Уладзімір Някляеў - Выбранае

НАМАГАННЕ

Прабіцца раптам з цемры да святла, -
Як матылю да лямпы, як вадзіцы
Прабіцца з-пад камлёў і стаць крыніцай,
Што нёманскім вытокам кроў дала,

Прабіцца, як травінцы скрозь каменне,
Як караням да сокаў скрозь жарству, -
Ад несвядомасці
Да разумення
I выдыхнуць шчаслівае:
«Жыву!»

ВЫНАХОДЦЫ ВЯТРОЎ

Вынаходцы вятроў!
Міжсусветныя стаеры!
Вы на гонцы вякоў
На які век паставілі?

Калі вам — або мне —
У кнігарні ці ў булачнай
Хцівы смоўж шаптане:
«Стаў на будучы...», -

Да спакусных высноў
Не скраніцеся душамі.
Вынаходцам вятроў
I ў сучасным не душна.

Душна тым, хто як цень
Быць пры Сонцах прыручаны.

Кожны ветравы дзень —
Ваша будучае.

Покуль раю рабы
Мрояць светлыя далі,
Цяжка гніце гарбы,
Каб вятры не змаўкалі.

СОЛА НА САКСАФОНЕ

Гаворыць сябар мой:
— Разбагацею
I саксафон куплю, і буду граць
У рэстаране.
Ты сабе таксама
Купі тады якую-небудзь дудку,
Ці бубен, ці гармонік —
I прыходзь.
Мы будзем граць для выпівох вясёлых,
Якім пляваць на тое, як мы граем
I што мы граем, і таму ўвесь вечар
Мы зможам граць не ім, а для сябе,
I гэта іх ніколькі не пакрыўдзіць...

Так ён гаворыць мне, мой добры сябар,
I я ўжо бачу сябра з саксафонам,
Падобным на слановы белы бівень, -
Нібыта ён ляціць на дыску цырка,
Дзе крыкне дрэсіроўшчык:
«Гоп-ля-ля!» —
I сумны слон уздыме ўверх свой хобат,
Падобны на прырослы саксафон,
I весела ў яго затрубіць
Песню:

«Граў на трубе у цырку сумны слон,
А ён хацеў бы граць на саксафоне,
Ён і сягоння той жа бачыў сон,
Нібы нарэшце граў на саксафоне.
Ды крыкнуў дрэсіроўшчык: гоп-ля-ля!
I слон трубою весела зайшоўся.
Была труба заўсёды — гоп-ля-ля! —
А саксафон ні разу не знайшоўся.
I пад апладысменты сумны слон
I прысядаў, і кленчыў у паклоне,
I хіба хто падумаць мог, што ён
Хацеў бы граць на саксафоне...»

— Дык што,— пытае сябар,— купіш дудку?
I я ківаю галавой: куплю...
Я ведаю, што заўтра зноў мой сябар
Пацягне, быццам вол, сваю работу,
А сёння
Хай гарыць яна агнём...
Бо сёння мы сустрэліся, каб выпіць
Віна кілішак і крыху памарыць:
Ён купіць саксафон, а я дуду —
I будзем разам граць у рэстаране.

***

Залатая зала тая
Залачае папацёмку,
Як скарбонка залатая,
Поўная тваіх пярсцёнкаў.

Ты на сцэне — б'юць у ладкі,
I кідаюць кветкі з ложаў,
I між намі змыты кладкі,
Спалены масточкі...
Божа!
Колькі згублена скарбонак,
Колькі кветак не пасеяна!
I адзіны твой пярсцёнак
Падае на дно басейна...

Шчэ журбець табе аб страчаным.
А пакуль ка мне, на пальчыках,
Ты ідзеш, дзіця русалчына,
Ад людзей — адзін купальнічак.

ГОРАД

1

Сумую па табе, мой горад.
Як ні напоўнена душа
Палёў прасторам, шумам лесу
I плёскатам крыніц і рэчак,—
Сумую па табе, каменным.

Гады глыбеюць. Не злучыць
Карэнні з вершалінай стромай,
Якую толькі ледзь хістае
Вяртанняў нашых нізкі вецер.

2

Пагоркамі, дзе грае рэха,
Працяглым звонам касавіцы
Працуе ліпень... На вазах
Плывуць зялёныя аблокі.

3 дарогі падыму травінку —
I загарчыць на вуснах лета,
I пошук страчанага часу
Патрэбным здасца і дарэмным.

Дзяўчо на возе засмяецца
I кіне недаспелы яблык,
Які ўпадзе, як узарвецца,
У босы след майго маленства,
У пыл гарачай каляіны.

3

У горад мой, да сцен каменных,
Вяртаюся з палёў і рэчак,
Святлее ўсход паловай сонца,
Мінулым і наступным днём,

I час, які не захаваць,
Не зберагчы ў сабе навечна,
Сухой травінкай касавіцы
Шапоча пад чаравіком.

ПАЎДНЁВАЯ ПОЎНАЧ

У асцярогу хутацца.
Лаяцца сыта.
О, забароненай хуткасці
Смак пазабыты!

Навошта, нібыта ў сподачку
Рыбка пад марынадам,
Ты прыплываеш з Поўначы?
Страўнік мой радаваць?