрабіў, і на хвалю стаў --
патух пад нагой ветах...

Ні князя, ні хмельных сяброў яго
з той ночы ніхто ня бачыў,
і Посах зьнік -- як у вір багор, --
стаў Духам вады няйначай.

За часам і хата ў дрыгву ўрасла --
тырчыць з-пад імха комін...
Ды зрэдзь на вадзе залатога вужа
паблытае хтось з поўняй.

Балада сустрэчы з Купалам

А хто там ідзе?
Янка Купала
Па лістоце апалай
дождж сьляпы церусіў.
Я прыйшоў да Купалы --
дараваньня прасіць.

Дараваньня за тое,
што дагэтуль адказ
на пытаньне сьвятое --
рытарычны аванс.

Бо няма Беларусаў --
колькі іх не шукай,
тых, хто пойдзе хаўрусам
бараніць родны Край

ад ганебнага змусу,
ад чужога ярма...
Нас няма, беларусы!
Не было і няма!

У правалінах твару,
там, дзе вочы цьвілі, --
спахмурнелыя хмары
задуменна плылі.

Воч ня стала ў Купалы
ці ня хоча глядзець
на нашчадкаў-вандалаў --
тых, хто сёньня ідзе...

Па лістоце апалай
дождж асьлеплы блукаў...
Я прыйшоў да Купалы --
ён мяне не чакаў.

Балада праклёну

“Каб ты спрах без радзіны!” --
гэткі страшны праклён --
для прадаўцаў Радзімы,
для іуд-халуёў...

Прадаюцца заводы, --
ўсё, што льецца і п’ецца...
Памяць, Воля народа --
не прадаецца.

Трактары, самаходы, --
ўсё, што б’ецца і гнецца.
Песня, Мова народа --
не прадаецца.

Дрэвы рознай пароды, --
ўсё, што косіцца, жнецца.
Гонар, Годнасць народа --
не прадаецца.

Купяць нават Чарнобыль --
знойдуць чым заплаціць...
Сьлёзы, гора народа --
не прадаць, не купіць.

Не спрабуй -- не здалееш,
як мазгі не кукож, --
цэньнік свой не наклееш
на Дняпро і на Сож.

На крыжы нашай веры,
што ў глыбінях нябёс, --
не прычэпіш паперу --
“Прадаецца пад знос...”

Як з Бажніцы -- ікону,
як з магілы -- труну, --
так табе без праклёну --
не прадаць Беларусь...

Сам запомні і сыну, --
каб ня стаў халуём --
“Каб ты спрах без Радзімы!” --
перадай мой праклён.

Балада пра Краіну-мару

Мы, беларусы, -- заўжды гатовы
снапамі класьці свае галовы.
Было спакон так і гэтак будзе --
такі народ мы, такія людзі.

Наш час спыніўся між дзьвюх Нямігаў,
дзе кроў і сёньня стаіць па грудзі...
Мы, беларусы, народ ад ліха,
ад Бога -- толькі сьвятыя людзі.

Яны былі ў нас, былі і будуць --
Рагнеда, Янка, Максім, Ларыса...
Мы, беларусы, -- народ аблудлы --
сваёй радзінай не ганарымся.

У нашых душах гуляе вецер...
Каму мы служым? Чые мы дзеці?
На храмах нашых маўчаць званіцы.
Нямая вера -- як нам маліцца?

Як дараваньня прасіць у Бога,
каб Ён вярнуў нам сябе самога.
Хрыстос калісьці хадзіў між намі...
Мы, беларусы, -- Яго прагналі.

З нас, беларусаў, яшчэ спытаюць --
за лёс Страціма, за сімвал Краю.
Чаму у сэрцы з такім адчаем
нас б'е Пагоня -- сячэ мячамі...

Мо Беларусы, мы -- янычары?

Чацьвёрты кожны з нас стаў зямлёю...
Чарнобыль чыніць над намі кару,
Мы, беларусы, сваёй крывёю
сабе здабудзем Краіну-мару.