Аркадзь Куляшоў - Хуткасць

К а л і н о ў с к і

Прыйшла!

М а р ы с ь к а

Ад нас да гэтай хаты блізка,
Вярста, не больш, калі ісці напрост.

К а л і н о ў с к і

Адна вярста? Не! Тысячаю вёрст
Учора мне мой кожны крок, Марыська,
Здаваўся, калі я пакінуў дом
З тваім акном, што над маім акном.
Не думаў я, хоць мне сказаў Арцём,
Што ты таксама прыйдзеш на вяселле.
А ты прыйшла. Якраз насупраць села.
Не верыў я... Не ведаў, што скажу,
Пакуль сляза твая не паглядзела
Праз дым застолля на маю слязу.
Я ўдзячны ёй.

М а р ы с ь к а

За што?

К а л і н о ў с к і

Слязе маёй
Твая сляза сказала без вагання,
Што, варты ганьбавання i выгнання,
Я ўсё ж не вінаваты перад ёй.

М а р ы с ь к а

Я ведаю, што не ліхі намер
Цябе ў наш дом прывёў, куды цяпер
Табе навек заказана дарога.
A ўсё ж, Кастусь, чаму ты мне нічога
Не гаварыў?

К а л і н о ў с к і

Для рызыкоўных спраў
Разумная не шкодзіць засцярога.

М а р ы с ь к а

Пра млын маўчаў.

К а л і н о ў с к і

Я хіба не казаў
Табе аб грознай навальнічнай хвалі,
Якая можа знішчыць караблі,
Не толькі човен той, што мы абралі?
А слова, а зарок, што мы далі
На два гады з табой адзін другому,
Хіба яны — не прадчуванне грому
Таго, які над намі прагрымеў?
Дык радуйся. Яшчэ маланка дрэў
Не спапяліла! Нельга вінаваціць
За гэта лёс.

М а р ы с ь к а

Ты не баяўся страціць
Мяне.

К а л і н о ў с к і

Прабач. Я сам таму не рад.

М а р ы с ь к а

То як нам быць? Як мне пазбыцца страт
Невідавочных... тых, якіх нямала
Вакол мяне? Хіба не бачыш ты,
Не заўважаеш — я ўжо іншай стала.
Душу рассеклі мне на два пласты.
На зоркі дзве. Адна з ix счэзне знічкай...
Але якая?.. Я табе мілей
Графіняю, Кастусь, альбо мужычкай?

К а л і н о ў с к і

Ты для мяне адна, як i раней.
Як i раней, ты для мяне — дзяўчына,
Якую навучаў Арцём Яцына
Зямлю араць i слаць у лузе лён.
З якой гуляў ягоны сын Лявон
У хованкі на бацькавым гарышчы
Тады, як быў, як ты, яшчэ малым,
З якім ты бульбу ў вогнішчы лясным
Пякла i танцавала на ігрышчы.

М а р ы с ь к а

Я так i знала. Сядзем.

К а л і н о ў с к і

Пасядзім.
Яны садзяцца на паграбню.
Земляны верх яе зарос густой,
наўмысля не пакошанай травой.
Зацішна тут i ўтульна пад зялёным крылом бярозы.

М а р ы с ь к а

Нам не зашкодзіць даўняе суседства
Ляснога дрэва, цёплай паграбні.
Я тут сядзець любіла з малалецтва,
З бярозкай размаўляць у цішыні.
З ёй уяўлялі мы гушчар глыбокі
I племя невядомых нам бяроз,
Дзе, можа быць, i мой пачаўся лес,
Для сэрца блізкі, для вачэй далёкі,
I таямнічы для міжвольных слёз.
Да дрэў, як да калысак, цягне, браце,
Народжаных у лесе, а не ў хаце.

К а л і н о ў с к і

Ты пра сябе гаворыш?

М а р ы с ь к а

Не. То — сон,
А можа, летуценне даўніх дзён.
Мне плакаць бы цяпер, ды я не плачу,
Хоць i выразна ў цёмных хмарах бачу
Наступны дзень... Ужо ахутаў змрок
Сланечнікі... Хадзем туды, мой любы,
Каб ix пялёсткі апалілі губы,
А ix пылок мне вочы завалок,
Марыся Ямант не баіцца згубы.

К а л і н о ў с к і

Ты не павінна гэтак гаварыць.
Пылок... пялёсткі... Што яшчэ за спевы?
Адкуль такія?

М а р ы с ь к а

Ад прабабкі Евы
Хутчэй за ўсё. Адкуль яшчэ ім быць?

К а л і н о ў с к і

Забудзь іх. Супакойся. Прытуліся
Да сэрца, як да цёплай паграбні.
Пабудзь са мной, як у былыя дні.
Ты для мяне адна... адна... Марыся.
Дагарэла ў небе зара. Праспявалі пеўні.
Змаўкае вясельная музыка,
І ў вокнах гасне святло.
Ноч ахутала падворак, але ненадоўга.
Пачынае світаць.
Першыя промні сонца застаюць Марыську
i Каліноўскага на тым жа месцы. Яны цалуюцца.

М а р ы с ь к а

Нас бачыць сонца — сорам! Час дадому.

К а л і н о ў с к і

Пара i мне.

М а р ы с ь к а

А можа б, пачакаў?..