Уладзімір Някляеў - Выбранае

Віця, што гэта?.. Дзе мы, Віця?..
Нас паставілі да сцяны?..
I ў магілах, відаць, баліць ён,
Зыржавелы асколак вайны.
Хлопцы слухаюць — зрок цямнее.
Словы курчацца, як лісцё...

Віця, мы ж пра іншае ўмеем!
Пра вясёлае!
Пра жыццё!

7. ЗАЛАЦІНКА

Плешчуць беленькія хусцінкі —
Круг шырокі!
Беларусачка-Залацінка
Пад прыпеўкі ляціць у скокі:

Ой ты, бамавец мой,
Што ты чырванееш?
Навучыўся працаваць —
Цалаваць не ўмееш...
Брыгадзір, брыгадзір,
Залатыя зубы,
Я за мір, і ты за мір —
Не кусай мне губы...
А на небе зорачка,
А я думаў: жоначка.
Клікаў, клікаў — не чуе,
Няхай з богам начуе...

Сціхла музыка. Перадышка.
Смех вясёлае талакі.
Крочаць вуліцаю Кедышкі
Маладыя будаўнікі.

Яшчэ ўспыхвае, быццам жар
На кастрышчы,
прыпеўкі рэха:

...Да мяне камісар
На дрызіне ехаў...

— Што ты смуцен, Мікола Бусел?
Добры жарт
За язык не ўкусіць.
До маркотаю назаляць!
...Так далёка да Беларусі —
Нават гусі не даляцяць...
Мо з таго й зажурыўся зямляк,
Хоць звычайна ён усміхаецца,
Кожны дзень пачынаючы так,
Як галоўнае
Пачынаецца.

...Ледзьве скоцяцца,
Як са стрэх,
З сопак
познія яблыкі зорак,
Залацінка ўзлятае ўверх,
Як на спешным вяселлі
корак.

Багна выдыхне і ўдыхне,
Наспы шырачы, гул грамовы,
Што таіўся ў яе на дне
Ад перыяду ледавіковага.

Край якуцкі — не лепшы край,
Сланнік скрозь ды імхоў заплешыны.
Над пасёлкам песню ўздымай,
Маладой
Грамадой
усцешаны.

Над зямлёй — стыглы пар,
Сіні дым — з-пад колаў.
Верхаводзь, камісар,
Не марудзь, Мікола!
Верхаводзь — не заводзь
Чутую пласцінку...

Наша кроў.
Наша плоць.
Наша
Залацінка.

Тут
Нам
Працаваць,
Віраваць
Маторамі,
I дарогі
ствараць,
I ствараць
Гісторыю.

...Зноўку ў круг,
Перавёўшы дух.
Плешчуць ластаўкамі хусцінкі...

Я без песень тваіх аглух,
Залацінка.

Як за вокнамі павуцінка,
Ты ляціш
у мроіве сноў.
Адгукніся мне,
Залацінка,
Белы ветразь,
тугі ад вятроў.

Мару
з рызыкай заручаюць,
Ёй — за далеч снягоў,
Дзе, пакінутая, залачае
Залацінка
Смутку майго.

8. БЕРКАКІТ

Да пары, калі маманты вымерлі,
З глыбіні,
Праламаўшы граніт,
На паверхню рвануўся — і вынырнуў
Вугальны кіт
Беркакіт.

Доўга-доўга ляжаў ён, скуты
Зашарэлай лядоўняй-зямлёй.
На яго глядзелі якуты
I здзіўляліся: ой-ёй-ёй!..

А пасля
ля кастра пячорнага
Быў прыдуманы сказ такі:
Каб злавіць гэту рыбу чорную,
Апантаныя, з неба зорнага
Сыдуць волаты-рыбакі...

I яны прыйшлі, апантаныя
Ўтаймавальнікі мерзлаты,—
Узнялася
зямля
фантанамі,
Нібы ў нетрах,
Неўтаймаваныя,
Выгіналі хрыбты
Кіты.

Захісталіся долы ўздыблена,
Чэзлі скалы ў сляпым агні.
Біла доўгім хвастом,
Як рыбіна,
Рэха гулкае ў глыбіні.

...Слухаў рэха ссівелы Берка.
Бачыў: смерч над сопкамі рос.
I сказаў якут:
«Для праверкі
Пакажыце вы мне паперку.
Я не веру, што вы з нябёс.

Ваша сіла — жалезная, злая.
Не пра гэткую
Продкаў сказ.
Я, нашчадак шамана Баркая,
Не пазнаў вас. Не ведаю вас.
Што шукаеце? Што вам трэба?..»
Выйшаў Лебедзеў [4] Касманаўт Валянцін Лебедзеў быў на БАМе са студэнцкім будаўнічым атрадам МАІ. ,
Сын нябёс:
«Я нядаўна вярнуўся з неба.
Вось і зорку адтуль прынёс».