Фаил Шәфигуллин - Яшьлегем тугае

Давыллар турында сөйләче,
Дисең син һәрвакыт, Марина.
Сөйләсәм, хәтердә океанның
Хәвефле бер төне бар инде…
…Эфирда радистлар тавышы:
«Ишеттек, «51», барабыз,
Ишеттек, барабыз ярдәмгә,
Ничек тә түзәргә карагыз!»
Дулкыннар иркендә калмаса,
«51» бик түзәр иде лә;
Ләкин ул – яралы кош бүген,
Бүген ул һәлакәт чигендә.
Түзәр ул, түзәр ул, әгәр дә
Ярсыган океан-алпамша,
Йомычка шикелле бөтереп,
Кыяга чыгарып атмаса.
Җил куа корабны. Каршыда
Гыйфриттәй таш кыя… дөм кара.
Якорь да туктата алмады –
Ара гел кыскара, кыскара.
Караңгы шом баскан корабны,
Моторлар тавышсыз һаман да.
Ә давыл кыса да кыса гел
Корабны кочаклап алган да.
…Пояслар киелгән. Көймәләр
Чайкалып төшәләр түбәнгә.
Көймәдә нишләрләр кешеләр,
Тау кадәр дулкыннар килгәндә?!
«Көймәгә, һәммәгез көймәгә!» –
Капитан әмере шушындый.
…Кемнәр ул ишетми әмерне,
Кем анда әмергә буйсынмый?!
Әйтерсең янамый аларга
Караңгы таш кыя, кара төн. –
Бозлы су эчендә теш кысып,
Ярасын бәйлиләр корабның.
…Өмет юк, өмет юк, өмет юк!..
Җаннарны өшетә бу тавыш.
«Һәммәгез көймәгә! Өмет юк…»
Өмет юк, бар ләкин ышаныч,
Ә кыя зурая, үсә гел,
Каплый ул каралып күз алдын.
Аерылу бик читен корабтан,
Тик инде соңгы чик… Кузгалдык…
Өметләр өзелеп, беренче
Көймәләр кузгалды, дигәндә –
Корабның йөрәге дөп тә дөп,
Дөп тә дөп тотынды тибәргә…
Онытылмый… гомернең шундый бер
Киеренке минуты бар иде…
Корабка җан керткән диңгезче
Әтиең иде ул, Марина.
Сүземнең азагын табалмыйм…
Йә, бетте, Марина, тәмамлыйм.
Әниең, билгеле, хаклыдыр,
Әниең, билгеле, яхшыдыр…
Хушлашкан чагында, Марина,
Мине дә тыңла син, ярыймы.
…Диңгездә әтиең янында
Синең дә рәсемең тирбәлә.
Син аңа җылылык бирәсең
Иң зәһәр, иң салкын җилләрдә.
Сиздерми беркемгә. Кешедән
Яшерен сагына ул сине.
Төшендә саташып чакыру,
Исемең кабатлау дисеңме…
…Сөйләсәм, әйтсәм дә ни генә,
Аның бар шатлыгы син генә.
Син аны онытма, күңелен тап —
Язып сал, Марина, сәлам-хат.
Адресы аның шул инде гел:
Камчатка, «Акчарлак-51».

Төне-көне салкын яңгыр,
Томан сарган җирен-күген.
Көзге ямьсез давылларда
Ничек сынмый калган бу гөл?

Кар-бураннар уйный кырда,
Бәйрәм итә рәхимсез кыш.
Хәтерләтеп апрель кичен,
Ничек матур көлә бер кыз.

Яланнарда катлам карлар…
Ай-һай озын булды бу кыш.
Барыбер килә яз ди микән –
Бигрәк иртә сайрый бер кош.

Алтын иген шаулый кырда,
Җете зәңгәр күкләр хәзер.
Мондый көндә кешеләрне
Кайгыларга салмыйм әле, –
Дигән сыман посып тора
Тау астында ялгыз кабер.

Күңелләрдә калды тик изгелек,
Камилләнде җирнең бар төше…
Алтын яфрак ятты сукмакларга,
Җир өстенә көмеш кар төште.

Кар өстенә гөлләр шытып чыкты,
Явып узды ләйсән яңгыры.
Бер шаулады диңгез, бер карурман,
Далаларда утлар кабынды…

Җил китерде җиз кыңгырау чыңын,
Бакчаларда былбыл сайрады.
Җирдә, күктә, ерак йолдызларда
Мәхәббәт һәм яшьлек бәйрәме…

Бөек тылсымчыдыр, ахрысы, син, –
Гади кеше генә түгелдер.
Синең җырлар – үзләре бер дөнья.
Сине тыңлау – үзе бер гомер.

Күңелемдә яши бер хатирә,
Яңа тулган айдай яп-якты.
Яңа җирдән яңа фатир алгач,
Сандугачлар сайрап уятты.

Ашыга-ашыга тордым урынымнан,
Киереп ачтым балкон ишеген…
Сандугачлар күптән сайрый бугай,
Мин чыкканмын, ахры, кичегеп.

Үкенечле уйлар тулды җанга,
Бар тирә-як моңсу эңгердә…
Сандугачлар, мондый җырыгызны
Ишетмәгән идем мин бер дә.

Күпме еллар үткән, белмәгәнмен,
Ахрысы, мин гамьсез бер кеше…
Уйлап йөри идем, сандугачлар
Сайрыйлар дип ел да бертөсле.

Утыз тугызынчы кварталда
Уч төпкәе чаклы әрәмә
Пышылдады: «Сандугачлы еллар
Уза кайчак шулай әрәмгә…»

…Әрәмәгә бульдозерлар керде;
Ә табигать йоклый һаман да.
«Җуйма, диеп, сандугачларыңны!» –
Кычкырасым килде Казанга.

Читтә тормыш яхшы, диләр,
Ышанмагыз, авылдашлар:
Кызыкмагыз, авылдашлар,
Киткәннәргә авылын ташлап.

Кайда да бер кояш, диләр,
Ышанмагыз, авылдашлар:
Безнең авыл өстендәге
Кояш якты бар кояштан.