Уладзімір Някляеў - Выбранае

I бачу я:
ля чыстага стала
Дзед задуменна біблію чытае,
Струною залатой пяе пчала
Над лысінай яго...
Ну, ці святая
Уратуе кніга?
Не дапамагла!
Пчала як раз у макаўку ўпякла.

Мой дзед у вёсцы — першы садавод,
Мічурыным
яго вяскоўцы звалі.
Якіх мы з ім прышчэпаў ні ўшчаплялі,
Каб новы цуд ствараўся з году ў год!

Каб жыць прыгожа
людзям і звярам!
Дзед быў талстоўцам,
Хоць не знаў Талстога.
Жыццё ён бачыў
пошукам дабра,
I ўсё дабро
ён размеў як бога...

Мой мудры дзед!
Зусім ты пасівеў,
Зусім стары зрабіўся і нямоглы...
А маладосць твая
квітнее ў кожным
З народжаных табой
Дзівосных дрэў.

9

I немагчыма думаць:
Можа час
Настаць такі, калі пагасне сонца.
На квецень нашых дрэў асядзе стронцый —
Што застанецца, дзед, тады ад нас?
Пустэча, пыл...
Ні нашых спраў, ні слоў...

Мы існуём у сувязі часоў,
Бог ні пры чым, давай пакінем бога...
Папраўдзе:
мне шкада цябе, старога,
Што ты шукаў яго — і не знайшоў.

Ты за адно жыццё пабачыць мог,
Як тры вайны
Прыйшлі на твой парог,
А ворагаў — і войны не злічылі...

I ўспомні, дзед:
у кожнага быў бог,
ПІто бласлаўляў, каб нас з табой забілі...
Але — пакінем... Трэба ведаць меру...

А вера — верай,
Нават на паперы
Я падтрымаю погляды твае:
Так, чалавеку неабходна вера,
Без веры чалавек
не існуе.

10

I вера ёсць! Мы вырасталі з ёй.
Яе не вырваць з нас і абцугамі.
Мы сёння крочым мірнае зямлёй
З чырвонымі, як полымя, сцягамі.

У час, які не проста разумець,
Выпрабавальны час для пакалення,
Мы непахісна верылі ў сумленне,
У праўду і жыццё — і на імгненне
Ні ў здраду не паверылі, ні ў смерць.
Мы це святыя... Гэта факт, канечне...

Але скрозь нашы цяжкія гады,
Памылкі нашы, дробязныя спрэчкі —
Мы свецімся той светлай, чалавечай,
Высокай верай.
Верай назаўжды.

11

Мой родны край...
Я дзякую за свята
Сказаць табе пяшчотнае
Люблю,
За свята
Называць тваю зямлю
Радзімаю сваёй,
сваёю хатай.
За вышыню
прыходзіць да святынь
Тваіх, каб ім у пояс пакланіцца,
За боль,
якім пячэ мяне Хатынь,
За памяць,
што жыве ў яе званіцах.
За наш чырвоны,
Наш грымотны век,
Якім
вякі другія можна мераць...
За ўсё,
У што
вялікай верай веру,
Чым —
Чалавек.

***

Уступаю ў пару лістапада.
Дай руку.
Аціхае зялёная музыка звадаў,
Пад якую скакаў я,
Як цэп на таку.

Прадчуваннямі сэрца зайшлося.
Падрыхтоўваю споведзь лясам.
Вось збылося...
Што збылося — не ведаю сам.

Выпраўляе нас лета,
Выпраўляе — назад не чакае...

Ведай, любая, ведай:
Немінуча кахаю.

Дай руку, хай спаткаюцца
Акіяны пяшчоты і млосці...
Маладосць прадаўжаецца
Успамінамі аб маладосці.

Гэтай сумнай высновы
У наступныя дні
не бяры.

Недзе цень мой сасновы
Шчэ шуміць у бары.

Недзе твой, тапаліны,
Атуляе чаромху і бэз...
Можна жыць з успамінамі.
Можна без.

Ранак наш — верагоднасць...
Непазбыўна планету цяжарыць
Непарыўная роднасць
Пладоў і пажараў.

Ты абрана прыродай,
Яна табе права дае
Таямніцай валодаць —
I не знаць пра яе.

Спачуваць?..
Ці зайздросціць?..
Твайго болю збаўлення
Не ўспомню!
Маладзік маладосці
Акругляецца ў поўню.

I прыходзіць гадзіна
Не збіраць і раскідваць каменні,
А прад любай, адзінай
Стаяць на каленях.

Праз яе парадніцца
3 кожным дрэвам. вадою. травою...

Дай руку,
Дай мне зноўку з'явіцца ўратаваным табою...

***

Сцішэла.
З велічных вышынь
Сышлі хмарыны снегавыя.
Што мы з табою?.. Як ні кінь —
Дзве лініі берагавыя.

Над стромамі ракі ў снягах
Здаецца: берагі самкнёны.
Нашто ж (для самаабароны?)
Лязо расколінкі ў вачах?

О лістабой! Грымі трубой!
Не дай на свет зірнуць цвяроза.
Сцішэе — і чуваць пагроза
Жаданай еднасці людской...

Я зводаў, шлях прайшоўшы свой
Расчараванняў цёмнай пушчай:
Дабро — абняць рукой сляпой,
Бяда — караць рукой відушчай.