Ніна Мацяш: Поўны келіх

***

Так доўга чалавек глядзеў пад ногі,
Навобмацак шукаючы дарог,
Нібы ў пачатку даў сабе зарок
Нідзе не спатыкнуцца, покі змога.

Якім пакутным быў няроўны крок!..
А зоры так зіхцелі над разлогай!..
І ўскінуў горда галаву нябога:
«Ад бед сябе я тут не абярог.

Быў я пакорны. Вырас нецярплівы.
Даволі плазаваць пад зорнай злівай:
З самое зоркі дом сабе зраблю!»

І ўладна з гэткай сілаю шчымлівай
Наблізіў зоры да сябе!.. Шчаслівы
Ці будзе ён, пакінуўшы Зямлю?..

АДНАМУ СЯБРОЎСТВУ

Час аддаляе нас.
Але ці час вінаваты,
Што ў нас аказалася небагата
Душэўнай руплівасці не напаказ?

Сяброўства зялёнае каліўца
Яшчэ ые зусім засохла
І хоча расці высока, —
Няўжо яно ў нас ашукалася?!.

І ЧАЙКІ

Сугучча апярэння і паставы годнай,
Праніклівага зроку вастрыня,
Імклівасць дужых крыл,
Дакладнасць руху
Ім—
Лёткім злучнікам нябёсаў і вады —
Азёрным чайкам волелюбным
Дадзена.
І вось —
Яны
Над сметнікам крыкліва мітусяцца
I, нібы вераб'і кароткапёрыя,
Да хрыпу сварацца
За чэрствую скарынку...

***

Сакраментальна вырашаем,
Што не прыняць, што зберагчы,
Замоваю лясных вяршалін
Шукаем зорныя ключы.
Суладдзе душ пакутна творым.
Зляціць праменьчык па камлі,
Сасновы ў ногі кіне корань:
За неба ўдзячны будзь зямлі!
Спаткнуся.
Зорны ключ не блісне
Між асыцелае травы.
І прыме за паклон мой бліжні
Маё падзенне да крыві...

У ВЯНОК ЛЮБЕ

Знаёма-новы,
Ледзь абжыты дом.
Мне абжываць яго.
І ты
Заходзіш.
Не прывідам —
Жывая.
Пытаешся, ці я ўзяла вазон —
Без кветкі ў хаце,
Як без гаспадыні...
З патайным хваляваннем
Я дзялюся
Арэхамі з табой.
Ты усміхаешся, бярэш...
А неўзабаве,
Цябе схаваўшы похапкам за дзверы,
Аўтобус,
Перапоўнены людзьмі,
У пільную дарогу вырушае.
Праз шыбу шызую
Твая відна мне постаць.
Ды ты ўжо не звяртаеш
Увагі на мяне.
Сачу шчымліва,
Як прападае ў далечы
Аўтобус...
Вяртаюся ў той звычна-новы дом,
У ледзь абжыты:
З краю на стале —
ТАБОЙ ПАКІНУТЫЯ
МНЕ АРЭХІ...

•

Твая істэрыка раздратавання
Над возерам, пераплываным мною,
Калі цябе жахае, што жывою
Мяне прадовзне ўжо не верне,
Не!—
Твой лямант
Зноў і зноў мяне ратуе ў цяжкім сне...
Няўжо і там,
І за мяжою невяртання,
Табе так страшна плачацца
Па мне?..

•

...Усе задумы, словы, крокі, сны —
Яны не абрываюцца труною:
У душах блізкіх ядрацца яны
Неўразумелай, жорсткаю віною.
А свет — ранейшы?.. І не той, і той:
У кожнага свой смех і свае слёзы.
Атаву спеліць позні травастой,
І кнігаўкі крычаць ў апошніх лозах.
Усё, як пры табе. І я сама
У клопатаў ранейшых у палоне,
Як пры табе. Але цябе — няма,
«Няма й не будзе...» — сэрца захалоне.
Дык што ж такое, гэтае жыццё?!.
Я азіраюся: твой сын малодшы
На ўзмежжы, колючыся аб асцё,
Збірае ў жменьку цёплыя валошкі...

***

Не заходзь,
Маё сонца,
За доўгія хмары маўчання,
Не дазволь ім
Зніжаць нябёсы
Над пакутнага роздуму нетрай,
Чый морак такі ж непазбежны,
Як і ты,
Маё сонца.
Ды,
Начэючы,
Смутак хоча быць пэўным
У гаючым тваім узыходзе,
Сонца маё.

КАЛІ Б ЗАПЫТАЎ

Я не хацела б, мой маленькі хлопчык,
З вачыма —
што ўраселы лёну цвет, —
Цікаўнымі, як птушаняты, —
Я не хацела б, каб — васьмігадовы —
Ты раптам па-старэчы запытаўся:
Што думаю я аб жыцці?

Хутчэй за ўсё, ты гэтак не спытаеш,
Хаця наўздзіў парадаксальныя твае
«Дзе», «як», «чаму», «нашто»,
Нібы насенне абдуванчыкаў, зрываных
Табою,
Так і носяцца наўкола
Мяне —
Празрыста, лётка, чэпка — вечна.

Маленькі хлопчык мой!
Глядзі часцей
На краявіды родныя,
Узірайся
У травінку, ў птушку, ў дрэва,
У зару,
Якою днеюць нашы краявіды:
Яны табе памогуць авалодаць
Любові скарбам.

ПЕРАД ПЕРШАЙ НАВАЛЬНІЦАЙ

Эцюд

Разгорнутая ў страстацвет лістота
Яшчэ прыкідваецца, што не заўважае
Агромністае —
На паўнеба —
Хмары,
Не прыдае значэння
Ні колеру злавеснаму яе,
Што сходны колеру даспелых галубіц,
Ні поступу няўхільнаму, ўсясільнаму, —
Яшчэ лістота
ўзбуджана гамоніць,
Яшчэ паштурхвае гарэзна
голька гольку,
Аднак
У гэтым лопаце,
Ажыўленым празмерна,
У дружным адварочванні спіной да хмары
Так яўна адчуваецца
Наіўная дзіцячая наўмыснасць,
І нельга без усмешкі назіраць,
Як то адзін,
То другі лісцік зіркне
На хмару,
І маланкава адвернецца,
І залапоча нешта бесклапотнае,
Нервова-пудка прыпадаючы цясней
Да жыццярадаснай радні сваёй.
І цяжка зразумець,
Чаго тут болып,
У гэтай веснавой гульні лістоты
Са стыхіяй:
Жадання ўнікнуць буры
Ці жадання буры ўсё-такі?!